Visualisatie oefeningen – Leer visualisatie-vaardigheden [Incl. oefeningen]

Aan de hand van vier oefeningen word je in dit artikel klaargestoomd om een volledige visualisatie te kunnen uitvoeren, waarin jij of je client vele inzichten zal opdoen. Bij visualiseren stap je uit het uiterlijke leven, neem je rust en word je toeschouwer van je leven. Daarbij word je bewust van wat vlak onder je waakbewustzijn aanwezig is.

Waarom zou je visualiseren?

Er zijn meerdere toepassingen voor visualiseren. De belangrijkste toepassingen zijn:

• Contact maken met je onderbewuste! De cliënt kan dankzij de visualisatie-begeleiding van de coach helemaal zelf ontdekken wat het onderbewuste hem/haar wil vertellen. De coach vult hierbij niks in maar vraagt slechts aan de cliënt welke boodschap hij/zij waarneemt. De coach kan eventueel ook zelf helende woorden of bemoedigingen installeren.
• Je kunt je doelen visualiseren! Aan het einde van dit artikel gaan we hier specifiek op in.

Een visualisatie kan een situatie zijn die de cliënt in werkelijkheid heeft meegemaakt of het kan een fantasie-visualisatie zijn. In ieder geval leer je in dit artikel aan de hand van een aantal oefeningen hoe je een visualisatie kunt uitvoeren.

Oefening 1 – Vaag zijn voor meer overeenkomsten tussen jouw beschrijvingen en de ervaring van de cliënt

In alle gevallen zal de client de situatie in zijn/haar eigen gedachten (her)beleven. Dat houdt in dat de coach zoveel mogelijk waarnemingen van de client moet ‘matchen' in zijn beschrijving van de visualisatie.

Bijvoorbeeld: wanneer de cliënt tijdens een visualisatie in een bloementuin rozen ziet terwijl de coach het over gloeiend blauwe lavendels heeft, gaat er iets mis in de geloofwaardigheid van de visualisatie.

De coach had dus naar ‘schitterende, heerlijk geurende bloemen’ moeten verwijzen, wat inderdaad veel vager (abstract) is dan blauwe lavendels. Daarnaast zorgt abstract zijn ervoor dat de cliënt in een trance raakt. Ga na hoe dat in onderstaande aanhaling correct is gedaan en waar het beter kon.

“Stel je voor dat je op een strand zit. Kijk van links naar rechts en zie het prachtige zand grenzen aan het zacht golvende helderblauwe water. Je ziet palmbomen waar de wind zachtjes doorheen waait. Hoor het geluid van de bladeren van de palmboom. Je hoort het rustgevende geluid van de golven. Kijk naar de prachtige lucht. Ruik het zeewater. Voel de zon branden op je huid.”

Antwoord: deze ervaring wordt relatief vaag beschreven. Er zitten generalisaties, weglatingen en vervormingen in (deze termen worden uitgelegd in het NLP-communicatiemodel). Dat is erg positief als je met andere mensen werkt, want hoe specifieker je bent, hoe groter de kans dat wat je vertelt conflicteert met wat zij zich voorstellen. Er wordt bijvoorbeeld niet gezegd:

• wit zand (misschien zitten ze wel op een vulkanisch zwart strand)
• heldere blauwe lucht (misschien zijn er wel wat mooie witte wolken in haar beleving)

Maar er wordt dus gezegd:

• strand
• prachtige lucht

Lees nu onderstaande, niet-specifieke, dus vage uitspraken, en bedenk er zelf ook een aantal.

• Hoor het geluid van het water
• Voel de temperatuur op je huid.
• Voel de temperatuur van je huid.
• Voel de wind op je huid.
• Voel de plek waar je voeten de grond raken.
• Voel je hart kloppen.

Oefening 2 – Gebruik het rijtje ‘VAKOG' als inspiratie voor visualisaties

Je kunt ook inspiratie halen uit het rijtje ‘VAKOG (van de verschillende representatiesystemen)' om dingen in de visualisatie te beschrijven. Je kunt Visuele, Auditieve, Kinesthetische, Olfactoire of Gustatoire zaken beschrijven.

Jouw taak voor deze oefening is: vraag of iemand een prettige herinnering aan jou kan beschrijven. Gebruik de volgende vragen om meer informatie over die herinnering te krijgen:

• Wat zag je nog meer?
• Wat hoorde je nog meer?
• Wat voelde je nog meer?
• Wat rook je nog meer?
• Wat proefde je nog meer?

Vraag ook om details. Je kunt dus bijvoorbeeld ook vragen wat voor smaak het eten had, waardoor het nóg echter wordt voor de persoon.

Geef vervolgens terug wat je hebt gehoord. Hoe vager, hoe beter. Maar waar je over meer gedetailleerde informatie beschikt kun je dat ook vertellen. Gebruik weer het rijtje ‘VAKOG' om inspiratie te krijgen voor zaken die je kunt opnoemen. Voorbeeld:

Visueel

Je zag de golven.

Je zag misschien andere mensen

Je zag dieren.

Je zag de horizon.

Je zag de lucht.

Auditief

Je hoorde misschien wat geluiden van andere mensen.

Je hoorde het geluid van het water.

Kinesthetisch

Je voelde waar je lichaam de duinen raakten waar je zat.

Je kon de aanwezigheid van je vader voelen.

Je voelde de temperatuur op je huid.

Je voelde de wind op je huid.

Je voelde je hart kloppen.

Alle drie (VAK) toegepast:

V – Je ziet de trap…
A – Je hoort je voetstappen…
K – Je voelt je voetstappen op de traptreden…

Oefening 3 – Wanneer visualisatie moeilijk gaat bij je client

1. “We beginnen eenvoudig.
   Beschrijf je eigen huis. Hoe ziet de keuken eruit? En de zitkamer? Waar staat de tafel? Hoeveel stoelen zijn er? Loop eens in deze visualisatie naar de boekenplank en haal er eens een boek uit, welk boek is het?”
2. “Nu kunnen we al een stapje verder.
   Stel je voor dat je Hans en Grietje gaat bezoeken. Hoeveel ramen heeft het huis van Hans en grietje, waarvan zijn de dakpannen gemaakt? Loop er eens omheen en merk op wat daar is.”

Oefening 4 – Een basisstructuur voor visualisaties

Leid je oefenpartner in een visualisatie, door gebruik te maken van onderstaande basisstructuur.

Stap 1 van de basisstructuur om te visualiseren: het onderbewuste betreden

Een visualisatie wordt ingeleid met een visualisatie van een ingang naar het onderbewuste. Dat kan bijvoorbeeld via een pad, bospad, tuinpad, tempel, huis, open plek in het bos, het naar beneden lopen in een trappenhuis of een lange tunnel naar een schitterende plek met fonteinen en tuinen om te ontspannen en te ontdekken. Vervolgens kun je de deur achter je dichtdoen.

“Stel je voor dat je op een zandpad loopt in een bos, en na een tijdje kom je uit bij een oud landhuis met veel plantjes en oude decoraties in de tuin.”

Stap 2 van de basisstructuur om te visualiseren: zintuiglijk rijk beschrijven

Gebruik tijdens de oefeningen alle zintuigen om de visualisaties te ervaren en om van de thema’s te leren. Beschrijf dus waarneembare zaken die gezien, gehoord, gevoeld, geroken en geproefd kunnen worden. Maak het levendig, gebruik je zintuigen, en bedenk dat de mogelijkheden in het maken van voorstellingen in je onderbewuste oneindig zijn.

“Het is doodstil. Loop om het huisje heen. En merk alles op wat je ziet. De gloeiende, stralende, kleurrijke bloemen in de tuin, het licht vervallen tuinhekje, de ramen van het huis. Merk de geur op die om de tuin hangt. Ga naar binnen en merk op wat voor voorwerpen er zijn, zoals de schilderijen in de gang.”

Stap 3 van de basisstructuur om te visualiseren: de helende suggestie

De clue van het verhaal is een boodschap waar de client haar eigen invulling aan kan geven, of het is een bemoediging van de coach. In onderstaand voorbeeld wordt de client de volledige vrijheid gegeven om zijn/haar eigen boodschappen te ontdekken.

Dat kan bijvoorbeeld via een ontmoeting met een bijzondere persoon. Je kunt deze persoon vaag beschrijven zodat de client er zelf een invulling aan kan geven, of je kunt figuurlijke archetypen gebruiken. Een kind-figuur staat bijvoorbeeld voor het kind in je.

De client kan ook een boodschap vinden doordat de coach haar naar beelden laat kijken, bijvoorbeeld in een spiegel, filmprojector of in een schilderij. Ook kun je de client laten ontdekken wat voor voorwerp haar onderbewuste aan haar wil laten zien, bijvoorbeeld doordat de coach haar een kistje laat openmaken. Zorg er eerst voor dat je de ontmoetingsplaats aangeeft.

“Je ziet allerlei deuren die naar kamers leiden. Zometeen ga je bijzondere figuren ontmoeten die je belangrijke dingen gaan zeggen. Je ziet personen die je niet had verwacht daar te zien, en ze gaan je iets gaat vertellen, ze nemen je mee naar een andere tijd en plaats, waar je van kan leren. Let ook op hun kleding, ogen, wat de ogen je zeggen, en voel de sfeer.

In de eerste kamer die je binnengaat zie je een kind. Luister naar wat het kind tegen je zegt. Het kind staat voor je onbevangenheid. In de volgende kamer zie je een wijze vrouw. Luister naar wat ze zegt. In de volgende kamer zie je een wijze man. Luister naar wat hij zegt. In de volgende kamer krijg je een geschenk van een persoon van je alledaagse werkelijkheid. Wat is het? In de kelder zie je een antieke spiegel. Dit is waar het kostbare uit je verleden bewaard is gebleven, het is alsof je in een spiegel van je leven kijkt en je ziet verschillende beelden uit je leven aan je voorbij trekken. Vervolgens zie je een kistje in hoek van kelder. Die mag alleen jij openen. Wat zit erin? Er zit ook een boodschap in. Wat is de boodschap?”

Stap 4 van de basisstructuur om te visualiseren: het onderbewuste verlaten

Tot slot laat je de cliënt via dezelfde weg teruglopen om de oefening weer af te sluiten.

Een ‘light-versie' voor bovenstaande basisstructuur

Adem diep in. Adem naar je hart. Focus op je hart. Stel je voor dat je in jouw hart iemand mag spreken. Bijvoorbeeld je kind, jijzelf of een mentor. Ontvang zijn/haar boodschap. Merk op wat het met je doet.

Uiteindelijk is het de bedoeling dat je zelf gaat improviseren met visualisaties

Uiteindelijk bouw je prachtige verhalen met je eigen visualisaties! Neem onderstaande visualisatie nog maar als inspiratie en voorbeeld:

Je bent in een vallei. Je loopt langs een stroom. Het is kalmerend en het voelt goed. De stroom mondt uit in een meer. Kalm en stil. Je ziet een grot. Je gaat naar binnen en de toegang van de grot sluit achter je. In de grot zie je een groot aantal verhuisdozen klaarstaan. Je problemen stop je in de verhuisdozen. Iedere verhuisdoos heeft een sleutel. Je doet ze op slot. Je sleutel om je nek hangend…

Een mysterieus persoon verschijnt en komt als een hologram steeds dichter bij je. Hij geeft je een rol met de belangrijke dingen in je reis. Er is een hanger bij de entree van de grot. Je besluit alsnog om daar de sleutels van de verhuisdozen aan op te hangen, omdat je kunt loslaten. Wel nog controlerend of ze veilig zijn, en dat zijn ze.

Vandaag besluit je een berg te beklimmen. Zonder rugzak, eten, drinken, niks. Alleen vertrouwen. En je ziet een pad. Een pad betekent dat er al eens iemand is geweest, dat weet je intuïtief en daardoor voel je je goed en vol vertrouwen van binnen. Het is geen grasrijk pad maar het is volgegroeid met bomen, struiken en planten. Vroeger liepen hier duidelijk meer mensen. Het wordt steiler. Je struikelt en bezeert je knie. Het steekt. je vraagt je af of het nog de moeite waard is om door te gaan, naar je rode knie kijkend. Je besluit door te gaan en je voelt je knie niet eens meer.

Je komt bij een uitkijkpunt waar je heel veel kunt zien, bijvoorbeeld de vallei waar je was. Het is nog een lange weg naar de top maar er is geen regel dat je de top hoeft te bereiken vandaag. Je ziet aan je rechterkant een watervalletje. Het is koud water. Je haalt het zand van je knie, en je maakt van je handen een kopje en je drinkt en het smaakt fantastisch. Bergwater is echt heerlijk. En je gaat door natuurlijk. Hoger en hoger…

(Maak de visualisatie nu zelf af!)

Tip: start de visualisatie met het primen van een preframe van ‘verwachting en nieuwsgierigheid'

Dat kan bijvoorbeeld als volgt:

“Er gaat iets heel belangrijks gebeuren.  Een belangrijke boodschap is al een hele tijd op je aan het wachten. Je onderbewuste heeft je iets te leren. Je gaat iets of iemand ontmoeten. Iets of iemand staat op je te wachten.  Je weet nog niet wat . Wat je denkt dat het zal zijn, is het waarschijnlijk niet. Misschien wil je die boodschap die je gaat ontdekken volledig voor jezelf houden of misschien wil je het met me delen.”

‘Visuele repetitie:' Een simpele, korte visualisatie-truc om beter te presteren

Heb je nog twee minuutjes voordat je een prestatie mag leveren, zoals presenteren, trainen of een sportieve prestatie? Bijna ieder succesvol persoon, zoals een succesvolle basketbal-speler doet iedere keer een ‘visuele repetitie'. Van ieder schot maakt hij eerst een gedissocieerde visualisatie, waarin hij zichzelf ziet, en daarna een geassocieerde visualisatie vanuit zijn eigen ogen. Het menselijk brein kan het verschil tussen een levendige visualisatie en een echte herinnering niet herkennen, waardoor je getraind wordt in het perfecte schot.

In 3 stappen je doelen visualiseren

Je doelen visualiseren is hetzelfde als een gebed, maar dan heel specifiek. Het zorgt er bovendien voor dat jouw zenuwstelsel zodanig ‘geprogrammeerd' wordt om optimaal te kunnen functioneren om jouw doel te bereiken.

Gebruik onderstaande drie stappen om jouw doelen te visualiseren. Het werkt als een wens die uit zal komen! Een geslaagde visualisatie hangt ervan af of je een rustige plek kan vinden, je gedachten leeg kan maken en of je je doelen kan voorstellen. Volg de volgende drie eenvoudige stappen om te beginnen met visualiseren.

Stap 1 – Vind een rustige plek.

De eerst stap om te leren visualiseren is het vinden van een rustige, stille plek. Je kan bijvoorbeeld het volgende kiezen:

• Een fijne en schaduwachtige plek in het park.
• Je favoriete plek in je huis.
• Je eigen kantoor.
• Overal waar het vredig is.
• Overal waar je niet gestoord kan worden.

Stap 2 – Maak je gedachten leeg

Om jezelf voor te bereiden voor visualisaties ga je in een positie zitten waarin je een tijdje comfortabel kan zitten.

• Doe je ogen dicht.
• Ontspan door een paar keer diep adem te halen.
• Blijf je op je adem focussen.
• Tel van 20 naar 0 tijdens iedere keer dat je uitademt.
• Herhaal dit totdat je gedachten leeg zijn.

Stap 3 – Visualiseer je doelen

Maak een tijdreis naar de toekomst. Visualiseer alle details van de laatste dag van je project. Visualiseer zoveel mogelijk details!

• Zichtbare zaken: wat draag je die dag bijvoorbeeld allemaal?
• Geluiden: wat hoor je?
• Mensen: wie zijn er allemaal aanwezig?

Maak het vervolgens aantrekkelijker:

• Haal het beeld dat je ziet dichterbij. Trek het beeld naar je toe.
• Maak het zo helder, scherp, kleurrijk en duidelijk mogelijk.
• Maak de geluiden kraakhelder.

Gebruik eventueel andere submodaliteiten om de visualisatie te versterken.

Een mooie video-uitleg over visualiseren en een bonus-techniek

Laten we beginnen met de bonus-techniek. Er is een krachtige techniek om je doelen ‘in je tijdlijn te installeren'. Deze techniek heet: ‘Create your own future'. Je vindt deze techniek onderaan het artikel over tijdlijnen. In onderstaande video zien we tot slot hoe Maria Johanna het visualiseren van je doelen (zie vorige paragraaf) erg mooi uitlegt.

Schrijf deze zaken op en creëer een collage met je ideeën. Tot slot is het goed om te weten dat visualisatie een belangrijk onderdeel is van een NLP-opleiding.

Het boek Creatief Visualiseren van Shakti Gawain (via Bol.com) is daarbij een aangeraden hulpmiddel. Ook het boek ‘Master your Mindset' van Michael Pilarczyk helpt je dankzij praktische vragen om je mooiste leven te visualiseren.

Verder lezen voor meer visualisatie-tips

In dit artikel over metaforen vind je veel meer tips om je visualisaties nog krachtiger en magischer te maken. Zoek in dat artikel ook vooral naar de techniek: ‘nested loops'.

Op welke manier visualiseer jij succes? En hoe vaak maak je mee dat die visualisatie werkelijkheid is geworden? Bij mij gebeurt het wekelijks. Ik hoor het graag van je.