Wat is de betekenis van tact? Hoe ben je tactvol? In dit artikel leer je hoe je deze kwaliteit kunt ontwikkelen. Lees verder om alles te weten te komen over tactvol communiceren.

Tip 1 – Je vertelt de waarheid zonder de ander te kwetsen

Je brengt de waarheid zodanig dat anderen zich er niet aan kunnen storen. Je kwetst anderen niet. Je zegt wat je op je lever hebt, maar op een manier waarop het makkelijk is voor andere mensen om je boodschap te accepteren.

Breng de waarheid op een liefdevolle, vriendelijke manier. Als je dit kunt doen, dan kun je bijna alles zeggen terwijl de andere partij blij is dat je het gezegd hebt!

Tip 2 – Gebruik het stappenplan om tactvol feedback te geven

Gebruik het stappenplan om op de juiste manier feedback te geven. Volg simpelweg de stappen en je bent al direct erg tactvol bezig.

  1. Benoem een feit over wat je zag of hoorde aan de ander.
  2. Beschrijf wat voor persoonlijke reactie je daarop hebt.
  3. Check of de ander zich daarin kan vinden.
  4. Geef een tip om het voortaan nóg beter te doen.

Tip 3 – Sommige dingen zeg je beter niet…

Je weet wat je wil zeggen en wat je beter niet kunt zeggen. Je intentie is om de ander te helpen, niet om de ander te kwetsen. Dit is vooral belangrijk als je zelf boos bent of van streek bent. Dan is het namelijk erg verraderlijk en eenvoudig om de verkeerde dingen te zeggen.

Spaar de gevoelens van de ander als je gevraagd wordt wat je van iets vindt, want je weet hoe groot de invloed van jouw woorden op een ander persoon kan zijn. Een bemoedigend woord is vaak zelfs een beter idee, want dat kan de ander vullen met zelfvertrouwen.

Geef geen kritiek. Soms is het beste: gewoon je mond houden.

Tip 4 – Verzacht slecht nieuws, nee-boodschappen en grenzen

Moet je slecht nieuws brengen? Moet je nee zeggen? Moet je iemand afwijzen of teleurstellen? Dat is allemaal prima om te doen, maar doe het met tact: Breng dan niet alleen dat slechte nieuws, maar meng er ook wat zachte gevoelens bij. Kijk maar naar onderstaand dikgedrukt stuk:

Ik wou dat ik bij je kon zijn… maar ik heb een sollicitatie dus ik kan helaas niet.

In plaats van:

Ik heb een sollicitatie dus ik kan helaas niet.

Nog een voorbeeld. Deze zin komt waarschijnlijk keihard aan bij de ander:

 “Mijn persoonlijke wens is om je een week minder te zien.”

Het lijkt gewoon een nette ik-boodschap uit de meest onbegrepen methodiek “Geweldloos Communiceren”, maar hij kan hard binnenkomen bij de ontvanger. Sterker nog: het is een desastreuze zin. Stel je eens voor dat een moeder dit tegen haar kind van acht jaar zegt. Mijn hart breekt.

Hoe kan dit anders? Sowieso moet je dit al niet tegen kinderen zeggen. En als je het zegt tegen een volwassene, voeg dan toe hoe je je daarbij voelt: wat doet deze beslissing met je? En een reden geven waarom je de ander een weekje niet wilt zien, zou ook wel fijn zijn. Nu lijkt het alsof jouw beslissing om deze persoon minder te zien niks met je doet en dat doet pijn.

Laten we het opnieuw proberen, dit keer met tact:

Voor mij gaat vertrouwen en kwaliteit boven kwantiteit. In de huidige situatie voel ik me heel sterk in verbinding met je, en geniet ik van ons. Én ik voel zorgen over mijn sollicitatie. Ik zie al aankomen dat komende week vooral opgaat aan poetsen, wassen en tijd met jou, waardoor er geen tijd overblijft om me voor te bereiden. Mijn verzoek om jou minder te zien vind ik jammer maar geen ramp, want ik vertrouw in ons.

Vraag eventueel ook naar het gevoel van de ander:

Wat gebeurt er bij jou als je dit allemaal van mij hoort?

Hierdoor geef je aan dat je om de ander geeft. Dat is net dat stukje tact dat nodig is.

Tip 5 – Denk na voordat je iets zegt: tel tot drie

tatvol communiceren

Denk na voordat je iets zegt, zodat je kunt beslissen wat wijs is om te zeggen. Zo weet je ook wanneer je beter even je mond kunt houden. Dit is met name belangrijk wanneer je een sterke emotie voelt, zoals boosheid. Het boek ‘Ons Onfeilbare Denken' van Daniel Kahneman legt dit goed uit.

Tip 6 – Ga voorzichtig om met de gevoelens van anderen (zodat ze zich niet hoeven te schamen)

Wijs niet met de vinger naar andere mensen, maar ga na hoe zij zich daardoor zouden voelen. Ga net zo voorzichtig met andermans gevoelens om als hoe je zelf behandeld wil worden.

Tip 7 – Denk aan discretie

Denk bij iedere situatie of het wel zo handig is dat anderen het ook kunnen horen. Zo kun je bijvoorbeeld niemand voor schut zetten in het bijzijn van andere mensen.

Tip 8 – Bevredig niet je ego, maar geef juist anderen een prettig gevoel

Never outshine the master. Laat je talenten niet te veel zien om jouw ego te strelen – om het beeld van jezelf te verhogen. Laat de master – de persoon die in rang boven jou staat – meer briljant lijken dan ze zijn. Bijvoorbeeld qua vaardigheden, intelligentie, scherpte en charme. Het is dus tactvol als jij je soms ‘naïef' opstelt zodat de ander zijn/haar expertise kan tonen. Bovenal: geef de ander credits – niet jezelf.

Tip 9 – Gebruik neutrale, open vragen

  • Als je het geslacht van iemand bijvoorbeeld aan de buitenkant niet kunt herkennen, dan kun je aan het gezelschap vragen: “Wie heb je meegenomen?” Dit is ook handig als je bijvoorbeeld niet weet wat de relatie tussen twee mensen is.
  • Als je weinig eten kreeg, ook dan kun je een open vraag stellen: “Was dat bedoeld als voor of hoofdgerecht?”

Tip 10: Wees niet te direct, hoe authentiek dat ook is

Je kunt het allemaal nog zo goed bedoelen… Je doneert de helft van je salaris iedere keer aan goede doelen… Je nodigt daklozen iedere dag bij jou thuis uit om te eten… Je houdt van iedereen…

Maar andere mensen weten meestal niet hoe goed je bent, afgaande van je eerste indruk op dat moment. Dus steeds als je mensen ontmoet, zal je je beleefd en zacht moeten opstellen.

Ja, het is heel goed dat je recht door zee, authentiek en eerlijk bent. Graag zelfs. Maar Nederlanders hebben het uitgevonden om dit te overdrijven: Nederlanders hebben een goed hart, maar de eerste indruk van hen is soms te hard en direct.

Kijk maar naar Sherlock Holmes. Hij redt letterlijk de wereld. Hij schakelt terroristen uit. Hij bedoelt het goed en hij doet het goed… Maar niemand mag hem. Sterker nog: hij moet heel vaak een eind opdonderen en dat bemoeilijkt weer zijn werk om de wereld te redden.

Dus, iedere keer dat je iemand ontmoet, is het belangrijk om een beetje lief voor de dag te komen, en niet alleen maar direct to the point je authentieke antwoorden te geven. Voeg dus eerst toe:

  • Wat leuk weer van je te horen.
  • Ik heb je gemist.
  • Leuk je te zien, het was te lang geleden.
  • Wat leuk dat je het vraagt.

En dan pas: Hier is mijn antwoord…

Desnoods zeg je zeven keer per week dat je blij bent met iemand te spreken… voordat je je harde, authentieke meningen geeft. Alles beter dan iemand beledigen omdat je vergeet om kwetsbaar, verbindend, zacht en warm te zijn.

Veel mensen zijn bang om kwetsbaarheid te tonen. Ze laten zelden hun affectie en genegenheid blijken. Hopelijk ben jij niet zo’n persoon.

Breng de waarheid dus zodanig dat anderen zich er niet aan kunnen storen. Je kwetst anderen niet. Je zegt wat je op je lever hebt, maar op een manier waarop het makkelijk is voor andere mensen om je boodschap te accepteren.

Breng de waarheid op een liefdevolle, vriendelijke manier. Als je dit kunt doen, dan kun je bijna alles zeggen terwijl de andere partij blij is dat je het gezegd hebt!

En als je nou echt heel direct en authentiek bent in je meningen en antwoorden, terwijl jouw gesprekspartner dat nog niet weet van jou, dan is een waarschuwing van te voren geen gek idee: “Ik ga nu een eerlijk en direct antwoord geven omdat authenticiteit mijn stijl is. Als het politiek incorrect of niet klantenservice-achtig klinkt, is dat oké voor jou?”

Waarom is tactvol communiceren zo belangrijk?

Door tact vol te communiceren, creëer je voeling met de ander. Het heeft bovendien geen zin om de waarheid op een pijnlijke manier boven tafel te brengen, want andere mensen gaan daardoor in de verdediging schieten en hun gevoelens worden gekwetst.

Boekentip over tact

Lees ook onderstaand boek over tactvol en diplomatisch communiceren: ‘Listig in lastige situaties.'

Gebruik tot slot deze affirmatie voor tactvolle communicatie

Ik ben tactvol. Ik denk na voordat ik wat zeg als het in potentie iemand kan kwetsen. Ik houd rekening met de gevoelens van andere mensen doordat ik de waarheid vriendelijk en liefdevol vertel. Dit verrijkt mijn relaties. Hier ben ik dankbaar voor.

Succes met het ontwikkelen van je tactvolle communicatie!