Wat zijn de stappen om feedback te geven met tips en tops? Hoe geef je feedback het beste? Feedback geven op iemands functioneren kan heel eenvoudig zijn met de handvatten en voorbeeldzinnen van dit effectieve feedback-model (inclusief sandwich feedbackmodel). Lees verder…
Inhoud van deze pagina:
Je krijgt hier een model met praktische voorbeeldzinnen om feedback te geven
In dit artikel ga je precies leren hoe je feedback geeft. Hieronder vind je de perfecte praktische 'template' om zuivere feedback te geven aan de hand van tips, tops, goede feedbackregels en objectieve waarneming.
Zelf heb ik het geluk gehad dat deze feedback-methode anderhalf jaar lang in mijn oren is geknoopt door Peter Dalmeijer en zijn trainers. Neem ook eens een kijkje in zijn boek voor zijn officiële werk.
Je kunt onderstaande template en techniek bijvoorbeeld gebruiken om feedback te geven aan je collega, leerlingen, projectgroep of oefenpartner. Zowel schriftelijk als ‘face to face'. Volg de volgende stappen die als zinnen en vragen dienen om goed feedback te geven…
Stap 1 – Voordat je begint met de tips en tops: benoem de intentie om een positief kader te creëren voor je feedback
Voor veel situaties geldt dat het fijn is om met de intentie te beginnen, en dat geldt zeker ook voor het geven van feedback. Voordat je met de inhoudelijke feedback begint schep je het volgende kader: ‘Ik wil dat je de beste wordt, ik wil dat je promotie gaat maken!' Hiermee gaan jij en de feedbackontvanger met een positief en lekker gevoel van start.
Ik wil dat je de beste … wordt.
Ik gun je heel erg …
Ik wens je … toe
Ook kun je in deze stap bewondering uitspreken voor de ander. Zoals Dale Carnegie zei: “Breng eerst het scheerschuim aan en begin dan pas met scheren.”
Ik houd van je en ik vind je een geweldig persoon.
Stap 2 – Eerst een ‘top’ of compliment
Gebruik onderstaande stappen om een punt uit te lichten wat al heel goed ging: een top.
- Benoem concreet waarneembaar, feitelijk gedrag: ‘Ik zie / hoor / constateer / neem waar dat…'
- Vraag naar de intentie van dat gedrag: ‘Wat was je bedoeling daarmee?' Vraag eventueel ook naar hoe de ander de situatie beleeft: ‘Wat is jouw kijk op deze situatie?'
- Deel nu je eigen gevoel als gevolg van het gedrag dat je constateerde: ‘Ik voelde me daardoor… / De reactie die het in me opwekte was… / Ik vind… / Ik schrik van… / Dat roept bij mij het volgende op… / Ik ervaar… / In mijn beleving voel ik… / Dat had het volgende effect op mij…'
Je houdt het hierdoor volledig bij jezelf. Daarnaast heb je daarvoor al het concreet waarneembaar gedrag benoemd waar dit op gestoeld/gebaseerd is. - Herkenning: check of de ander zich daarin kan vinden.
Stap 3 – Daarna een 'tipje', oftewel ‘mogelijkheid tot groei'
Wat kan er beter? Gebruik onderstaande stappen om een punt uit te lichten wat voor verbetering vatbaar is: een tip.
- Benoem concreet waarneembaar, feitelijk gedrag: ‘Ik zie / hoor / constateer / neem waar dat…'
- Vraag naar de intentie van dat gedrag: ‘Wat was je bedoeling daarmee?' Vraag eventueel ook naar hoe de ander de situatie beleeft: ‘Wat is jouw kijk op deze situatie?'
- Deel nu je eigen gevoel als gevolg van het gedrag dat je constateerde: ‘Ik voelde me daardoor… / De reactie die het in me opwekte was… / Ik vind… / Ik schrik van… / Dat roept bij mij het volgende op… / Ik ervaar… / In mijn beleving voel ik… / Dat had het volgende effect op mij…'
Je houdt het hierdoor volledig bij jezelf. Daarnaast heb je daarvoor al het concreet waarneembaar gedrag benoemd waar dit op gestoeld/gebaseerd is. - Herkenning: check of de ander zich daarin kan vinden.
- Deel jouw behoefte: ‘Ik vind het belangrijk dat…'
- Oplossing: wat raad je concreet aan om dit volgende keer te verbeteren? Hoe kan het beter? ‘Wat voor verbetering vatbaar is…' / ‘Ben je bereid om…' / ‘Ik wil je vragen om…' / ‘Mijn suggestie is om…' / ‘Mijn tip is…' / ‘Mijn tip is…' / ‘Mijn duwtje in de rug voor jou is…' / ‘Jouw mogelijkheid tot groei is…'
Stap 4 – Sluit het feedback geven af met een ‘top’ of compliment
Herhaal stap 2. Geef dus weer een top aan de hand van het template bij stap 2. Ga daarna door naar stap 5.
Stap 5 – Samenvatten van je feedback
Zeg: ‘De volgende keer kun je nóg beter {het doel} doen als je blijft doorgaan met {tops} en daarbij ook {suggesties} doet.' Het is hierbij belangrijk dat je ‘nóg beter' gebruikt, in plaats van: ‘Je doet het anders slecht.' Ook zou je kunnen zeggen: ‘Je doet het anders niet zo goed als je zou willen.'
Stap 6 – Afspraken maken
Wat gaat er voortaan veranderd worden? Wat is de oplossing? Laat de feedbackontvanger een doel formuleren voor de volgende situatie.
Tips bij het geven van feedback
Tip 1: Geef feedback op gedragsniveau
Geef feedback altijd op het logisch niveau van gedrag. Op deze manier scheid je de persoon van het gedrag. Je geeft geen feedback op identiteitsniveau, maar op gedragsniveau. Je bent zacht voor de persoon en hard op het onderwerp. Dit is in bovenstaand model verwerkt. Je zegt niet: ‘Jij bent…' Maar je zegt: ‘Jij doet…'
Niet:
- Wat ben jij een vervelend kind. Gedraag je eens!
- Ik ben een roker. Ik wil stoppen met roken.
Wel:
- Je bent een prachtig kind. Wat je nu doet is wat onhandig. Verbeter x aan je gedrag. Daar ben ik het niet mee eens.
- Ik ben een gezond persoon. Ik verbeter mijn gedrag met betrekking tot roken.
Tip 2: Werk met waarnemingen, niet met interpretaties
Wil je op een positieve manier feedback geven? Zet dan je waarnemingen altijd op de eerste plaats. Je geeft je feedback over concreet, feitelijk waargenomen gedrag, zonder dat je direct interpretaties maakt.
Waarneming:
Ik zie dat je naar de vloer kijkt, dat de kleur van je gezicht rood wordt en dat je handen trillen.
Interpretatie:
Je doet zenuwachtig. Het is duidelijk dat je onrustig bent.
Tip 3: Je mag ook dingen zeggen die geen waarnemingen zijn, maar doe dat enkel vanuit de ik-boodschap
Geweldloos communiceren betekent dat je de ik-boodschap. Feedback is een subjectieve beschrijving: het gaat om het gedrag dat je waarneemt, wat jouw beleving daarbij is en wat de reactie is die bij jou teweeg wordt gebracht. Je kunt ook eens deze zinnen gebruiken voor de ik-boodschap: ‘Ik vul in maar het hoeft helemaal niet zo te zijn…' ‘In mijn beleving…'
Jij-boodschap: Jij praat te snel
Ik-boodschap: Ik kan me moeilijk concentreren als ik je snel hoor praten.Jij-boodschap: Jij laat niet van je horen over hoe het gaat.
Ik-boodschap: Ik vind het fijn om op de hoogte te zijn van je voortgang.
Jij-boodschap: Jij wordt steeds afgeleid en begint steeds over andere ontwerpen.
Ik-boodschap: Het is moeilijk voor mij om het over zoveel zaken tegelijk te hebben.
Feedback begint dus altijd met ‘ik', zowel voor de waarnemingen als voor de niet-waarnemingen: ‘Ik zie / hoor / constateer / neem waar dat / Het effect op mij is…'
Tip 4: Gebruik de tactvolle truc die ook gebruikt wordt bij dieven
Wanneer winkeleigenaren bestolen worden, verspreiden ze camerabeelden van de dader, met de boodschap: deze manier was vergeten af te rekenen. dit is een tactvolle manier om feedback te geven.
Een ander voorbeeld: wanneer de kassa-medewerker ziet dat een klant de dure appels in een zak heeft gestopt terwijl hij ze als goedkope appels heeft gewogen, zegt ze dat de klant per ongeluk het vereerde soort appels heeft gekozen. Dus: breng het alsof de ander het negatieve gedrag onbewust doet.
Tip 5: gebruik het 6-stappenplan bovenaan dit artikel
Als je het stappenplan van dit artikel gebruikt, komt alles goed! Daar zit alles al in, inclusief sandwich-feedback. Zoals je in de stappen kunt zien, wordt er maar één verbeterpunt aangekaart. Dit is de essentie van de sandwich: je kijkt naar het verschil dat het verschil gaat maken, en alleen dat geef je aan de ander terug als verbeterpunt. Voor en na dat verbeterpunt geef je complimenten.
Ontvang jij feedback, en geeft de feedback-gever enkel interpretaties?
Heb jij feedback ontvangen die niet helemaal zoals dit model is gegeven? Vraag dan aan de feedbackgever om informatie over concreet waarneembaar gedrag: ‘Wat heb je gezien/gehoord waardoor je die indruk hebt?'
Het kan namelijk gebeuren dat de persoon die feedback aan je geeft, interpretaties aan het geven is zonder onderbouwing met informatie van concreet waarneembaar gedrag. Op dat moment mag je gerust alsnog metamodel-vragen stellen: ‘Wat heb je gezien/gehoord, waardoor je die indruk hebt? Waar is je interpretatie op gestoeld?'
Geeft iemand concrete feedback? Dan zijn er twee opties: als je kunt vinden dat de ander gelijk heeft, zeg bedankt. Als je niet kunt vinden dat de ander gelijk heeft, zeg dan ook bedankt.
Verder lezen over dit onderwerp: praktische boekentips over feedback
Wil je echt goed worden in feedback geven? Schaf dan de boeken van Peter Dalmeijer aan. Hij is namelijk de bedenker van het feedback-model dat in dit artikel besproken is. Zijn materiaal is dan ook als bron gebruikt.
Lees ook:
- Belangrijkste regels van feedback geven [Lijst]
- Feedback Ontvangen & Verwerken, Hoe Dan? [Model & Tips]
- Sandwich Feedbackmodel / Hamburger-Model [Stappen & Voorbeelden]
- De 4g feedback methode: complete uitleg van dit model
- Hoe zeg je dat iemand stinkt? Zo dus! [Collega aanspreken op geur]
Boekentips over feedback
Vond je dit een zinvol artikel? Dan wijs ik je ook graag op het inspirerende NLP Doe-Boek, zodat we het ook samen in de praktijk gaan brengen. Hierin zitten meer dan 100 verschillende tools, tips en technieken vanuit NLP, waaronder bruikbare challenges om met feedback aan de slag te gaan. Bekijk het NLP Doe-Boek hier >>
Wil je verder lezen? Dan raden we het uitgebreide en praktische boek ‘Feedback' van Marieta Koopmans aan. Dat boek is voor iedereen te gebruiken. Werk je toevallig in de zorg, ga dan voor het boek ‘Feedback geven en ontvangen', wat ook van Marieta Koopmans is (via Bol.com).
Dit was het handige feedback-model (tips en tops) met voorbeeldzinnen
Gebruik de tips, voorbeeldzinnen en de stappen uit dit artikel en je gaat er helemaal uitkomen! Blijf vooral doorgaan met het gebruiken van tips en tops. Feedback geven is iets wat je constant traint in een NLP (Practitioner) Opleiding. Hoe geef jij meestal feedback? Laat het weten in de reacties.
Gerelateerd: lees verder...
Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: