Hoe kom je uit een depressie of dip? Wat zijn de verschijnselen en wat is de beste behandeling om de depressie te stoppen en te helen? Hier vind je de stappen & tips om je niet meer down en neerslachtig te voelen. Zie dit als complete ‘wiki' inclusief tips om depressie te overwinnen.
Inhoud van deze pagina:
Misschien stel je jezelf een of meerdere van onderstaande vragen
- Hoe moet ik leven met depressie?
- Wat te doen bij diepe/zware depressie en angst?
- Hoe stop je depressieve gevoelens en hoe kom ik uit mijn depressie?
- Help, ik voel me down, somber, neerslachtig, verdrietig en/of moe. Hoe stop je zo'n flinke dip?
- Wat zijn de beste tips voor de somberheid die ik voel? Hoe kan ik me niet meer zo down voelen?
- Ik heb plotselinge depressieve gevoelens, wat kan ik hiertegen doen?
- Ik zit niet lekker in mijn vel en ik voel me ongelukkig. Hoe kan ik hier het beste hulp bij krijgen?
- Ik ben weer depressief nadat ik het dacht opgelost te hebben. Hoe los ik het blijvend op?
Hier vind je een uitgebreide uitleg en tips voor dit soort depressiegevoelens en alle bovenstaande vragen, zodat je uit een depressie kunt komen en al vrij spoedig aan anderen kunt vertellen: ‘Dit is hoe ik mijn depressie overwon!'
Woord vooraf: depressie is echt en serieus…
Het is pijnlijk om het over dit onderwerp te hebben en het is lastig voor mij om de beste tips te geven in dit artikel, maar het is hartstikke echt en pijnlijk. Het bestaat en staat in de DSM-5 (maar niet in de ICD-10), dus het is een erkende diagnose. Ik ben me hier ook bewust van.
Ik ben me er bewust van dat je tegen een blinde niet kunt zeggen: ‘Kijk dan! Het is toch makkelijk! Gewoon kijken, net als mij!' En dat je tegen een dove niet kunt zeggen: ‘Hoor dan!' Zo kun je tegen iemand met depressie ook niet zomaar zeggen: ‘Doe eens niet!'
Dus vooropgesteld: ik wil er zeker niet te licht over doen. Het eerste advies van mij is dan ook om naar je huisarts te gaan als je dat nog niet hebt gedaan. Op de tweede plaats vind je hier tips om er ook zelf mee aan de slag te gaan.
… En er is meer mogelijk dan je denkt
De andere kant van het verhaal is dat er ook veel artsen en wetenschappers zijn die geloven dat depressie geen mentale of fysieke ziekte is, en dat het dus ten onrechte in de DSM-5 staat zodat de farmaceutische industrie veel geld kan verdienen aan de antidepressiva (met serotonine als belangrijk bestandsdeel).
En dit is geen complottheorie, maar gewoon algemeen bekend via de grote media en wetenschappelijk onderzoek. Een miljoen Nederlanders zitten aan het medicijn terwijl het (nog) niet officieel bewezen is en veel bijwerkingen heeft.
Er zijn mensen die stellen dat depressie wel mentale of fysieke ziektes kan veroorzaken, maar dat depressie zelf geen ziekte is. Depressie zou namelijk niet onverbiddelijk via de genen overgedragen worden. De eerste aanzet tot depressie zou wel via genen overdraagbaar zijn. Ook zou depressie volgens velen een normaal gevoel en een onderdeel van het leven zijn, en als dat geaccepteerd wordt, zou het niet lang blijven en zal het niet allerlei ziektes veroorzaken.
Wie heeft gelijk? Er zijn heel veel factoren die meespelen bij depressie en er is meer mogelijk dan enkel het huisartsbezoek. Zie de extra tips van dit artikel daarom als een van de vele manieren om ernaar te kijken.
De verschillende namen van depressie: wat zijn er ‘synoniemen' van?
In het alledaagse taalgebruik worden ‘somberheid', ‘down', ‘depri' en andere termen door elkaar heen gebruikt. Het is handig om ze allemaal op een rijtje te hebben. Al deze bewoordingen wijzen niet allemaal naar hetzelfde. Toch staan ze ook niet compleet los van elkaar en worden deze woorden vaak door elkaar heen gebruikt:
- Depressie
- Neerslachtigheid
- Somberheid
- Lusteloosheid
- Dip
- Down
- Depri gevoel
- In de put zitten
Betekenis depressie & betekenis burn-out: hetzelfde of aparte dingen?
Burn-out en depressie zijn twee verschillende dingen. Er is een grote kans dat je geen depressie hebt, maar wel een burn-out.
Het is moeilijk om het verschil vast te stellen tussen burn-out en depressie. Dat komt deels doordat ze vaak tegelijk voorkomen. Sommige diagnose-instrumenten maken geen onderscheid tussen deze twee, en sommige diagnose-instrumenten zien het wel als twee aparte dingen.
Betekenis burn-out:
Burn-out betekent ‘opgebrand zijn': extreme uitputting van je lichaam en je verstand. Ook zijn de ‘reserves' opgebruikt en is het stress-systeem ontregeld. Hierdoor worden zelfs de kleine taken zoals een telefoontje plegen of boodschappen doen, al een zware taak. Prestaties leveren die voorheen moeiteloos waren, is al helemaal niet meer mogelijk.
Betekenis depressie:
Een depressie is een ‘stemmingsstoornis'. Er is sprake van depressie als je een abnormale somberheid, onvermogen om te genieten, lusteloosheid of desinteresse hebt wat langer aanblijft dan normaal. De DSM-5 stelt deze periode vast op langer dan twee weken.
De verschillen:
- Een van de verschillen is de kwestie van kunnen en willen. Iemand met burn-out heeft nog wel zin om dingen te doen, zoals naar buiten gaan, maar een opgebrand persoon kan het niet meer of denkt dat hij/zij het niet meer kan. Er is dan een overheersend gevoel dat zegt dat je het gewoon niet meer kunt klaarspelen. Als je depressief bent, heb je nergens zin in, zoals naar buiten gaan.
- Ook stelt de dokter je de vraag of je nog kunt genieten van dingen waar je eerst altijd van genoot. Is het antwoord ja, dan zit je nog in de burn-out-zone. Het is alleen qua energie niet mogelijk om die dingen te gaan doen. Kun je echter niet meer genieten van diezelfde dingen, dan val je onder depressie.
- Depressie is algemener dan burn-out. Waar burn-out vaak werkgerelateerd is, kan depressie ook ontstaan vanuit bijvoorbeeld vrienden, familie en hobby's.
- Depressie kan ook het gevolg zijn van uitputting, dus depressie kan het gevolg zijn van een burn-out. Vaak zie je dat mensen met burn-out niet meer naar hun werk en hobby's gaan, waardoor ze het plezier van werken, mensen ontmoeten en hun hobby's niet meer ervaren en daardoor somberder worden.
- Het tijdstip van de dag waarop de klachten opspelen, geeft ook het verschil aan tussen depressie en burn-out. Depressieve mensen ervaren hun klachten vaker in de ochtend en klaren in de middag en avond op. Mensen die burn-outklachten hebben, raken juist steeds verder vermoeid door de dag heen.
Verschijnselen / Symptomen / Kenmerken
Wat is de beschrijving van depressie? Wat zijn de kenmerken van depressie bij vrouwen en mannen? Wat gebeurt er allemaal bij een depressie? Hoe voelt een depressie? Hoe kun je een depressief persoon herkennen?
Laten we eens gaan kijken naar de verschijnselen:
- Je somber voelen zonder reden. Dus je levenssituatie kan gewoon perfect zijn, je kan zonder schulden zitten, miljonair zijn, de beste woonruimte hebben, alles mee hebben, kerngezond zijn, nog nooit een ongeluk gehad hebben, en nul problemen hebben… tóch voel je je somber op de achtergrond. Depressie en uitputting staan volledig los van alle andere factoren in je leven. Je voelt dus zonder direct aanwijsbare reden somberheid, maar er is wél een diepere oorzaak van die spontane somberheid.
- Je voelt je lusteloos.
- Een vlak gevoel: niks kan je echt goed raken.
- Moeilijk uit bed kunnen komen. Bijna letterlijk een gevoel van: ‘Ik kom niet in beweging.'
- Een down gevoel bij het wakker worden.
- Een kort lontje hebben.
- Laag gevoel van eigenwaarde.
- Angst. Dat kan zich uiten in paniekaanvallen (bijvoorbeeld steeds denken dat er iets ergs gaat gebeuren als je buiten bent) en nachtmerries.
- Grillig: anti-sociaal en dramatisch.
- Een somber en leeg gevoel.
Wie stelt een depressie vast?
Het is altijd je dokter die de diagnose stelt, maar jij kunt zelf van te voren ook de kenmerken opzoeken en alvast zelf nagaan of je de verschijnselen herkent. De kenmerken staan in de vorige paragraaf beschreven.
Oorzaak van depressie? Dit zijn de oorzaken
Hoe kom je in een depressie terecht? Vraag jij jezelf af wat de oorzaken en triggers van depressie zijn? ‘Ik voel me slecht maar ik weet niet waarom. Ik voel me rot maar ik weet niet waarom. Waarom voel ik me zo?'
Velen zeggen dat de donkere maanden, zoals november, opeens in kunnen slaan. Maar ook een vakantiedipje midden in de zomer of een januaridip is mogelijk.
Wist je dat depressie… jaarlijks bij 737.000 mensen in Nederland klachten veroorzaakt?
Dit zijn de oorzaken van depressie:
- Een van de belangrijkste oorzaken van depressie is stress. Dit is een overlevingsmechanisme en zorgt er dus voor dat alle energie van jouw lichaam maximaal ingezet wordt zodat je kunt overleven. Hierdoor ontstaan hormonale ontregelingen (cortisol). Dit is in principe een ‘normale' functie van het reptielenbrein, maar als het te vaak gebeurt, krijgen je organen gedurende langere tijd minder energie, waardoor lichamelijke klachten ontstaan.
- Een andere veelvoorkomende oorzaak van depressie is uitputting, oftewel een burn-out. ‘Burn-out' en ‘werken' worden vaak in één zin genoemd. Burn-out vindt plaats nadat je je lichaam en geest te lang hebt uitgeput en gepusht. Bovendien hebben we tegenwoordig erg veel te maken met allerlei extra prikkels vanuit onze mobiele apparaten, die onze geest verder uitputten.
- Genetische factoren zijn geen volledige oorzaak van een daadwerkelijk aanwezige depressie, maar kunnen wel de eerste aanzet tot depressie geven.
- Trauma's zoals verlies of ziekte.
- Sociale omgevingsfactoren: het niet sociaal actief zijn, bijvoorbeeld door grote veranderingen in de omgeving. Bijvoorbeeld buitenlandse studenten zijn hier kwetsbaar voor.
- Negatieve overtuigingen en waarden over jezelf. Deze zijn vaak ontstaan in de jeugd.
- Niet authentiek zijn: je gaat boodschappen van je lichaam krijgen als je niet eerlijk bent naar je hart en je waarden. Je lichaam zegt dan: ‘Rot een eind op! Ik wil dit personage niet meer zijn. Ik wil die avatar niet meer spelen die jij gecreëerd hebt.' Deze incongruentie is het moeilijkste om vol te houden in je leven en slurpt ongelooflijk veel energie. Je lichaam heeft diepe rust nodig van het personage dat je probeert te spelen. Elimineer dus deze persona-vermoeidheid: laat die maskers snel vallen en accepteer wat daarachter zit: jezelf. Wees jezelf!
Zoals we eerder lazen, is er geen wetenschappelijke connectie dat chemische ontregelingen (wel hormonale: stress, overgang…), zoals een gebrek aan serotonine en noradrenaline, een oorzaak van depressie zijn.
Hoe kun je omgaan met een depressief persoon?
Hoe kun je omgaan met een (manisch) depressief persoon?
- Wees attent en zet je luistervaardigheden in. Dit betekent aandacht geven en luisteren zonder oordeel. Vraag bijvoorbeeld naar de gedachten van de ander.
- Geef geen advies tenzij de ander daar heel expliciet om vraagt.
- Trek niks je persoonlijk aan. Iemand is ziek en is niet zichzelf. Is de ander bijvoorbeeld onverschillig of niet geïnteresseerd in je, dan heeft dat niks te maken met jullie vriendschap, wie de ander is of wie jij bent. Het heeft alleen met het depressieve gevoel te maken.
- Nodig de ander uit om samen op pad te gaan en iets leuks te ondernemen.
- Moedig de ander aan om naar de dokter te gaan.
- Praat de ander over zelfmoord, vraag hier dan naar, weer zonder oordeel. Het helpt al enorm voor de ander om erover te praten. Noem qua ‘adviezen' maximaal alleen maar de tijdelijke aard van deze zwarte bril.
En als een naaste depressie heeft? Wat te doen? ‘Mijn partner zit in een dip.' Hoe kun je omgaan met een depressief volwassen kind? Wat te doen bij depressie bij je partner? Is het nodig om hem/haar te verlaten? Pas ook dan weer bovenstaande toe en zoek eventueel lotgenoten die ook een depressieve partner hebben.
Behandeling: ga naar de huisarts om je te laten testen en behandelen
De huisarts doet eerst een angst-, depressie- of burn-out-test en onderzoekt je totdat er meer duidelijkheid is. Hij/zij kijkt hiervoor naar jouw syndromen van angst, somberheid en lichamelijke uitputting.
De huisarts beantwoordt ook je vraag: ‘Hoe erg is mijn depressie?' Vervolgens bepaalt de huisarts de meest effectieve GGZ-therapie en/of antidepressie-medicijnen.
Herstel-tips om uit je depressie te komen
Goed, je ervaart een depressie, en dan? Hieronder vind je praktische tips tegen depressie en depressieve gevoelens.
Tip 1 – Ga naar de huisarts
De dokter is het belangrijkst. Zie het stukje over behandeling, twee paragrafen terug. Zelfhulp bij depressie is ook uitstekend, maar dat komt op de tweede plaats, na het traject dat start bij de huisarts.
Veel huisartsen vinden medicatie niet nodig. Depressie kun je namelijk ook overwinnen zonder medicatie, dus help naast de huisartshulp ook gerust jezelf van je depressie af, als aanvulling.
Tip 2 – Neem een paar weken rust, maar ga er vloeiend in en heb geduld
Deze tip bestaat uit drie aandachtspunten: rust, een vloeiende overgang en geduld.
Aandachtspunt 1: rust
Doe even een aantal weken helemaal niks. Alleen rusten, je stress-niveaus verlagen en soms eens wat leuke dingen doen. Lukt dit je zonder problemen, dan heb je een voordeel ten opzichte van mensen die verslaafd zijn aan werken.
Staat je lichaam in brand? Gooi er water over. Geef het niet nog meer vuur.
Is je lichaam moe? Laat het slapen en rusten. Gooi er niet nog eens cafeïne in.
Verdoof je vermoeidheid niet met ijs en chips: je lichaam wil dat je gaat vasten en rusten.
Ik hoor je. Je hebt verantwoordelijkheden. Je hebt een agenda. Je hebt kinderen. Maar geef ze het goede voorbeeld. Ik hoor je, maar hoor jij jouw lichaam?
Je hoeft niks te checken of te doen. Je moet rusten. Eigenlijk misschien wel 30 jaar aan achterstallige rust. Maar doe maar 1 week om te beginnen. Er zijn zoveel dingen die we denken te moeten doen, die we eigenlijk niet moeten doen… en er zijn zoveel dingen die we moeten doen – rusten – waarvan we denken dat we ze niet moeten doen.
Shhh. Alles is oké, ga maar lekker slapen. Niet Netflixen. Dat is geen rust voor je verstand en dus ook niet voor je lichaam.
“Ja maar dan verlies ik mijn baan.” Ja maar dan win je je lichaam. Moet je zien wat voor baan je daarvoor terugkrijgt. Hoe meer je rust, hoe meer je kunt doen.
Aandachtspunt 2: een vloeiende overgang naar rust
Voor een aantal mensen is opeens rust nemen niet zo makkelijk. Het kan moeilijk zijn om rust te nemen als je gewend bent om 24/7 aan het werk te zijn, ‘productief' te zijn, dingen te regelen en/of je somber te voelen. De oplossing? Ga vloeiend van ‘werk' naar ontspanning:
- Blijf eerst een aantal dagen actief, maar via een ander soort activiteiten. Activiteiten die jou energie geven: een actieve hobby, het opruimen van je huis, het schrappen van afspraken, een minimalistische inrichting maken van jouw bestanden en agenda, het regelen van je ontslag…
- Dankzij bovenstaande tussenstap kun je nu ook eens iets ontspannends doen wat echt helemaal passief is, zoals liggen, muziek luisteren, mindfulness en/of wellness.
‘Maar… ik heb een depressie / burn-out en mijn baas doet lastig.' In een van de volgende tips ga je leren om dat soort ‘moetens' en grensoverschrijdende verantwoordelijkheden rigoureus te snoeien uit je leven. En ja, dat zou zomaar je baan kunnen zijn.
Aandachtspunt 3: geduld
Het kopje van deze paragraaf luidt: ‘Neem een paar weken rust'. Is je depressie en/of burn-out dan opeens verdwenen? Nee. Ga er gerust vanuit dat het nog jaren kan duren. Heb dus geduld. Het komt – stapje voor stapje – helemaal weer goed.
Dit aandachtspunt is er niet om je te ontmoedigen, maar om je niet te laten streven naar ‘de toekomst waarin alles beter is dan nu'. Dat streven naar de toekomst – en het negeren van het het hier-en-nu – is namelijk een illusie die jou alleen maar ongelukkiger maakt. Een depressie is niet zomaar opgelost dus heb geduld en maak er nu gewoon het beste van.
Aanvaarding van je depressie of burn-out is een van de meest belangrijke stappen.
Tip 3 – Plan ontspanning en leuke dingen in én denk aan de balans
Deze tip is simpel:
- Plan leuke dingen in (zie hier 70+ leuke activiteiten-inspiratie). Doe iets, zodat je niet blijft hangen in een slap humeur en sloomheid. Hup de zon in, erop uit met vrienden, lekker sporten, plezier maken en een dagje naar de Efteling. Overwhelm the thinking mind with action.
- Plan ontspannende dingen in waarin je vrij bent en niks doet. Wachten en niks doen. Zoals wat extra vaak een sauna- of massagebezoek. Het is voor veel mensen normaal – en gezond – om bijvoorbeeld drie dagen per week compleet te ontspannen. Zie hier een heleboel aanraders om goed voor jezelf te zorgen. Op deze manier luister je daadwerkelijk naar de klachten van je lichaam, die zorg nodig heeft.
- Houd het in balans. Dus houd in de gaten dat je niet je volledige tijd volplant met leuke en ontspannende dingen.
OPPORTUNITYISNOWHERE
Met rust, hulp en genezing worden de doodlopende paden opeens doorlopend en zie je de wereld weer door een positief gekleurde bril. ‘Opportunity is nowhere' verandert in ‘Opportunity is now here!'
Tip 4 – Sport regelmatig (met goedkeuring van je huisarts)
Stel je huisarts op de hoogte van al je extra sport-activiteiten. Maar doe gerust extra sportactiviteiten! Zodra je huisarts ervan op de hoogte is, moet je het zeker doen omdat het wetenschappelijk is bewezen.
Tip 5 – Laat je genezen door een natuurwandeling (ook dit is bewezen)
Er zijn talloze onderzoeken over gedaan: de natuur verricht wonderen voor depressie en stress. Zo is het zelfs bewezen dat patiënten in ziekenhuizen die uitzicht hadden over groen, veel sneller genezen dan patiënten die op beton, een andere ziekenhuisvleugel of huizen uitkeken.
Leer ontspanning en rust van de natuur! Je kunt dit individueel doen of je kunt gebruikmaken van een wandelcoach, zoals ik heb gedaan:
Hoi Dagmar, nogmaals hartelijk dank voor deze prachtige ervaring! Wat was deze wandelcoaching waardevol voor mij! De middag klopte helemaal: het bevatte alle simpele ingrediënten om te ontstressen: niks moeten, nks forceren, alles laten ontstaan, oog hebben voor de kleine gelukjes… Het was daadwerkelijk een ontstress-ervaring, in plaats van ‘werkvormen', ‘plannen' of 'theorie'. En wat is dan die ideale ontstress-ervaring? Er moet niet per se iets gebeuren – je laat de ervaring geduldig en spontaan ontstaan. Als je stress ervaart, moet je niet allerlei dingen bedenken en plannen, maar je moet het ervaren. Zo is alleen al het wandelen in het beekje of het luisteren naar de vogels een ervaring van ontstressen. Dankjewel Dagmar!
Tip 6 – Welk voedsel helpt tegen depressie?
Gezond eten helpt. Ga zelf met je gezond verstand na wat gezond en ongezond is: iets in de trant van minder fastfood, minder suiker en meer groenten.
Tip 7 – Vroeg naar bed, vroeg opstaan
Dat veel slapen helpt tegen burn-out en depressie, is een fabel. Dat genoeg slapen helpt, is een feit. Je lichaam moet herstellen. Het is een mentale en lichamelijke conditie. En dat vraagt veel energie.
Waarom is dit zo'n belangrijke tip? De uren die je voor middernacht slaapt, zijn extra helend. Ga dus vroeg naar bed en stap er vroeg in de ochtend uit.
Volg het natuurlijke ritme. Slaap in de nacht en leef overdag. Hoe meer donkere uren, des te meer donkere energie. Des te meer lichte uren, des te meer lichte energie.
– Eelco de Boer
Tip 8 – Doe een zonnekuur: vaak in het zonlicht zijn
Depressie heeft meer met zonlicht te maken dan je zou denken. Nadat je een maand lang iedere dag buiten in het zonlicht bent geweest, voel je je herboren.
Genezen van een depressie is simpel: zorg voor serotonine en oxytocine. Het is gewoon een kwestie van voldoende zonlicht, knuffels, lachen en beweging… en daar een leefstijl van maken.
Tip 9 – Zie depressie (en burn-out en stress) als een uitnodiging om iets te veranderen
Uitputting betekent dat er een betere manier is voor datgene wat je tot nu toe hebt gedaan. Stress is een boodschap. Het is een persoonlijke uitnodiging om iets te veranderen. Stress is geen straf en geen zwakte. Het is informatie. Gebruik die informatie.
Ben je volkomen uitgeput? Het is een interne memo die zegt: ‘Urgent – kijk naar jezelf.' Of: ‘Help – vraag om hulp!' Of: ‘Leeg – laad jezelf op. Of: ‘Belangrijk – werk slimmer, niet harder.' Of: ‘Leef!'
Succes met stress start met innerlijk luisteren. Wees bereid iets te leren. Wees open om een geweldig cadeau te ontvangen. Als je geen depressie zou voelen, zou je al uitgeleerd zijn.
Alles leert jou iets. Wees bereid nu een les te ontvangen.
Wees eerlijk. Een oude gezegde luidt: je bent zo ziek als de geheimen die je houdt. Stress is een kans om meer eerlijk te zijn. Vooral naar jezelf toe.
Wat als onrust een functie heeft? Het is een fantastische wegwijzer.
Vraag jezelf:
- Wat is hier de les?
- Hoe kan ik slimmer, geïnspireerder en intelligenter handelen in plaats van te ‘strugglen'? Gebruik minder ‘struggle' en meer wijsheid.
- Wat is mijn echte doel? Kies er nu voor om terug op het juiste spoor te gaan zitten.
Burn-out, depressie of stress? Dat is een ‘wake up call'. Een gezonde reactie op een ongezonde situatie. Luister snel, want de boodschappen worden steeds luider en groter.
– Robert HoldenIk zie droefheid, net als alle andere golven in de oceaan van het leven, als een uitnodiging, een oproep om je te openen voor diepere waarheden over het bestaan, om de immense grootsheid die ons eigen is te herkennen. Wat als je lang niet zo beperkt was als jij en anderen geloofden? Wat als je groot genoeg bent om alle levensenergieën, de ‘positieve' en de ‘negatieve', vast te houden, te bevatten en toestaan zich te uiten? Wat als je positief en negatief overstijgt, als je een oceaan van bewustzijn bent, één en onbegrensd en vrij, waarin zelfs de diepste wanhoop tot rust kan komen? Je melancholie kan een natuurlijke remedie bevatten.
– Jeff Foster, uit ‘De vrije val in het leven'
Tip 10 – Elimineer persona-vermoeidheid: wees jezelf en ongelooflijk veel energie komt opeens vrij
Wees echt. Waarom is dit relevant bij burn-out en depressie? Integriteit is energie. Het is erg uitputtend als je constant weerstand biedt voor datgene wie jij echt bent, jout intentie, visie en doel.
Gooi oude verdedigingsmechanismes (maskers / persona's) weg. Die kosten veel energie.
Vraag jezelf:
- Waar ben ik niet authentiek?
- Waar volg ik mijn waarden niet?
- Waar people-please ik?
- Met wie ben ik niet eerlijk?
- Wat zeg ik bijvoorbeeld allemaal niet?
- Op welke manieren houd ik me in?
- Op welke manieren ben ik bang om kwetsbaar te zijn?
- Op welke manieren zoek ik naar méér, omdat ik nu ‘niet genoeg” heb?
Je gaat stress-boodschappen van je lichaam krijgen als je niet eerlijk bent naar je hart en je waarden. Je lichaam zegt dan: ‘Rot een eind op! Ik wil dit personage niet meer zijn. Ik wil die avatar niet meer spelen die jij gecreëerd hebt.'
Deze incongruentie is het moeilijkste om vol te houden in je leven en slurpt ongelooflijk veel energie. Je lichaam heeft diepe rust nodig van het personage dat je probeert te spelen. Elimineer dus deze persona-vermoeidheid: laat die maskers snel vallen. Wees jezelf!
Op het moment dat je je echt niks meer aantrekt van wat anderen van je vinden… Moet je eens kijken wat een vrijheid en energie het oplevert!
Wat is congruentie, oftewel persoonlijke integriteit? Dat je emoties, gedrag, spraak en gedachten op een lijn zitten. Wees soms ook gewoon congruent neerslachtig of chagrijnig. Dat is écht. Rauw. Zonder maskers. Geen gepleas. Geen ‘gezellig doen om het gezellig doen'. Geen ‘mooi weer spelen'. Geen ‘sociaal geaccepteerd' gedrag ‘omdat het zo hoort'.
- Zeg het dus gerust als het slecht met je gaat.
- Of laat het gewoon merken aan je gedrag en houding dat het slecht gaat.
- Voel je emoties altijd. Letterlijk. Direct. Authentiek, congruent en eerlijk.
Er is ook een bijzonder bonus-effect als je deze tip toepast. Als je dit doet en zelfs de dingen deelt die slecht gaan, ontstaan er opeens mooie verbindingen! Met anderen en met jezelf! Anderen vinden er herkenning in en voelen zich uitgenodigd om ook iets kwetsbaars te delen. Opeens is er echtheid!
Al het lijden is een variatie van ‘niet genoeg.' Als de zoeker er niet meer is, blijft er alleen maar liefde over.
– Jeff foster
Depressie en/of burn-out kan een boodschap zijn om eindelijk weer kwetsbaar te mogen zijn en het leven onbevreesd tegemoet treden. Gewoon toegeven dat je volledig uitgeput bent door die levenslange zoektocht, inclusief doen alsof en het vermijden van de pure ervaring en het wonder van dit moment. Kun je zien dat dat leven met al die maskers überhaupt al nooit jouw leven was geweest? Mag dat nu eindelijk instorten?
Tip 11 – Laat alles instorten, want wat instort… is slechts het masker
Inderdaad… maak het droeve gevoel maar erger. Maak van die 9 een 10. Maak het depressiever. Ga er nu eens eindelijk voor zitten en geef het eindelijk eens de aandacht die het wil hebben.
We hebben aangeleerd dat we constant blij en afgeleid moeten zijn. Steeds maar dat masker…. Geen aandacht voor onze echte gevoelens… die ondertussen al heel lang tegen de deur staan te bonken… en dan stort de boel een keertje in…
Voel je paniek, bijvoorbeeld doordat je diepe droefheid en eenzaamheid voelt en ‘het contact kwijt lijkt te raken', dan ben je op de goede weg. Je doet iets heel goeds! Je voelt eindelijk ook je gevoelens en het masker vertoont wat barstjes. Goed bezig!
Wamt die barstjes… zitten die in iets belangrijks of is het slechts het masker? En waar ‘raak je dan eigenlijk het contact mee kwijt'? Met de illusies waarvan je dacht dat ze heel belangrijk waren. Die barstjes in het masker zijn de eerste stap in de afbraak van de illusies.
Bevrijding is een soort verlies: verlies van flauwekul en alles wat niet noodzakelijk was.
Het valt allemaal precies voor je ogen uit elkaar, wat heel eng is. Rijkdom, populariteit, status, een mooi uiterlijk, ‘mooi weer' voorhouden… Allemaal verdwijnt het opeens. Wat blijft er over nu die schijn-identiteit wegvalt?
Daar ga je op angstaanjagende wijze achter komen. Dat masker had zo zijn nut en leek je kracht te geven, maar dat masker wilde altijd iets van de buitenwereld. En nu dat masker wegvalt, ga je de ware kracht vinden in jezelf.
Depressie en vermoeidheid is een wake up call om alles waar het ego zich aan vastklampte, eindelijk volledig uiteen te zien spatten. Er blijft dan letterlijk een gigantische lading energie over. Wat een opluchting!
Dus dit is er gebeurd…
- Eerst leek je ‘vrij' te zijn – wat helaas wel een illusie was.
- Op een gegeven moment stort dat allemaal in, wat heel eng en pijnlijk is.
- En dan: vrijheid… extase….
- Je bent nooit ‘klaar' met je spirituele ontwikkeling. Het begint weer gewoon bij stap 1 en de rest van je leven blijf je meer illusies doorbreken.
Je ‘swingt' van agony naar extasy, en je blijft swingen en illusies doorbreken.
– Carolyne Myss
Dit is de dagelijkse spirituele oefening van de Dalai Lama: De dalai lama sterft zes dagen per week. ‘Wie ben ik als ik niet de Dalai Lama ben?' Voor ieder van ons is het antwoord hetzelfde. Wie ben ik als ik niet een ‘individuele zelf' probeer te zijn in deze wereld?
We vragen onszelf gedurende ons hele leven: “Is er nog een masker die ik af kan zetten?” Je moet het masker afzetten om van Goddelijke intelligentie te kunnen gebruikmaken.
– Carolyne Myss
Tip 12 – Vergelijk jezelf niet met het ‘perfecte leven' van anderen en streef niet naar datzelfde ‘perfectionisme'
Vergelijk jezelf niet met anderen. Dit is misschien makkelijker gezegd dan gedaan. Heb je ooit gehoord van het begrip: FOMO: Fear Of Missing Out? Dat betekent bijvoorbeeld dat je op social media ziet hoe anderen aan het feesten zijn, terwijl jij vrijdagavond thuis zit te strijken. Dit kan sommige mensen erg veel druk opleggen om óók aanwezig te zijn op al die feestjes… maar ondertussen moet er ook gestreken worden… en je moet je carrière hebben… en een gezin stichten… En dan wordt het allemaal te veel.
Want vergis je niet: de meesten hebben geen psychiatrische afwijkingen, maar zijn gewone mensen die de ratrace niet meer aankunnen.
– Dirk de Wachter
Het leven is heel simpel maar we maken het onnodig moeilijk… door naar anderen te kijken en dat allemaal te willen. Ik zal je wat over mijn eigen leven vertellen. Mijn leven is helemaal niet perfect… Ik wil niet de zoveelste zijn die laat zien hoe geweldig en leuk mijn leven is. Social media lijkt alleen maar daarom te draaien. Iedereen geeft alleen maar een positief en leuk beeld over zijn/haar leven op social media.
Het gaat niet altijd goed met mij. En ook niet met jou. Met niemand niet. En dat is ook gezond. Juist dankzij (en in!) die dalen van het leven kunnen we het geluk vinden… maar tegelijkertijd lijkt het alsof de samenleving van ons verwacht dat we allerlei altijd-fijn-voelende dingen moeten hebben en ervaren…
- Een mooie woning…
- Een prestigieuze baan die op zijn minst modaal inkomen oplevert…
- Een leuke vriendenkring…
- Een knappe partner…
Voel je ook de verwachting om dat allemaal waar te maken? Geen wonder dat je burn-out of depressief bent. Streef niet meer naar die – door de samenleving voorgehouden – ‘perfectie', maar juist naar imperfectie. Uiteindelijk zul je veel gelukkiger en minder gestrest zijn als je imperfectie lief kunt hebben.
Burn-out? Leg de lat laag. Je hoeft dat perfecte nep-plaatje niet waar te maken. Vind acceptatie en rust in het gevoel van: ‘Ik ben gewoon een gemiddelde jongen/meisje. Ik ben precies wie ik ben.' Accepteer dat je niet voldoet aan dat perfecte plaatje dat je in je hoofd hebt! Weet dat je tóch goed genoeg bent. Dat je het tóch waard bent om van gehouden te worden. Dat je waardevol bent.
– Jelle Hermus
Kortom: embrace the suck en vergelijk jezelf ondertussen niet met anderen. Richt je lekker op je eigen ding, in plaats van het perfect lijkende leven van anderen. Hoe doe je dat? Heb liefde, compassie en vergeving voor jezelf en waardeer jezelf.
Meer lezen over dit principe van ‘embrace the suck'?
- Omarm iedere emotie, inclusief de droevige emoties.
- Omarm imperfectie, in plaats van perfectionisme.
- Lees meer over non-dualiteit van 'the suck' en de pieken van het leven.
- En vergelijk jezelf ondertussen niet met anderen…
- Dus streef niet naar dat belachelijke perfectionisme…
Tip 13 – Elimineer keuzevermoeidheid (FOMO)
Keuzevermoeidheid en het sterk gerelateerde FOMO (Fear Of Missing Out) betekent dat je er heel erg over gaat inzitten dat je een bepaalde keuze wel of niet maakt.
- ‘Wat zou er gebeuren als ik dit kies en niet dat andere?
- ‘Wat zal ik allemaal missen als ik dit kies en niet dat andere?'
- ‘Mijn leeftijdsgenoten hebben al een mooie woning, een prestigieuze baan, een leuke verkering en een gezellige vriendenkring…'
Deze zuigende mentale activiteit verlamt je en is het tegenovergestelde van beweging, actie en energie: het is een gedachtenbrei.
‘Het is nooit goed genoeg' is een van de grootste oorzaken bij mensen met burn-out.
Hoe klim je uit die FOMO-gedachtenbrei? Door te doen in plaats van te denken. Besteed je tijd en energie niet aan het overdenken van een beslissing, maar kies iets en wees daar lekker mee bezig.
Ik onderhandel niet met mijzelf. Ik doe gewoon wat goed voor me is. Ik ‘stap uit de weg'. Mijn persoonlijkheid / ego stapt dus uit de weg. Ik ga mijn tijd niet verdoen met discussiëren met mijn ego.
– Tony Robbins
Ga niet bij jezelf na: zal ik deze kans pakken of niet, zal ik iets zeggen of niet. Dat kost zoveel energie! Als je dat overslaat, houd je meer energie over, en krijg je meer ervaringen.
Overrompel het denkende verstand met actie. Depressie is een symptoom van mannelijke passiviteit.
Bovenal: leef een simpel leven. Werken, rusten en houden-van. Meer dan dat heb je niet nodig om gelukkig te zijn. Verblijf niet in het grijze gebied tussen werk en niet-werk, maar houd het simpel: diep werk en diepe rust.
Een kat kan in een diepe rustfase verzonken zijn… volledig stil slapend en nergens aan denkend… maar als er opeens iets gebeurt, kan de kat direct vanuit die rust tot aan het plafond springen en volledig actief zijn. Dat kan alleen omdat de kat diep rust en nooit in het grijze gebied tussen rust en werk verkeert.
Hier lees je meer tips over FOMO en overweeg een digital detox te houden.
Tip 14 – Elimineer zelfbeoordeling-vermoeidheid: heb zelfacceptatie in plaats van zelfkritiek en zelf-oordeel
Voel je druk en stress? Grote kans dat het door zelf-afwijzing komt. Wijs jezelf niet meer af. Stop zelfkritiek en zelf-oordeel.
Dit vreet energie, wat raar is, omdat er eigenlijk maar één ‘jij' is. Dat beeld van ‘jij' die jij aan het beoordelen bent, bestaat eigenlijk niet. En dat is nou zo vermoeiend. Dit wordt ook wel de ‘split-illusie' genoemd. Lastig om uit te leggen, dat hele idee dat er maar één ‘jij' is. Daarom staat het ook uitgebreid beschreven in dit artikel over non-dualiteit.
Houd van je depressie. Houd van je puistjes.
Lees ook het artikel over zelfacceptatie. Dit geeft ware kracht omdat je dan niet meer jezelf aan het veroordelen bent.
Tip 15 – Vind depressie normaal en accepteer het zonder er een tweede laag op te creëren
Depressief? Omarm hem en hou van hem zoals hij is. Zit samen met de depressie of vermoeidheid, in stilte. Zeg er ja tegen. Accepteer het en maak het gevoel ‘erger': maak het zo sterk mogelijk door het helemaal toe te laten. Accepteren dat het soms gewoon erg is. Ga je niet meer rot voelen voor het rot voelen. Dat is een tweede laag die we niet willen.
Als je je goed wil voelen, moet je goed voelen.
– Dolly Heuveling van Beek
Als er bijvoorbeeld verdriet is, laat het verdriet er gewoon zijn. Zonder dat er iemand aanwezig is die daar wat aan probeert te doen. Het verdriet voltooit hierdoor zijn leventje en brandt zichzelf op.
Met andere woorden: geef het compassie. Waarom is dit belangrijk? Depressie is niet ‘slecht'. Het wordt pas slecht als je er slecht mee omgaat. Bijvoorbeeld door het weg te stoppen, negeren, bestrijden, blokkeren, vermijden of erover te liegen. De sleutel tot het managen van stress is ermee te werken, niet ertegen te werken.
Depressie, wat is daar eigenlijk mis mee?
Niemand hoeft perfect te zijn (lees deze 23+ tips voor perfectionisme). Er mogen ook soms gewoon ‘dalen' zijn en dingen die niet goed gaan. Ieder mens heeft wel eens een of meerdere van dit soort dagen of weken. Daar zijn we mensen voor.
Het verlangen om aan de pijn en ellende van een leven te ontsnappen – en om een ‘spirituele zoektocht naar verlichting' na te streven – blaast de pijn en ellende juist nieuw leven in. Verzet je niet tegen de manier waarop de actuele situatie van je leven zich uit.
Datgene waar je je tegen verzet, wint aan macht.
Streef dus niet naar een verbetering van je situatie. Wil je ‘wat is' veranderen? Maak vrede met ‘wat is', zonder het anders te willen. Gewoon voelen zonder extra lagen erbovenop te zetten (bijvoorbeeld: het niet willen). Laat het stromen, zodat er ook nieuwe ‘vibraties' kunnen komen. Dit staat treffend beschreven in de bestseller ‘De edele kunst van not giving a f*ck'.
Gewoon de tranen toelaten. Lekker zinken in die k*tzooi en onbalans – en lekker door die emoties opgeslokt worden. Dan stroomt het. Dan krijgt ook dat kindje liefde van je. Sta het toe om te komen en gaan.
Non-dualiteit leert ons bovendien: in stress en depressie zit impliciet ook geluk. Als je geen stress en depressie kent, dan kun je ook geen geluk kennen. Accepteer en verwelkom het dus gerust als iets normaals.
Je schaduw is een onderdeel van je en verdient liefde.
Tip 16 – Depressie is een werkwoord: je ‘depresseert' je emoties… Laat ze weer stromen!
Mensen hebben geleerd om vast te houden aan emoties. Het lichaam loopt dan vast. Dat is wat er in feite aan de hand is. Westerse geneeskunde noemt dit fenomeen: depressie.
Hoe laat je dat vastgelopen lichaam dan weer stromen? Ga niet op een logische manier met emoties op. Bijvoorbeeld alleen maar zeggen dat je je depressief voelt is niet genoeg. Wees open voor de emoties die jij ‘depresseert'. Voel je emoties ook daadwerkelijk.
De oplossing is dus voelen wat hier is. Voel datgene wat je voorheen vermijd hebt, en laat het zichzelf completeren. Het kost namelijk heel veel energie om emoties te onderdrukken, om bijvoorbeeld angst te heb voor angst (twee lagen).
Ga voor expressie in plaats van depressie.
Dit heeft moed, bereidheid en openheid nodig. In de opvoeding is ons misschien steeds gezegd om de deksel erop te duwen en er muren voor te bouwen. Maak die conditionering ongedaan.
Voel je je depressief? Dat is het oude verhaal waar je je aan vasthoudt. Het enige wat je hoeft te doen, is het eruit te laten. Hoe? Door het te voelen en te uiten. Laat jezelf voelen, laat jezelf jij zijn.
Wanneer je bijvoorbeeld verdriet of een oude trauma voelt, dan betekent dat dat het onderweg naar buiten is. Verdoof het niet, leid jezelf niet af en stop het niet weg. Als je met een (ongenode) gast naar buiten loopt, laat het zich even zien, neemt het afscheid en is het weg. Maar als je hem terug in een hoekje stopt, blijft hij… en gasten en vis blijven maar twee dagen goed.
Loods de emoties dus helemaal door naar de uitgang. Blijf er dus in. Val er helemaal doorheen. Houd vol, zodat je het eindelijk kunt beëindigen. Voel de emoties echt helemaal tot aan de andere kant van de tunnel. Daar is het weer licht. Een emotie heeft maar één ambitie in zijn levensduur: het wil gevoeld worden.
Duik in die tunnel. Dit kan een aantal dagen duren. Er is uiteindelijk licht aan het einde van de tunnel. Daarna voel je je geweldig. Opeens is daar de nieuwe jij en heb je jezelf bevrijd.
Als ik boos ben ga ik het afreageren op de buitenwereld. Als je denkt: ‘Ik voel me eigenlijk niet zo fijn', en als je daar goede redenen voor hebt, gooi dan die woede eens naar buiten. Houd het niet binnen want anders wordt het een depressie – je depresseert ze. Daar word je ziek van – daar krijg je kanker van. Dus laat die f*cking woede naar buiten. Reageer je af op de buitenwereld. Trap dingen in elkaar, scheld iemand verrot… doe dat!
– Maxim Hartman
Onthoud: een emotie is altijd zonder oordeel en zonder gedachten. Als je dingen zegt als: “Ik ben omlaag gegaan met mijn toestand…” of: “Het wordt weer beter…” dan moet je weten dat dat géén emoties zijn die je voelt, maar gedachten en oordelen. Dus: voel iedere emotie als gelijkwaardig, zónder dat oordeel erover.
Negatieve emoties zijn geen emoties, maar gedachten. Negatieve emoties bestaan niet. Iedere emotie is gelijkwaardig.
Tip 17 – Stap steeds in-en-uit de 'tunnel' met behulp van kleine, fysieke patroononderbrekingen
We gaan in een latere tip nog leren om rigoureuze patronen te doorbreken in je leven, maar het is net zo belangrijk om op kleine manieren je patronen onderbreken met een ‘letterlijke patroononderbreking': bijvoorbeeld door te bewegen(!), dansen en lachen.
Je doet op deze manier regelmatig iets nieuws wat je niet gewend bent. Een ander voorbeeld hiervan is: iedere dag een nieuw ingrediënt, sieraad of andere route nemen naar het werk uitproberen.
‘Wanneer ik somber ben, stop ik met somber zijn, en in plaats daarvan ben ik vervolgens awesome!'
– Barney Stinson
Je kunt ook ‘‘fractionatie' toe gaan voegen: ga lekker in die sombere tunnel zitten en voel de depressie en vermoeidheid volledig. Nadat je klaar bent, doe je gewoon een patroononderbreking, zoals een dansje. En ga daarna weer in het depressieve gevoel zitten. En doe daarna weer een patroononderbreking. En voel je daarna weer somber. Zo ga je er constant in-en-uit.
Wil je bij iemand anders die depressief is, patronen doorbreken, geef dan bijvoorbeeld een reactie die totaal tegenovergesteld is van wat de ander zou verwachten. Humor is een patroononderbreking! Zo'n soort patroononderbreking wordt ook provocatieve coaching genoemd.
Omdat iedereen steeds dezelfde dingen tegen depressieve mensen zegt, weerstaan ze het advies. Iets verrassends tegen ze zeggen (dus alles behalve rationeel advies) doorbreekt het patroon, vaak door middel van ‘omgekeerde psychologie.' ‘Lach nou niet om deze grap. Nu verpest je dat hele depressie-gedoe. Ga nu alsjeblieft terug naar dat depressieve gevoel.'
Waarom werken dit soort patroononderbrekingen om een gemoedstoestand abrupt te wijzigen? Omdat je niet op een rationele manier tegen een ander zegt:' Het komt allemaal wel weer goed,' want de ander zal het toch niet accepteren vanwege de negatieve gemoedstoestand. Maar je gaat het daadwerkelijk laten zien via de eigen ervaring van de ander.
Tip 18 – Verwerk ook oude emoties zoals spijt, schuld of angst
Heel oude emoties. Waar voel je je bijvoorbeeld spijtig voor uit het verleden? Laat die emoties stromen, want blijkbaar depresseer je er op dit momenteel een aantal. Dit artikel over emoties verwerken helpt je hierbij. Kijk vooral ook naar schuldgevoelens.
Tip 19 – De angst oplossen? Waar ben je bang voor?
Zoals je al eerder in dit artikel leerde, is stress een angst-mechanisme van het reptielenbrein. Stress = angst. Vervang het woord stress door angst en onderzoek waar je angstig over bent. Wat is jouw angst? Verwerk het aan de hand van de vorige tip.
Lees daarnaast deze tips over angst overwinnen.
Tip 20 – Zing je blues
Geef toe dat je in darkness zit. Zing je blues aan iedereen die je naar je kunt laten luisteren. Een aantal weken lang. Wat zit je allemaal dwars? Schrijf je verhaal ook op. Alles.
Het punt is om je blues te accepteren en te delen. In plaats van het lijden te weerstaan: lijd. En deel het met anderen, want daar hebben we immers elkaar voor.
Never suffer alone.
– Ned Hallowell
Haal het uit je systeem. Totdat zelfs jij je gaat vervelen aan dat verhaal. Zelfs je verstand zal er genoeg van krijgen en wil doorgaan met het leven. Zo houd je er al minder aan vast.
Gedeelde smart is halve smart.
Als je opschrijft wat je dwars zit, en er later naar terugkijkt, zal je denken: “Wat zat me ook alweer dwars? Zat dát me dwars?”
Wat je weerstaat, zal blijven. Wat je toelaat, zal oplossen.
Tip 21 – Wees niet op een ongezonde manier te zelfvoorzienend: vraag om hulp
Durf hulp te vragen. En stop met anderen te helpen. Nu is het jouw beurt. Het mooiste wat je aan de ander kunt geven is dat je goed voor jezelf zorgt.
Relaties ontstaan in het ontvangen.
– Els van Steijn
Genees ongezonde zelfvoorzienendheid. Wanneer je alles zelf wilt doen, creëert het burn-out. Vraag en ontvang hulp. Verbind je met andere zielen in plaats van met je ego, dat geen hulp en verbinding vraagt.
Wie kan me helpen? Laat je trots vallen. Wie wil erover met je praten?
Ervaar je depressie? Je hoeft het niet alleen te doen. Sterker nog, je kunt het niet alleen doen. Wees niet te bang om om hulp te vragen. Mensen willen je over het algemeen graag helpen… alleen ze kunnen het niet altijd ruiken.
Tip 22 – Nogmaals: ontvang hulp van goede vrienden en toegewijde therapeuten
Omdat dit in mijn beleving zóveel vrijheid en lucht geeft, zeg ik het nogmaals: meld je bij de huisarts en vraag om hulp bij goede vrienden. Alleen al een gesprek is een gigantisch cadeau.
Kijk, de huisarts zal je waarschijnlijk ook naar de informatieve website thuisarts.nl verwijzen. Daarnaast zal de huisarts je waarschijnlijk doorverwijzen en naar lvvp.info om een psycholoog te kiezen.
Inhoudelijk doet een psycholoog niks anders dan de dingen die op thuisarts.nl beschreven staan, maar het gaat dan ook om het gesprek. Dat is een van de belangrijkste aspecten van een psycholoog.
Tip 23 – Stop jezelf op te offeren en weg te cijferen
Stop opoffering. Wat is opoffering? Je geeft wel je energie en tijd, maar je geeft niet echt jezelf. Daarom is er geen echte intimiteit, synergie of ontvangst mogelijk. Er is dus verlies van energie: opoffering. Klik hier om meer over opoffering te lezen.
Tip 24 – Schrap & doorbreek eerst patronen van moeten, perfectionisme, presteren en jezelf bewijzen
Je zit niet voor niks in een burn-out of depressie. Waarmee doe je jezelf geweld aan? Wat heeft je ernaartoe geleid dat het zover heeft kunnen komen? Die oude patronen werken niet. Daar is deze burn-out het bewijs van.
Ziekte is een gezonde reactie op een krankzinnige situatie.
– Eleanor Longden
Het is tijd om die dingen te doorbreken. Schrap al deze bronnen van druk en schrap al deze ‘moetens' waardoor je ‘geleefd wordt'. Zelfs datgene wat ‘echt niet kan stoppen', doe dat toch! Bijvoorbeeld…
- ‘Eerst dat project afmaken, anders komen honderden ontslagen…' Dan zal je toch moeten vragen of er iemand anders op gezet kan worden, zoals een interim-manager.
- ‘Ik kan geen budget vragen aan mijn leidinggevende voor mijn burn-out-behandeling, want niemand mag weten dat ik burn-out heb…' Dan zal je toch per direct dat budget moeten vragen.
- ‘Ik moet verder gaan, dat is de enige manier om mijn baan overeind te houden…' Dan moet je toch dat patroon doorbreken en een ingrijpende verandering doorvoeren.
Ervaar je teveel druk op je werk of je relaties? Doorbreek rigoureus datgene wat jou zoveel energie kost! Zet je die stap? Dan ben je nu al aan het herstellen. Onderaan dit artikel vind je tips om niet alleen je spullen, maar ook je verantwoordelijkheden en activiteiten te schrappen en ‘ontspullen'.
Laat je ‘moetens' los. Gebruik deze metamodel-vraag: Van wie moet dat dan? Door wie word je ‘geleefd'?
Dat rigoureus afzeggen van verantwoordelijkheden is een grote manier om de patronen te doorbreken die je naar de burn-out hebben geleid. Dat moet sowieso gebeuren.
Als je er geen energie van krijgt en als het je zelfs energie kost, waarom doe je het dan? Weg ermee.
Los op wat jou stoort of irriteert en/of schrap het volledig uit je leven. Gelukkige en succesvolle mensen vinden een oplossing! Wees proactief, vindingrijk en creatief totdat je zo'n energie-zuigend ‘moeten-ding' uit je leven hebt verwijderd.
Maak een ‘dit-wil-ik-niet-meer-lijstje'. Wat heb je afgelopen week gedaan, terwijl je dat niet had willen? Wat was zonde van je tijd? Wat heb je gedaan, wat je echt niet wilde? Wat had je niet moeten doen? Soms moet je dingen doen, maar veel minder vaak dan je denkt.
>> Meer hierover vind je in het artikel over zorgen voor jezelf. En wat komt er dan in de plaats van dat oude patroon? Wat is dan het nieuwe, gezonde patroon? Zie volgende tip…
Tip 25 – Herstel je grenzen: Je hoeft alleen maar te kiezen voor alles wat jou versterkt en energie geeft
Nu je wat patronen doorbroken hebt, is het tijd om je grenzen te herstellen. Hoe herstel je jouw grenzen? Vanaf nu ga je het volgende doen:
- Bepalen wat jij wilt en dat gaan doen. Voorheen werd alles voor jou bepaald en nu ga jij jouw leven weer bepalen.
- Nee zeggen tegen al het andere.
- Elimineren van verantwoordelijkheid: niet mijn BV, niet mijn probleem.
- Niet meer pleasen en geleefd worden.
- Niet meer teruggaan naar oude patronen. Ga niet terug omdat het ‘goed voelt'. Het voelt helemaal niet goed. Het voelt bekend en het is een gewoonte. Dat is heel wat anders! Doe juist iets heel anders vanaf nu. Vernieuw jezelf.
- Al het andere toepassen wat gezegd wordt over grenzen stellen.
Tip 26 – Focus op wat je wilt, in plaats van wat je wilt vermijden
Depressie en burn-out is ons signaal om te focussen op wat we willen. Vermijd je continu iets, dan vraagt dat zoveel energie dat het op een gegeven moment te veel wordt.
Als je je daarentegen focust op datgene wat je wilt bereiken, krijg je juist energie. Focus je op de frequentie van je verlangens. In het artikel over het veranderen van gewoonten en dit artikel over de wet van aantrekking wordt hier ook op ingegaan.
Veel mensen noemen constant automatisch op wat ze allemaal niet willen. Hoe vaak herhaal jij wat je ongelukkig maakt?
Tip 27 – Wat wil ik? Wat is mijn missie? Wat wil mijn hart?
Volg je hart. Met andere woorden: doe wat jij wilt.
Stress betekent dat je het contact met je hart verliest. Mensen met depressie zijn afgesneden van hun hart. De intelligentie van het hart wekt positieve ervaringen en gevoelens in ons op. Kies je ervoor je hart niet te volgen, dan trekt die intelligentie in ons hart zich terug, wat vanzelf tot depressiviteit leidt.
Ga je missie achterna. Inmiddels weten we allemaal dat er verschillende redenen zijn aan te wijzen voor het ontstaan van een burn-out en tóch geloof ik dat er één ingrediënt bestaat die je enorm kan helpen om een burn-out te voorkomen of genezen, namelijk jouw levensmissie…
Veel mensen hebben geen idee waarom ze hier eigenlijk zijn en wat ze precies willen. Er ontbreekt een duidelijk doel en als je geen doel hebt in je leven, dan word je al snel een ‘product' van de maatschappij. Met andere woorden: dan bepalen anderen wat jij wilt.
Ik geloof dan ook dat het belangrijker is om iets te doen waar jij blij van wordt, dan dat je succesvol bent in iets waar je niet blij van wordt.
Wees in ‘alignment' met je hart. Doe wat je hart wil dat je doet. Dat komt er een ‘flow' en dan komen er geen beperkende of depressieve gedachten. Wees op je missie! En zelfs als het je heel erg bang maakt, moet je jouw missie achterna gaan!
Depressie? God zal een aantal keren een manier vinden om je kick geven, en zeggen: vergeet niet je doel in je leven.
Vraag jezelf:
- Wat ben ik niet aan het geven?
- Wat ben ik niet aan het ontvangen?
- Waar luister ik niet naar? Luister naar de wijsheid van je intuïtie, volg je hart.
Maak een persoonlijk statuut met je waarden en je levensfilosofie. Een statuut met je eigen leefregels. Mijn eigen persoonlijke statuut omvat – samengevat – de volgende waarden:
- Ik heb eigenwaarde.
- Ik heb vrijheid en onafhankelijkheid.
- Ik heb en verspreid liefde en compassie.
- Ik ben wijs en intelligent.
- Ik verspreid verbinding en verbondenheid.
- Ik lever een sociale bijdrage en ik neem daar verantwoordelijkheid voor.
Nu ik weet wat ik belangrijk vind, nu ik weet wat mijn missie is, heb ik geen tijd meer voor depressie.
Tip 28 – Maak mensen blij: schenk jouw gift!
Soms is het zo simpel…
Door licht te brengen verdwijnt de duisternis. Jij kunt zo'n lampje zijn. Het lampje dat de duisternis verjaagt – in je eigen leven en in het leven van anderen. Jij kunt de persoon zijn die de kamer doet oplichten.
– Jelle Hermus
Dit is een paradoxale tip, omdat we in de vorige tips juist zeiden dat je juist aan jezelf moet denken en voor jezelf moet zorgen, in plaats van anderen. Nu zeggen we opeens dat je weer aan anderen moet denken…
Verwarrend hè? Ik nodig je uit om beide kanten van deze paradox te ontdekken. In deze tip nodig ik je uit om de andere kant te ontdekken: denk wat meer aan een ander en denk niet aan jezelf.
Een belangrijke kracht die depressie namelijk in stand houdt, is dat jij continu aan jezelf denkt. Dat ben jij dus twee keer: jij en jezelf. Weet je hoe vermoeiend dit is? Dit slokt al jouw energie op, omdat er eigenlijk geen jij is waar jij aan kunt denken. Anders zouden er twee jij-en zijn, en die zijn er niet. Er is maar één jij en er zijn anderen, zoals je vriend, je zus of je buurman. Die illusie van ‘jij en jezelf' in stand houden, kost heel veel energie.
Dus, vergeet dat er nog ergens een jij is die jij moet voeden met energie en aandacht. Help iemand anders. Je krijgt hierdoor spontaan energie.
Dit is een van de nadelen van zelfliefde – want ja, zelfliefde is overrated. Zelfliefde gaat om jezelf. Dat is ergens heel egoïstisch en narcistisch en geeft dus totaal geen voldoening. Wees juist nederig en dien anderen voor de meeste voldoening.
Soms komt depressie door chemische disbalans maar vaak komt het door te veel aan jezelf te denken. Pride is niet voor niets een hoofdzonde. Denk minder aan jezelf en de depressie lost op: door nederigheid. Denk aan anderen en je depressie geneest.
Aanbid niet jezelf maar iets groters.
Tip 29 – Kijk kritisch of je leven te comfortabel is
Gek genoeg krijgen veel mensen burn-out door te weinig stimulatie. Als je in het ultieme paradijs woont, in een villa van 10 miljoen op de Maledieven, met butlers en zonder dat je ooit nog hoeft te werken… dan word je knettergek als er een keer een mug in je slaapkamer is.
Problemen gaan nooit weg. Zelfs als je veel geld verdient. Problemen veranderen alleen maar, maar ieder mens blijft problemen houden.
– Jelle Hermus
Iedereen heeft wel die vriend of vriendin waar goed voor gezorgd wordt, die niks tekort komt, die niet eens een baan heeft… maar om ieder klein hobbeltje zegt dat het haar te veel wordt. Terwijl die ene andere carrièrevrouw nooit klaagt, ook al zit ze in de meest stressvolle baan als directrice op een basisschool en wordt ze nooit met rust gelaten door haar telefoon.
Bovendien gaat het overschatte idee van zelfliefde nogal over het opzoeken van genot en comfort. Helaas… een leven vol genot en comfort is niet de duurzame oplossing voor burn-out.
We hoeven maar naar de derdewereldlanden te kijken, waar ondervoede kinderen, tieners en volwassenen vol blijdschap in de krottenwijken dansen en spelen. Ze hebben géén comfort en daarom zijn ze blij en energiek.
Ondertussen is Nederland een van de rijkste landen ter wereld en hier wordt er stukken minder zorgeloos gedanst en is depressie en burnout bekender dan ooit.
Als je nu de rest van je leven op een heerlijk comfortabel bed gaat liggen waar je nooit meer uit hoeft… dan gaat je hartslag langzaam aan omlaag, totdat het helemaal tot stilstand komt en je sterft. Ga je daarentegen een aantal keer per week sporten om je hartslag omhoog te brengen, hoe zwaar en oncomfortabel het ook is, dan zal je juist sterker en meer levend worden.
De oplossing? Doe wat aan je comfortabele leven en word juist wat harder en sterker. Het kan al op heel simpele manieren: smijt jezelf en een sportmaatje iedere dag in de sportschool, zet een glimlach op als je op straat loopt, wees er voor vrienden, organiseer quality time met familie en heb compassie en een zachte blik voor iedereen die je tegenkomt…
Als alles te makkelijk is, wordt de mensheid lui, depressief, laks, apathisch, verward, degeneratief, zelfdestructief en verveeld…
Tip 30 – Het is niet ‘gecompliceerd': doe gewoon alsof je energiek en vreugdevol bent… en je bent al genezen!
Zie deze tip als een manier om alle voorgaande tips toe te passen, en dan ook nog eens op een extreem simpele manier: doen alsof… Deze techniek staat ook bekend als de wondervraag binnen oplossingsgericht werken.
Zie jezelf als reeds geheeld.
Het is geen diepe techniek. Je hebt helemaal geen diepe, uitgebreide of gecompliceerde technieken, recessies in het verleden, psychologisering of ‘persoonlijke ontwikkeling' nodig. Er is namelijk niks mis met je. “Ik heb al zoveel gedaan en geprobeerd en ik voel me nog steeds depressief…” Ja, logisch: je hoeft ook niks te doen. Het is al goed.
FYI: Niemand heeft ooit zijn ogen bezeerd door het aan de zonnige kant te bekijken.
Je kunt er vanaf. Je kunt gewoon nu veranderen. Door te doen alsof. Dit beschrijft dr. Vincent van der Burg – onder andere bekend van ‘Het Boek Voor Coaches'.
Hoe doe je dat dan? ‘Doe alsof' op de volgende drie gebieden:
- Focus: Richt je voortaan op positieve in plaats van negatieve dingen.
- Lichaamshouding: Doe patroononderbrekingen en beweeg lekker veel. Dans! Ken je bijvoorbeeld het experiment met de pen in de mond? Je lichaamshouding heeft invloed op hoe je je voelt. Verander onderdelen van je houding en test steeds wat er verandert met je gevoel. Bijvoorbeeld: twee centimeter je kin hoger en je schouders naar achteren kunnen er al voor zorgen dat het onmogelijk is om je nog depressief te voelen.
- (Interne) taal: Werkt een negatief intern dialoog of een positief intern dialoog (‘Let's go!') een depressie in de hand? Kies bijvoorbeeld je favoriete liedje uit met positieve teksten als intern dialoog..
En het geheim is: je hoeft bovenstaande dingen niet per se daadwerkelijk te doen. Je kunt je ook gewoon voorstellen (visualiseren) hoe dat zou zijn. Hoe zie je de beste versie van jezelf? Hoe zou je het liefst willen zijn? Stel je voor…
- Waar focus je je dan op?
- Hoe gedraag je je dan? Wat doe je dan?
- Hoe denk je dan? Wat zeg je dan?
Wat als ik me alvast zou gedragen als iemand zonder depressie? Als ik heel energiek zou zijn, hoe zou ik me dan gedragen?
Geen psychologisering, moeilijke technieken of gegraaf in het verleden. Gewoon jezelf bovenstaande zaken voorstellen (waardoor het automatisch ook ‘in realiteit' verandert) en that's it.
Uiteindelijk is alles ‘doen alsof'. Maar omdat we verslaafd zijn aan problemen, blijven we vaak ‘liever' doen alsof we ongelukkig zijn.
Bovenstaande drie zaken zijn de belangrijkste sleutels om een emotie te veranderen. Er zijn nog meer sleutels die minder belangrijk zijn. Wil je ze allemaal weten en toepassen? Gebruik dan alle onderdelen van de structuur van de subjectieve ervaring. Je vindt ze halverwege dit artikel met coachingsvragen.
Ik had geen ‘persoonlijke ontwikkeling' nodig om een vreugdevol persoon te worden die van het leven genoot. Ik besloot gewoon meer te lachen. Eerst geforceerd, maar het werd een gewoonte… Al gauw was ik degene met de meest vreugdevolle, ondeugende of validerende lach. Ik kreeg dagelijks complimenten. En het belangrijkste: ik voelde me nooit depressief, maar altijd mega vrolijk.
“Maar dit is toch geen duurzame oplossing?” Klopt, dus dan maak je er gewoon een duurzame oplossing van door het vaker te doen. Zo is er binnen NLP de (K-)Swish-techniek of je kunt op andere manieren gewoon vaker patronen doorbreken!
Als we puur naar uiterlijk kijken, zijn er ‘aantrekkelijke mensen' en ‘onaantrekkelijke mensen'. Echter, de meest ‘onaantrekkelijke mensen' op uiterlijk niveau, kunnen de meest aantrekkelijke mensen zijn, puur doordat ze continu een lach op hun gezicht hebben. Dit is niet normaal. Het is afwijkend. Maar ze zijn het meest gelukkig en aantrekkelijk van allemaal. Lach dus zonder reden de hele dag door. Maak er een uitdaging van totdat het normaal is geworden voor je.
Tip 31 – Hersteld? Zoek nu weer de balans tussen werk en ontspanning
Wanneer mag je weer werken na burn-out? Deze vraag moet je aan jouw dokter stellen, specifiek op jouw situatie gericht. De dokters zullen je al vrij gauw weer aan het werk sturen, waarschijnlijk beginnend in deeltijd en met aangepast werk. Dat is het meestvoorkomende beleid.
Wat je ook doet, ga vanaf het begin toewerken richting balans in je leven tussen werk, ontspanning… en stress. Inderdaad: een beetje stress is goed en zelfs functioneel.
Ban niet alle stress uit je leven. Een beetje stress is goed.
- Groente is niet lekker en niet gezond als het geen vuil of virussen heeft moeten bestrijden omdat het in een perfect schone kas is gekweekt.
- Kinderen ontwikkelen geen weerstand als ze niet in de modder spelen.
- Een ijsbad is hartstikke goed voor ons lichaam.
- Bacteriën zijn goed, maken je sterk en helpen je vooruit.
- Een griepje traint je weerstand.
- Van sporten groei je.
- Je hebt prikkels van buitenaf nodig om te leren.
Kortom: zoek op den duur de stress ook weer lekker op – en dit keer met balans.
Tip 32 – Hard werken staat niet per se gelijk aan depressie / burn-out
In de voorgaande tips werd vaak benadrukt om veel rust en balans te vinden. Echter, heb jij daar geen behoefte aan, maar ligt jouw behoefte juist bij werken, dan is dat ook uitstekend! Blijven doorwerken is niet altijd per se een oorzaak van depressie en/of burn-out.
Als je namelijk aan je passie, oftewel je grote droom werkt, zal je geen burn-out krijgen van extreem volle werkweken. Sterker nog: het geeft je in dat geval juist energie! We hebben het momentum nodig van iedere dag opstaan en werken aan iets dat we zinvol vinden.
Burnout komt niet door hard werken. Maar door dingen doen die je niet leuk vindt te doen. Óf doordat je er niet genoeg energie (geld) voor terugkrijgt. Stroomt iedere dag 9.000 euro binnen, dan sta je met het grootste gemak op iedere ochtend.
Uiteraard zal een gebrek aan tijdige nachtrust een negatief effect hebben op je gemoedstoestand, maar als je overdag – ieder weekend weekend – in al je vrije minuutjes aan je droom werkt, zoals tekenen, filmen, fotograferen of schrijven, ben je gewoon hartstikke lekker bezig. Je doet namelijk wat je wilt: jouw eigen droom.
Pas wanneer je tegelijk gaat denken: ‘Maar eigenlijk hoor ik nu buiten op een terrasje te zitten…', treedt de vermoeidheid van incongruentie in werking. Waarom zou je dat denken? Je bent nu gewoon bezig met datgene wat je het allerliefst doet, ook al is het weekend.
Geen paniek. Misschien is er helemaal niks aan de hand heb je gewoon een drukke periode achter de rug. Dan is het hartstikke logisch dat je nu moe bent. Na pieken hoort rusten. Pak dus lekker je rust en kijk of het volgende week al beter gaat.
Als je moe bent, rust dan uit. Je batterij opladen blijft ook belangrijk. Ga niet te lang door wanneer je vermoeid bent.
Lees hier meer over het werken aan je passie en het waarmaken van je droom.
Tip 33 – Ontdek hoe Byron Katie haar depressie overwon
Byron Katie ontdekte hoe hard je eigen gedachten kunnen zijn, en hoe je gedachten je in depressie kunnen leiden.
Je gedachten zijn soms erg dwingend. Er moet van alles gebeuren of niet gebeuren volgens je gedachten. ”Hij had me meer moeten waarderen.” Wiens business is dat? Kun jij dat voor hem bepalen? Wie ben je, God? Het is moeilijk een heel universum te managen, geen wonder dat je depressief bent!
Zouden andere mensen volgens jou anders moeten zijn dan ze werkelijk zijn? Dit denken, brengt diepe ongelukkigheid en ís zelfs depressie.
Een moeder over haar zoon: ‘Kevin gebruikt alcohol’. Als ze dit omdraait, wordt het: ‘Ik gebruik Kevin.’ Byron Katie: ‘Ja.’ ‘Ik gebruik Kevin om depressief te kunnen blijven.’
Stress wordt altijd veroorzaakt door een specifieke gedachte. Die gedachte is vaak een vervorming van de realiteit. Onderzoek dat met de vier vragen van Byron Katie. Ga je vervolgens ook geloven in die gedachte(n), dan is dat lijden.
Geloof je gedachten (en overtuigingen) niet: het zijn slechts gedachten, en niet de waarheid. Ons verstand mogen we liefhebben, maar het verstand vertrouwen (in plaats van het hart) is een fout.
Geloof je je gedachten? Dat is jezelf voor de gek houden: jezelf uit de realiteit houden.
Tip 34 – Pas deze tips toe tegen het piekeren
Hier vind je alles over het stoppen met piekeren. Waarom is dat belangrijk? Lijden en depressie zijn een natuurlijk alarm die ons waarschuwen dat we ons aan gedachten hechten: dat we gevangen zijn in de droom van gedachten. Onthecht je dus van gedachten.
Eerst worden we bewust van het depressieve gevoel, dan de gedachte. Dus het gevoel is een alarm dat er een gedachte is die je moet behandelen. Als je dat doet, verdwijnt de interne ruzie. Wat overblijft is liefde. Liefde voor jezelf, andere mensen en alles en iedereen om ons heen.
Tip 35 – Accepteer, tolereer, geef je over en onthecht
Als je depressief bent, vind je dat dingen anders moeten zijn. Dit is misschien wel de grootste oorzaak van alle problemen.
Hoe keer je dit om?
- Tolereer & accepteer. Geef je over aan ‘wat is'.
- Onthecht & laat los.
- Oordeel niet.
- Observeer.
Natuurlijk zijn er een heleboel manieren om de blues te behandelen, maar het zal nog steeds de blues zijn.
– Count Basie
De techniek die ik je nu ga vertellen, helpt je dit te bereiken en is super simpel. Het werkt via je onderbewustzijn en is bliksemsnel:
Je hebt vast van diverse mindset-goeroes gehoord dat je je doel positief moet formuleren: “Ik wil gelukkig en energiek zijn.” Doe je dat niet, dan “zondig” je volgens hen. Het onbewuste kent het woordje ‘niet' niet. Dat klopt helemaal.
In NLP en hypnose pakken we dit echter veel slimmer aan… Het klopt namelijk niet dat je je doel per se positief moet forumleren. Je kunt je doel ook negatief formuleren, met nog veel meer effect!
Dus:
- Positief geformuleerd: Ik ga gelukkig en energiek worden.
- Negatief geformuleerd is nóg krachtiger: Ik ga niet gelukkig en energiek worden.
Het onderbewustzijn kent het woordje ‘niet' niet, dus bovenstaande 2 zinnen geven exact hetzelfde effect. De tweede zin neemt bovendien de druk eraf en is daarom vaak effectiever.
✔️✔️ “Ik wil niet fit zijn” is dus gek genoeg de meest effectieve formulering voor je doel om samen te zijn.
✔️ “Ik wil fit zijn” kan ook, hoewel het stukken minder krachtig is.
❌ “Ik wil niet depressief en burn-out zijn” is een ineffectieve formulering voor je doel om samen te zijn.
Vervolgens onthecht je je ook echt van de uitkomst. Zo liet ik laatst mijn doel los: “Ik hoef niet zo nodig 5x per week te fitnessen.” Nog geen week later was dat toch wél gebeurd…moeiteloos!
Maak gebruik van deze heerlijke paradox: stop te zoeken en het zal verschijnen. Véél sneller zelfs. Het moment dat we stoppen iets te willen… trekken we het direct aan in ons leven. Verlangen is dus niet optimaal, want het trekt nog meer verlangen aan. We trekken niet aan wat we willen, maar wat we zijn.
Het klinkt gek, maar test het eens:
- Ben je depressief? Zeg dan nu: Ik zal nooit gelukkig zijn.
- Negeert jouw crush je? Zeg dan nu: Ik zal die man nooit kunnen daten.
De anti-drugs-beweging creëert meer drugs. De anti-oorlog-beweging creëert meer oorlog. De anti-fascisten… de anti-racisten… Zelfde principe. Vaak vallen verkiezingen in het voordeel uit van mensen waar men tegen is. Trump won in 2016 omdat iedereen zich tegen hem keerde. Men bracht meer energie en macht naar hem toe. Dit is de wet van het universum.
Tip 36 – Je intuïtie leidt je uit de burn-out of depressie
Heb je wel eens iemand een kamer in zien lopen, waarna de hele kamer vrolijker en lichter werd? Dat was zeker een ‘6-zintuiger', oftewel iemand die in contact staat met zijn/haar intuïtie. Je intuïtie bevat veel kracht en energie.
Luister eens heel stil naar wat er binnen in jou gefluisterd wordt… Dat is je intuïtie. Deze stille stem bevat de boodschappen om jou weer gezond te laten worden. Dit is één concrete handeling die je kunt doen: stil zijn en gewoon luisteren naar je lijf, die heel zachtjes iets zegt.
>> Hier vind je 89+ extra tips om via je intuïtie weer gezond te worden.
Tip 37 – Depressie overwinnen met aandacht: mindfulness
Doe aan mindfulness-oefeningen. Waarom? Het is wetenschappelijk bewezen te werken voor depressie. Ruil het verleden en de toekomst wat vaker in voor het nu.
Tip 38 – Gebruik meditatie
Meditatie schakelt de vecht-vlucht-respons uit. Dat is een van de grootste veroorzakers van stress en burn-out. Je burn-out forceerde je hardhandig om te pauzeren. Doe het nu vrijwillig.
Is je telefoon leeg, dan moet je hem opladen. Je kunt niet oneindig door blijven gaan.
Als je bewust bent van iets, kun je een keuze maken om iets anders te doen. Je hoeft je simpelweg bewust te zijn van depressieve gevoelens – en dat je je zo voelt terwijl je normaal gesproken veel vrolijker en energieker bent. Dat is een gigantische stap. Dat plaatst je automatisch in de positie van de waarnemer van de depressie.
Tip 39 – Stap uit je hoofd en in je lijf
Eigenlijk gaan de voorgaande paar tips en de tip verderop over non-dualiteit hier al heel sterk over: het komt er allemaal op neer om uit je hoofd en in je lijf te stappen. Want niks wat in je hoofd zit, is een feit.
Hier vind je 251 tips om in je lichaam te raken.
Tip 40 – Positieve en helpende gedachten bij depressie
Ook positiviteit werkt ‘gewoon'. Of je nou via de dokter doorgestuurd wordt voor cognitieve gedragstherapie of positief wilt denken via de wet van aantrekking, het werkt.
De samenleving laat ons geloven dat ‘crap' normaal is. De samenleving leert ons te focussen op oorlog, ziekte en depressie. ‘Dat is het leven. Het leven kan lastig zijn'. Ik geloof dat niet. Laten we aan de wereld zien dat we zoveel meer kracht hebben. Gewoon hier en nu al. Angst bestaat niet echt. Alleen kracht bestaat. Jij bent de eigenaar van jouw eigen geest, je eigen geluk, kracht en gezondheid. Onze vermogens zijn eindeloos hoger dan we denken.
– Wim Hof
Wat is hier een concreet voorbeeld van? Zie volgende tip…
Tip 41 – Zie jezelf als reeds geheeld
Je hebt waarschijnlijk al een intentie om je uitdagingen te overwinnen. Mooi. Nu gaan we een stapje verder – en dit is een vorm van positieve gedachten: neem wat tijd om te visualiseren dat je reeds geheeld en vrij bent. Zie en voel deze uitkomst die je verlangt. Doordat je dit doet, ben je je intentie aan het zetten via dit ‘gebedje'.
Je neemt op deze manier een actieve houding aan in je helingsreis. Laat vervolgens die hele intentie los. Je hebt al genoeg gedaan en jij bent genoeg.
Tip 42 – Wees niet serieus en lach vaak
Sommige mensen zijn mega gelukkig (en aantrekkelijk), puur doordat ze continu een lach op hun gezicht hebben. Dit is echter niet normaal. Het is afwijkend. Maar ze zijn het meest gelukkig en aantrekkelijk van allemaal. Lach dus zonder reden de hele dag door. Maak er een uitdaging van totdat het normaal is geworden voor je.
Wees niet serieus. We zijn niet gecreëerd om serieus te zijn, maar om te ‘shinen'!
Tip 43 – Non-dualiteit leert ons dat je jezelf niet ‘in tweeën kunt splitsen'
Heb je ooit van non-dualiteit gehoord? Het betekent onder andere dat we één geheel zijn, en dus niet ook nog eens iets met onszelf kunnen doen. Want anders zouden er twee delen in onszelf zijn. Laten we dit verder illustreren…
Voordat Eckhart Tolle zijn ontwaking doormaakte, leek hij gevangen te zitten in de depressieve gedachte dat hij niet meer met zichzelf kon leven. Plotseling besefte hij iets: ‘Als ik niet meer met mijzelf kan leven, dan moeten er twee ‘ikken’ zijn: de echte ‘ik’ en de ‘zelf’ waar ‘ik’ niet mee kan leven. Een van deze twee ‘ikken’ kan maar echt zijn.’ Die andere ‘ik’ lijkt echt, maar is het ego.
Hij stopte hierdoor opeens met denken en kon een zucht van verlichting / opluchting slaken. En direct voelde hij in zijn lichaam gigantische energie. Hoe hij zich ook aan zijn persona wilde vasthouden, hij kon niet anders dan zich overgeven aan deze energie. Geen verzet meer. Hij voelde zich een ander mens, vervuld van vrede. De wereld oogde niet meer vijandig, maar mooi.
Hij realiseerde zich: je hoeft alleen maar jezelf te zijn. Je hoeft niet te voldoen aan dat beeld dat je van jezelf hebt, of dat anderen mensen van je hebben: die andere, neppe, kleine zelf (ego). Je leeft anders niet authentiek.
Als je depressief bent, denk je alleen maar aan jezelf, zie je jezelf als slachtoffer en vind je dat dingen anders moeten zijn… het is op een bepaalde manier diep narcistisch. Doorzie hoe onmogelijk deze split is.
Tip 44 – Doorzie de identificatie met datgene dat lijdt: het ego
Dat wat lijdt, ben jij niet. Maak onderscheid tussen ervaringen en identiteit. Ik ben met angst. Ik ben niet angst(ig).
Er bestaan geen alcoholisten, kankerpatiënten, anorexici of psychopaten. Laten we mensen niet met hun ziekte identificeren, of wat dan ook buiten hun ware zelf om is. Achter die ziekte is nog altijd heelheid. Jouw heelheid kan verduisterd worden maar nooit uitgezet worden.
Mensen raken gehecht aan dingen, en vooral aan depressie. Dat is menselijk. Ze willen depressief zijn en blijven.
Als je jezelf dus feedback geeft , geef jezelf dan feedback volgens het feedback-model.
Tip 45 – Maak de ‘energie om je heen' schoon
Met een ander woord: maak je ‘aura' schoon. Bijvoorbeeld door een douche te nemen of door een natuurwandeling te maken. Hier komt binnenkort een artikel over.
Tip 46 – Heb een partner… Maar altijd vanuit je hart
Je hebt als mens knuffels en fysiek contact nodig. Heb een partner, maar ga er niet geforceerd eentje zoeken. Je hart volgen is nummer één. Zegt je hart dat je met iemand moet praten om die persoon te leren kennen, dan doe je dat.
Tip 47 – Vermoeid? Oefen dankbaarheid
Dankbaarheid is een wonder. Het verandert vermoeidheid in energie. Waardeer wat je hebt en heb lief zonder voorwaarden. Dan ben je vrij. Dat is de kracht van het hart. Dit verandert de energie, waardoor je erbovenop zal komen. Je zegt dankjewel tegen het leven en er komt helderheid.
Tip 48 – Vergeef
Vergeving maakt je vrij en geeft je jouw energie terug.
Tip 49 – Vergroot je zelfvertrouwen met deze 49 tips
Angst en depressie komt vanuit een gebrek aan vertrouwen. Angst is gebrek aan vertrouwen in jezelf, en daardoor vertrouwen we het leven ook niet. Hier vind je 49 tips om je zelfvertrouwen te vergroten.
Tip 50 – Lees deze essentiële tips om angsten te overwinnen
Om de angsten te leren overwinnen die bij een depressie komen kijken, kun je hier klikken.
Tip 51 – Nog geen doorbraak gehad? Doe dit als je in een depressie blijft hangen…
Heb je nog geen doorbraak gehad? De reden is altijd: je blijft nog altijd in je hoofd. Van de vragen die je stelt tot het leven dat je leidt (of in dit geval juist niet leidt).
Laat alles wat je doet niet meer van je hoofd/verstand komen, maar vanuit je lichaam en hart. Dan komt je doorbraak gegarandeerd. Laat je hier eventueel in coachen.
Tip 52 – Gewoon als ‘gek' experiment: zeg hardop ‘Help!' als ‘gebed'… Het is kort en kan geen kwaad
Het is dat we in het nuchtere Nederland zijn, waardoor ik dit moest aankondigen als ‘gek experiment', maar ik vind het volgende voorstel eigenlijk helemaal niet zo gek.
Zeg je tegen mij: ‘Ik zit in de put,' dan ben ik er totaal niet bang voor om met je dit experimentje aan te gaan: ‘Laten we bidden.'
Je hoeft er niet religieus voor te zijn. Wetenschap maakt steeds meer inhaalslagen wat betreft bewijzen voor spirituele krachten. Conversaties over God zijn weer cool. Tenminste, als je het op een non dogmatische manier doet.
Maak je geen zorgen over morgen. Over wat je zal eten, drinken en dragen. God zal voor je zorgen. Zorgt hij ook niet voor de vogels en de bloemen? Die groeien geweldig. Waar maak jij je zorgen over? De natuur maakt zich ook geen zorgen over morgen.
Tip 53 – 154: Test deze 102 gelukstips een voor een uit…
Hier vind je 102+ extra gelukstips als aanvulling op de tientallen tips van dit artikel. Test ze uit en houd er een persoonlijk experiment mee.
Tip 155 – Doe een effectieve regressie om je celgeheugen te verschonen
Er zijn effectieve, korte regressie-technieken voor het veranderen van overtuigingen en het verwerken van oud zeer. Zo is er de change personal history-techniek en De Helende Reis om het celgeheugen te verschonen en langdurig resultaat te boeken.
Tip 156 – Gebruik de kracht van de kleine stap
Houd vooral de kracht van de kleine stap in de gaten. Door al deze kleine dingen uit te testen, lijkt je niet zo hard vooruit te gaan, maar stiekem zijn kleine stappen de enige dingen die nodig zijn.
En ja, het kan jaren duren voordat je uit de depressie en/of burnout bent, maar je kunt nu al gewoon een mini-stapje zetten. Ook al is het zo klein als het wegzetten van je telefoon en even op bed neerploffen. Meer dan dat hoef je niet te doen en stiekem is dat al een gigantische stap.
Depressief? Je kunt diep graven en psychologiseren óf je kunt jezelf vragen welke kleine aanpassing aan je dag zinvol is. Van het een kan het ander leiden.
Lees hier meer over de kracht van de kleine stap.
Wat zijn jouw ervaringen over depressie?
Laat hieronder gerust een reactie achter en lees verder, bijvoorbeeld over burn-out.
Gerelateerd: lees verder...
Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: