Wat voor verschillende soorten intelligentie zijn er? We kennen de IQ en misschien ook wel de EQ, maar wist je dat er nog meer soorten zijn? Lees verder om alles te ontdekken…

Welke soorten intelligentie zijn er?

Bij intelligentie denken vaak alleen maar aan IQ (het Intelligentie Quotiënt) dat wordt vastgelegd met behulp van verschillende officiële IQ tests. Toch is intelligentie een veel breder begrip. Intelligentie heeft ook aspecten (zoals sociale en emotionele intelligentie) die nauwelijks in een test getoetst kunnen worden. Wat dacht je bijvoorbeeld van muzikale intelligentie?

Om deze verschillende soorten intelligentie te onderscheiden, nemen we het model van meervoudige intelligentie – van de Amerikaanse psycholoog Howard Gardner.

Nummer 1: Verbaal-linguïstische intelligentie

Deze vorm van intelligentie is het vermogen jezelf in taal uit te drukken op een manier dat anderen je begrijpen. Het zijn de woorden die je gebruikt om je gedachten onder woorden te brengen. Verbaal-linguïstische intelligentie is meer dan het omzetten van gedachten in woorden, maar ook het aanpassen van woorden aan je publiek. Mensen die een hoge verbaal-linguïstische intelligentie hebben, zijn bijvoorbeeld heel goed in het gebruik van metaforen.

Nummer 2: Logisch-mathematische intelligentie

Deze intelligentievorm heeft alles te maken met het begrijpen van verbanden, plus het vermogen op een gestructureerde manier te werken. Ook heeft logisch-mathematische intelligentie te maken met het omgaan en verwerken van getallen. Met name boekhouders, accountants, programmeurs, ingenieurs en natuurkundigen zijn erg goed ontwikkeld op dit vlak. Mensen die hoog scoren op logisch-mathematische intelligentie leren het snelst door te doen.

Nummer 3: visueel-ruimtelijke intelligentie

Visueel-ruimtelijke intelligentie draait om het vermogen in het hoofd een probleem te schetsen en dit voor je te zien. Het heeft alles te maken met denken in (abstracte) beelden. Iemand die hoog scoort op visueel-ruimtelijke intelligentie is vaak een groot liefhebber van kunst. Deze vorm van intelligentie scoort goed bij fotografen, kunstenaars en architecten. Existentiële intelligentie leidt ertoe dat je een probleem concreet in gedachten voor je kunt zien.

Nummer 4: muzikale intelligentie

Muzikale intelligentie heeft te maken met gevoel voor ritme en geluid, plus een voorliefde voor muziek. Het is niet hetzelfde als het vermogen goed muziek te kunnen maken, maar heeft hier wel mee te maken. Deze intelligentievorm doet het erg goed bij muzikanten (duh), maar ook bij instrumentmakers, producers, muziekdocenten en dirigenten. Mensen die erg hoog scoren op muzikale intelligentie leren met name door rijtjes op te neuriën en door te luisteren.

Nummer 5: lichamelijke intelligentie

Lichamelijke intelligentie heeft dan weer te maken met je vermogen je lichaam op zo’n manier te gebruiken dat je ermee kunt uitdrukken wat je wilt. Het is gelukkig niet zo dat een onhandig persoon per definitie lichaam onintelligent is. Lichamelijke intelligentie doet het goed bij atleten, maar bijvoorbeeld ook bij acteurs en therapeuten. Ook bouwvakkers en monteurs hebben hier een handje van. Zij leren stuk voor stuk door iets met de handen te doen.

Nummer 6: intrapersoonlijke intelligentie

Intrapersoonlijke intelligentie heeft te maken met je vermogen zelf tot besluiten te komen en beslissingen te nemen. Iemand die sterk ontwikkeld is op het gebied van intrapersoonlijke intelligentie maakt onafhankelijk besluiten en beschikt over een hoge zelfreflectie. Hier komt ook een grote wilskracht bij kijken. Leiders, organisatoren, schrijvers en zelfstandigen scoren hier hoog op. Mensen die hier sterk op scoren leren vooral door zelfstandig te werken.

Nummer 7: interpersoonlijke intelligentie

Interpersoonlijke intelligentie kan ook wel “emotionele intelligentie” genoemd worden. Het is het vermogen je in een andere persoon in te leven, hun woorden en acties te begrijpen. Als gevolg van een hoge interpersoonlijke intelligentie kun je mensen effectief begeleiden, maar hen bijvoorbeeld ook manipuleren. Deze vorm van intelligentie scoort hoog bij onder meer leidersfiguren, sociaal werkers, docenten, politici (manipulators bij uitstek) en mensen in de zorg.

Nummer 8: natuurgerichte intelligentie

Deze vorm van intelligentie is misschien wat moeilijker te begrijpen. Het is een vorm van intelligentie waarbij je natuurlijke elementen als dieren en planten kunnen herkennen. Deze vorm van intelligentie scoort hoog bij jagers, koks, boeren en dierkundigen. In de originele theorie uit 1983 (die 7 vormen van intelligentie bevatte) was natuurgerichte intelligentie nog geen onderdeel. Je kunt je afvragen of deze vorm niet meer te maken heeft met algemene kennis.

Nummer 9: existentiële intelligentie

Existentiële intelligentie is voor de filosofen onder ons. Het is, grofweg, het vermogen om te filosoferen. Iemand die een hoge existentiële intelligentie heeft, is in staat kritische vragen te stellen, niet alleen in specifieke situaties, maar over het leven en over het universum in het algemeen. Deze vorm van intelligentie is vooral ‘populair’ onder filosofen (dus), maar ook bemiddelaars en geestelijken. Deze mensen gaan het liefst heel diep op een probleem in.

Waarom huidige intelligentietesten tekort schieten

Een intelligentietest kijkt vooral naar je vermogen om nieuwe gegevens op een rationele manier te verwerken. Toch is hoog scoren op een intelligentietest niet hetzelfde als hoog begaafd zijn. Dat komt omdat een intelligentietest uitsluitend de verbale vaardigheid, het vermogen om te rekenen en ruimtelijk inzicht meet. Er is een theorie (genaamd de theorie van Gardner), die intelligentie meet op liefst negen verschillende gebieden. Deze is veel vollediger.

Een persoon met een super hoog IQ volgens de standaardtest is niet per definitie een echt “supermens”. Iemand met een heel hoog IQ kan in andere opzichten weer onderontwikkeld zijn, bijvoorbeeld in interpersoonlijke intelligentie. Natuurlijke vaardigheden en talenten komen op verschillende manieren in mensen naar boven: al die talenten zijn vormen van intelligentie.

Verschillende delen van het brein

Van alles wat je op de wereld tegenkomt, zit niets zo ingewikkeld in elkaar als de menselijke hersenen. Bij verschillende vormen van intelligentie zijn verschillende delen van de hersenen actief. Niet alle delen van het brein zijn even goed ontwikkeld: er zijn onderdelen die boven gemiddeld goed ontwikkeld zijn, terwijl er ook onderdelen zullen zijn die onder gemiddeld ontwikkeld zijn. Er bestaat eigenlijk geen “supermensen” die letterlijk overal in uitblinken.

Meervoudige intelligentie ondersteund en onder druk

Het was dus Gardner die kwam met de theorie van meervoudige intelligentie. Volgens hem zijn zaken als muzikale intelligentie, wiskundige intelligentie en ruimtelijke intelligentie meer afhankelijk van erfelijkheid dan bijvoorbeeld naturalistische en verbale intelligentie. Er is echter ook kritiek op de theorie, onder meer het feit dat er geen harde bewijzen voor geleverd kunnen worden. De theorie moet dus nog altijd wetenschappelijk onderbouwd worden.

Meervoudige intelligentie: de conclusie

Ben je benieuwd naar een meer onderbouwd alternatief van Gardners theorie (die op zich al erg veelbelovend is), dan kun je eens kijken naar de Cattell-Horn-Carroll theorie. Deze maakt onderscheid tussen twee intelligentievormen: de vloeibare en gekristalliseerde vorm van intelligentie.

Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: