Storytelling Betekenis, Tips, Methode, Model, Uitleg & Voorbeelden

Wat is de betekenis van storytelling? Hoe kun je het toepassen? In dit expert-artikel krijg je handige storytelling-tips van gerenommeerde storytelling-experts, inclusief modellen en voorbeelden. Lees verder…

Wat is storytelling?

In het kort betekent storytelling dat je verhalen gebruikt om een doel te bereiken en betrokkenheid te creëren. In tegenstelling tot data en feiten, maken verhalen het mogelijk om mensen te raken. 

Met een verhaal kun je mensen enthousiast maken om zich in te zetten voor een groter doel. Bovendien kun je met een verhaal helderheid creëren omdat een verhaal een concreet voorbeeld is van een punt dat je wilt maken.

Waarvoor kun je storytelling gebruiken?

Storytelling kan in veel situaties in het leven toegepast worden. Er schuilt namelijk een bijzondere kracht in verhalen, waardoor het zelden zinloos zal zijn om gebruik te maken van een verhaal.

Enkele bekende voorbeelden van storytelling:

• In een presentatie
• In een sollicitatie
• In marketingcommunicatie
• In een product, dienst of beleving
• In een voorstelling, film, documentaire of  muziekstuk

Tips & modellen voor het toepassen van storytelling

Laten we hieronder naar de verschillende expert-tips en modellen kijken voor het toepassen van storytelling…

Tip 1 – Gebruik onderstaand stappenplan voor het vertellen van een verhaal

1. Begin eventueel met een vraag.
2. Introduceer een hoofdpersoon in een andere tijd en plaats.
3. Introduceer een dagelijkse routine.
4. Onderbreking van de routine, oftewel een probleem.
5. Emotionele impact op de hoofdpersoon.
6. Stel het gewenste resultaat of de behoefte vast.
7. Maak het belangrijk.
8. Stel alle obstakels vast.
9. Hulpbronnen: wat heb je nodig om die obstakels te overwinnen?
10. Vertel de uitkomst.
11. Betrek de emoties na het overwinnen van die obstakels.
12. Breng een conclusie.

Bovenstaande stappen staan uitgebreid toegelicht in dit artikel over het vertellen van metaforen.

Tip 3 – Nog een model voor storytelling? Gebruik het format van De Heldenreis

De reis van de held is een klassiek storytelling-model dat je vast kunt herkennen in iedere willekeurige Disneyfilm. Ook veel andere storytellers – zoals de schrijvers van TV-series en marketingplannen – zijn erg trouw aan dit model.

Neem als voorbeeld een Disneyfilm in je hoofd en lees onderstaande stappen van de Heldenreis eens:

1. We makken kennis met de status quo: in Finding Nemo zien we hoe Nemo iedere dag naar school gaat en met zijn vriendjes speelt, terwijl zijn vader erg bang is dat er iets ergs gebeurt met Nemo.
2. Dan komt de oproep voor avontuur: Nemo wordt meegenomen door duikers en zijn vader moet hem dus gaan zoeken…
3. De vader van Nemo is te bang. Hij weigert deze oproep voor avontuur…
4. Hij ontmoet Dory (de mentor-figuur) en hij zet zich over zijn angst voor de open zee heen om Nemo terug te halen. Hij gaat de drempel over en stapt buiten zijn comfortzone.
5. Onderweg komen er allerlei beproevingen, uitdagingen en verleidingen.
6. De finale, oftewel ‘de grote slag‘ is het levensgevaarlijke ontsnappingsplan om Nemo te helpen ontsnappen uit het aquarium van een tandarts.
7. Overwinning en beloning: uiteindelijk lukt het…
8. Verzoening en transformatie: de vader beseft dat Nemo zichzelf best kan redden. Het drietal keert huiswaarts met een innerlijk geschenk.

Hier vind je meer over de Heldenreis.

Tip 3 – Gebruik beeldspraak in je verhaal

Een verhaal wordt tot leven gewekt met beeldspraak. Als je deze kunst beheerst, verander je in een elegante verhalenverteller.

Enkele voorbeelden van beeldspraak:

• Hij kon de ijzeren grip van verlangen nooit ontvluchten…
• De zeilboot danste op de golven…
• Hij stormde op me af, als een boze stier…

Meer voorbeelden? Bekijk dit artikel over beeldspraak.

Tip 4 – Gebruik jouw ‘origin story'

Storytelling-expert Aartjan van Erkel leert ons om jouw eigen ‘origin story' te communiceren met jouw publiek/klanten. Hieronder vind je een aantal belangrijke punten die hij maakt:

• Vertel je ‘origin story’: waar je vandaan komt en wat je hebt meegemaakt waardoor je bent gaan ondernemen.
• Laat in het verhaal zien dat je een emotionele beweegreden hebt om te doen wat je doet. Anders kijken klanten te veel tegen je op, waardoor ze afstand voelen en je ze kwijtraakt. Het neemt de afstand weg want in onze emoties lijken we allemaal op elkaar.
• De superheld, dat is je klant zelf. Hij voelt zich alleen nog niet zo: daarom heeft hij jou nodig. Jij bent hun mentor. Laat je ego jou dus niet wijs maken dat jij de held bent. Je bent niet Luke Skywalker maar Yoda.

Aartjan van Erkel vertelt ook over ‘oerplot-modellen'. Dat zijn bewezen structuren voor storytelling. Lees hier meer.

Tip 5 – Verwerk parallelle metaforen in je verhaal

Storytelling-expert Jaap Hulsmann heeft het over een krachtige techniek van storytelling: het verhaal parallel laten lopen met de behoeften, doelen en obstakels van je toehoorders, zodat ze zich erin herkennen.

Een voorbeeld: weet je dat je toehoorders op dit moment minder dan 2.000 euro per maand verdienen, alleenstaande moeders zijn en als doel hebben om 5.000 per maand te verdienen? Dan kan je verhaal gaan over een fruitboom die ieder jaar maar weinig fruit geeft en helemaal alleen staat, zonder anderen bomen in de buurt. Vervolgens kun je in het verhaal de hulpbronnen verwerken die jouw toehoorders ook nodig hebben, zoals flexibiliteit en doorzettingsvermogen.

Hier vind je meer tips over het scheppen van een ‘parallelle realiteit' door middel van metaforen.

Er zijn volgens Jaap Hulsmann drie vragen die je jezelf kunt stellen om aan effectieve storytelling te doen:

1. Wat is de boodschap die ik wil overbrengen?
2. Wat zijn de behoeften van mijn doelgroep?
3. Wat zijn de reeds bestaande verhalen die daarbij passen? Wat zijn verhalen die ik zelf kan creëren? Het interne verhaal dat in jou zelf zit, moet je gebruiken voor het verhaal van jouw product of dienst, waarmee je uiteindelijk klanten gaat aantrekken.

Ga van jouw interne story naar externe story, oftewel externe glory!
– Jaap Hulsmann

Met verhalen kun je veel meer zeggen dan wanneer je alleen maar een rijtje met feiten zou opsommen. Verhalen blijven hangen. Je raakt een emotie bij mensen, en als dat jou lukt, dan kun je een boodschap effectief overbrengen.

Tip 6 – Een krachtige storytelling-methode? Wees gewoon eerlijk en kwetsbaar

Femke Bakker van Kind to your Mind geeft twee lessen mee over storytelling:

1. Laat een eerlijk beeld zien van je eigen leven en jezelf. Dit vereist kwetsbaarheid.
2. Als je een eerlijk beeld laat zien van jezelf, hoef je automatisch niet meer bewust bezig te zijn met storytelling.

“Zelf ben ik niet bewust bezig met Storytelling. Wat ik belangrijk vind op social media, is dat ik een eerlijk beeld van mezelf en mijn leven laat zien. Ook al moet ik mij daar soms heel kwetsbaar voor opstellen.”
– Femke Bakker

Tip 7 – Doe onderzoek naar je publiek, want daar kun je je verhaal op afstemmen

Marketing-expert Arie Lindenburg zegt dat een goed verhaal in de oprichter van het bedrijf te vinden is.

De marketing is iets wat ondernemers willen uitbesteden, terwijl juist zij de sleutel tot succes hebben: een goed verhaal.
– Arie Lindenburg

Dat verhaal van de oprichter van het bedrijf, moet tegelijk ook aansluiten op de beleving van je publiek. Dat schetste Jaap Hulsmann al

• Wie zijn je cliënten?
• Hoe zijn zij van A naar B gegaan?
• Hoe zijn zij van totale onwetendheid over de oplossing en het probleem, overgegaan tot het vinden van de oplossing en het overwinnen van het probleem?

Hoe krijg je antwoord op bovenstaande vragen? Nodig je vorige en huidige klanten uit voor een interview. 20 gesprekken. Laat ze hun transformatie uitleggen en neem het eventueel op.

• Hoe zijn mensen er aan toe als je ze ontmoet?
• Welke vragen stel je om erachter te komen wat er aan de hand is?
• Welke dingen ga je met ze doen om ze van de problemen af te helpen?
• Wat is het resultaat wanneer het een succes is?

Een krachtig verhaal is de beste marketing die je kunt doen, en dan niet een verhaal over jezelf, maar over de transformatie die je als ondernemer je cliënten biedt.
– Arie Lindenburg

Tip 8 – Zoek de diepgang op in het verhaal

Artjanna Hulsmann-Harkhoe van Artjanna Stories: “De lessen en inzichten die ik ervaar, deel ik met mijn ideale doelgroep. Ik kijk vaak naar wat mijn ervaring is en waar mijn luisteraars wat van kunnen leren.”

Hoe je dat doet?

• Door je verhaal kwetsbaar en open te delen.
• De herkenning te zien die je luisteraars ervaren in jouw verhaal.
• Door de openheid en eerlijkheid die je luisteraars proeven.
• Én door de diepgang te zoeken in je verhaal…

Je wilt doorvragen en de diepgang opzoeken zodat je naar de kern gaat. Ga diep in plaats van oppervlakkig. Dit zorgt voor verbinding.

Ik geloof dat iedereen een verhaal met zich meedraagt en dat een ieder de kans verdient om gezien en gehoord te worden.
– Artjanna Hulsmann-Harkhoe

Op jouw succes!