Wat is indirecte communicatie en hoe kun je het zelf inzetten? In dit artikel ontdek je precies hoe dit werkt en geven we je alle manieren waarop je indirect kunt communiceren. Lees verder…

Wat is indirecte communicatie?

Indirecte communicatie is een manier van communiceren waarmee de informatie middels implicaties, taalpatronen, metaforen of non-verbaal via het lichaam verzonden wordt. De boodschap wordt niet concreet en niet direct onder woorden gebracht, maar het wordt juist met behulp van gebaren, verhalen, metaforen, lichaamstaal en bijvoorbeeld toon overgebracht.

Ook de manier waarop je woorden overbrengt, valt onder indirecte communicatie. Zo kan het zijn dat iemand tegen je zegt: ‘Kom veilig thuis vanavond.’ In eerste instantie klinkt dat heel positief. Pas als je de dreigende toon en de kille blik opmerkt, besef je dat het een dreigement is.

Indirecte communicatie: hoe werkt dit?

Wat is precies indirecte communicatie? Er is blijkbaar een verschil tussen direct en indirect. Met indirecte communicatie wordt dat deel van communicatie bedoel waarin de verstrekte informatie niet op een duidelijke, concrete manier te interpreteren is.

Het bijzondere van indirecte communicatie is dat er een heel andere boodschap kan worden overgebracht of geïnterpreteerd dan wat er wordt gezegd (directe communicatie). In het geval van NLP is dat ook vaak opzettelijk zo gedaan. Wat zijn alle manieren om indirecte communicatie voor elkaar te krijgen? Laten we kijken…

Dit zijn de 10 slimme manieren om indirect te communiceren

indirect communiceren howto

Manier 1: Non-verbale communicatie, dus via je lichaam en toon

De meest bekende manier om indirect te communiceren, is via je lichaam en toon. Het gaat hierbij niet om de woorden die je gebruikt, maar om hoe je ze zegt.

Hierna lezen:  Zelfhypnose Leren [Stappenplan] Gids Voor Hypnotische Suggesties

Laten we beginnen met stemtoon. Het meest klassieke voorbeeld hiervan is: sarcasme: ‘Wat ben ik toch blij met jou' kan zowel op een oprechte als sarcastische toon uitgesproken worden. Beide manieren om exact dezelfde woorden te zeggen, hebben een compleet andere betekenis.

Om dit met een voorbeeld te schetsen: je kunt dus indirect communiceren dat iemand de deur dicht moet doen, door op een sarcastische manier te zeggen: “Wat ben ik toch blij dat jij de deur altijd open laat zodat we allemaal kunnen genieten van de geluiden op de gang!”

Dat waren voorbeelden van jouw stemtoon. Ook lichaamstaal is een manier om indirect te communiceren.

  • Als vrouw kun je tegen een man heel zakelijk, strak en resultaatgericht zeggen: “Oh, ik heb wel wat oogdruppels tegen hooikoorts voor je.” Vervolgens verzorg je de man heel recht-toe-recht-aan. Je houdt afstand, druppelt het in zijn oog en gaat daarna direct vrolijk door met nog een kopje thee zetten. De boodschap is: “Ik doe dit puur als praktisch dingetje als vrienden dus hup, door tot de orde van de dag.”
  • Maar… je had exact dezelfde handeling ook op een ‘verlegen' en sensuele wijze kunnen doen met je lichaamstaal. Dan had je extra langzaamaan gedaan, kwam je dichterbij staan terwijl je druppelde, liet je de spanning ontstaan en bleef je een beetje verlegen hangen. Nu was de betekenis: “Ik ben met je aan het flirten.”

Manier 2: Flirten

Een bekende betekenis van flirten is bijna letterlijk: indirect communiceren. Laten we dit uitleggen aan de hand van een voorbeeld:

  • Dit is géén flirten want het is directe communicatie: “Ik zou wel een date met je willen hebben.”
  • Dit is wél flirten want het is indirecte communicatie: “Ik ga morgen helemaal in mijn eentje naar de rommelmarkt… nog zonder gezelschap…”

Nog een voorbeeldje:

  • Dit is géén flirten want het is directe communicatie: “Ik zou je wel vast willen houden.”
  • Dit is wél flirten want het is indirecte communicatie: “Oh, ik heb het wat koud… Was er maar iemand om me vast te houden…”

Wellicht goed om te benadrukken: je bent vrij om te doen wat je wilt en je moet vooral communiceren zoals jij het het fijnst vindt. Én weet dat je een complete wereld aan subtiele, spannende en bijzondere communicatie-effecten mist als je altijd maar direct communiceert – des te meer in flirt-contexten. Hier lees je exact waarom flirten op die manier werkt.

Manier 3: Metaforen

Ook met metaforen kun je op prachtige wijze indirect communiceren. In plaats van iemand in z'n gezicht te vertellen dat hij wat respectvoller moet zijn, vertel je juist tegen diezelfde persoon een anekdote over iemand in een ander gebouw met dezelfde functie, die altijd super respectvol is.

Zit je bijvoorbeeld in een VVE-vergadering in Heerhugowaard en zit iemand continu op heel negatieve en vervelende wijze kritiek te geven?

Dan houd je daar je mond over en doe je alsof er niks aan de hand is. Daarbij zeg je:

“In een VVE in Nuenen was ook iemand in deze situatie en hij wist alles op zo'n fijne, positieve manier te brengen. Echt een heel fijn persoon om te hebben in de vergadering. Ik vond dat heel bijzonder aan hem.”

Hier vind je alle tips en uitleg voor het maken van metaforen.

Hierna lezen:  Truismen, eeuwige waarheden en halve vergelijkingen...

Manier 4: Subliminale boodschappen

Met subliminale boodschappen kun je op indirecte wijze allerlei commando's, suggesties en boodschappen verpakken in je communicatie.

Je hoeft natuurlijk niet te DONEREN, PIET, NU!… Want dat is gewoon jouw eigen keuze en dat kun je doen wanneer je wilt. Je bent tenslotte vrij.

Hoe die subliminale communicatie in NLP werkt, lees je hier.

Manier 5: Quotes

Via quotes kun je op heel subtiele wijze vertellen wat je van iemand vindt. Wil je dat iemand z'n mond houdt, dan zeg je tegen die persoon: “Ik kwam vanochtend in de supermarkt een strenge mevrouw tegen en die zei tegen haar kind: HOU ALSJEBLIEFT EENS JE BEK NU. Maar goed, toen rekende ik mijn spullen af en kwam ik deze kant op.”

Dit is een prachtige NLP-techniek die uitgelegd wordt in dit artikel over subliminale quotes.

Manier 6: Ik ga niet zeggen dat…

Deze is briljant: je zegt dat je iets niet gaat zeggen… maar daarmee zeg je het dus eigenlijk alsnog. Bijvoorbeeld: “Ik ga niet zeggen dat het leren van indirecte communicatie erg belangrijk is in het leven.” Jep, daarmee is het alsnog gezegd… Ook deze techniek komt aan bod in dit artikel.

Manier 7: Implicaties

Soms kun je op prachtige wijze indirect communiceren door iets te impliceren. Als je iets impliceert, zeg je het niet direct. Dat is dus erg subtiel en krachtig. In dit artikel leer je alles over impliceren, wat we binnen NLP ‘vooronderstellen' noemen.

Zeg bijvoorbeeld: “Vergeving is trouwens een prachtig woord…” In plaats van: “je moet hem vergeven.” Laat mensen zelf op het idee komen, maar geef daar wel subtiele implicaties toe.

Manier 8: Dubbelzinnigheden

Dubbelzinnigheden zijn een elegante manier van indirecte communicatie en ze spreken bovendien van intelligentie. Wil je met iemand flirten, dan zijn dubbelzinnigheden erg erotisch, en het tegenovergestelde van plat. Je kunt beter zeggen: “Er gebeuren allerlei lekkere dingen op deze tafel” dan: “Ik gooi je straks ook op de tafel.” Ook is er een mooi NLP-taalpatroon die speelt met dubbelzinnigheden. Die leer je in het artikel over het Milton Model.

Manier 9: Bewuste incongruenties

Er zal altijd een verschil bestaan tussen wat je zegt en wat je bedoelt. Als iemand je vraagt hoe je je voelt, zeg je automatisch ‘goed’. Je hoort maar heel zelden iemand zeggen ‘niet goed’. Het wordt van je verwacht dat je zegt ‘goed’. Of soms zeg je ‘goed’ omdat je iemand je geheimen niet prijs wil geven. Je kunt er dus voor kiezen bepaalde informatie achter te houden. De ander weet dat ‘goed’ niet altijd ‘goed’ betekent, maar wat wel weet hij of zij ook niet. Hier lees je alles over congruentie.

Hierna lezen:  Krachtige Woorden: 400+ Sterke, Pakkende (Bijvoeglijke Naam)Woorden Voor Emoties & Actie

Manier 10: Onbewuste incongruenties

Soms zijn mensen ook onbewust incongruent. Iemand die zegt ‘ik ben kalm’, is maar heel zelden kalm. Vaak kun je dat merken aan toon (driftig), gezichtsuitdrukking (opeengeklemde kaken) en houding (bijvoorbeeld gebalde vuisten of gespannen spieren). De persoon tegen wie je ‘ik ben kalm’, hoort je woorden, maar zijn of haar ogen zullen een andere conclusie trekken.

Incongruentie leidt wellicht ook tot misverstanden. Soms is het probleem dat mensen er soms vanuit gaan dat woorden nooit de héle betekenis zijn. Je hoeft maar één romantische film gezien te hebben om te weten dat het véél en véél te lang duurt voor twee personen tegen elkaar zeggen ‘ik hou van je’, terwijl dat gevoel al vanaf minuut 1 duidelijk was. Soms denk je dat de ander wel weet dat je van hem of haar houdt, simpelweg omdat je altijd zo je best doet. Toch zijn er genoeg mensen die het niet doorhebben.

Afgeraden manier: Passief-agressieve manier van communiceren (afrader!)

Er bestaat een wereld van verschil tussen agressief zijn en passief agressief zijn. Gewoon agressief zijn is nog altijd honderd keer beter dan passief agressief zijn, want als je passief-agressief bent, dan ben je de meest on-authentieke, manipulatieve, oneerlijke, pleasende persoon die er maar is. Ja, dit is ook een vorm van indirecte communicatie, maar een heel droevige.

als iemand agressief is, is dit aan alles te merken – er kan geen twijfel over mogelijk zijn. Vaak zijn er vuisten gebald, wordt er gevloekt en gebundeld. Iemand die passief-agressief is, doet er alles aan om kalm te lijken, terwijl hij of zij dat toch echt niet is. Onbewust kun je merken dat deze persoon overloopt van de woede, maar die woede wordt niet echt onder woorden gebracht. Wij raden dit sterk af omdat mensen met passief-agressief gedrag pleasers zijn die niks direct durven te zeggen.

Je kunt indirecte communicatie gebruiken om mensen te overtuigen

indirecte communicatie uitleg

Indirecte communicatie is vaak een middel om iemand ergens van te overtuigen of iemand te beïnvloeden. Dan moet je niet meteen denken aan manipulatie, maar ook aan onbewuste uitingen. Als je iemand wil overtuigen van je gelijk zal je bijvoorbeeld met handgebaren je argument kracht bijzetten en als je iemand ergens van beschuldigd, zal je al snel gaan wijzen.

De rol van cultuur bij indirecte communicatie

In sommige culturen is het taboe om iets via directe communicatie over te brengen. Dat geldt natuurlijk niet voor alles, maar bijvoorbeeld een afwijzing. Zo zijn er in het Mongools heel veel manieren om ‘Nee’ over te brengen, zonder dat je het woord ‘Nee’ zult horen gebruiken. Je draait als het ware om de kern heen, maar toch weet iedereen die Mongools spreekt wat je bedoelt. Voor buitenstaanders is zoiets vaak veel minder goed te begrijpen.

Ook Amerikanen kennen zo'n cultuur. In Amerika zegt men veel vaker 'that's interesting'… waarmee ze bedoelen dat ze iets slecht vinden en dus niet gaan doen. Het woordje ‘nee' gebruiken ze zelden. Ook als iemand hen drinken aanbiedt, zegt men daar geen ‘nee', maar ‘I'm fine.'

Ook schrikken mensen uit Duitsland, België, Amerika en Engeland als ze in de Nederlandse zakelijke en persoonlijke cultuur zien hoe direct wij met elkaar communiceren. Zo vinden ze het bizar dat wij regelrecht zeggen dat iets slecht is of dat we iets niet gaan doen.

Hierna lezen:  Wollig Taalgebruik: De Ergste Voorbeelden (Ontmasker Ze!)

De rol van sociale stand bij indirecte communicatie

Aan een lid van het koningshuis worden andere eisen gesteld dan aan iemand uit het volk. Jan en alleman kan zich veel vrijer opstellen in de omgang met anderen, terwijl er van iemand van hoge adel wordt verwacht dat deze deftiger praat, deftiger loopt, deftiger zit en altijd een bepaalde afstand bewaard in hoeveel hij of zij van zichzelf prijs geeft. Vandaag de dag is dat (gelukkig) wat minder dan vroeger. Maar nog altijd loopt de elite er anders bij.

Kenmerken van indirecte communicatie

Je kunt indirecte communicatie herkennen aan de hand van een aantal kenmerken. Je hebt gezien dat indirecte communicatie zowel onbewust als onbewust kan ontstaan, mocht je het tegenkomen (en daarvoor hoef je echt niet lang te wachten), dan herken je het aan deze kenmerken:

  • Er bestaat tegenstrijdigheid tussen het non-verbale en het verbale gedeelte van communicatie.
  • Indirecte communicatie vindt plaats via gebaren, metaforen, quotes, implicaties, toon en lichaamstaal.
  • De boodschap die wordt uitgezonden is niet meteen helder – deze is open voor interpretatie. Verschillende mensen zullen er verschillende dingen in aflezen.
  • De afzender is er zeker van dat de gesprekspartner weet wat hij of zij bedoelt, maar zal deze ook echt tussen de regels door kunnen lezen? Hier ontstaan misverstanden.
  • Bij indirecte communicatie hoort ook een vorm van vermijding: de echte boodschap wordt niet direct overgebracht omdat dat te moeilijk is (bijvoorbeeld zeggen: ‘ik hou van je’).

Kent indirecte communicatie voordelen?

Opvallend genoeg heeft indirecte communicatie vele voordelen. Het is niet terecht om indirecte communicatie een slechte reputatie te geven. Indirecte communicatie komt vaak veel beter over dan directe communicatie, dat als lomp en weinig verfijnd kan worden gezien. Als je nog eens terugkijkt naar de technieken die we in dit artikel bespraken, dan zie je hoe zinvol deze technieken zijn om indirect iets voor elkaar te krijgen – om zo bijvoorbeeld iemands ego niet te besmeuren.

Indirecte communicatie is artistiek

Bij indirecte communicatie speelt de artistieke kant ervan een grote rol. Mensen denken vaak logisch, maar gevoelens werken niet logisch. Kunst bijvoorbeeld, is nooit een recht pad van A naar B, maar eerder een kronkelende weg, soms zelfs zonder begin of bestemming. In een gedicht is de taal ook niet helder: juist het feit dat je woorden op meerdere manieren kunt interpreteren en je gedachten de vrije loop kunt laten, maakt het gedicht geslaagd. Dit schetst nog meer het belang van meester zijn in indirecte communicatie.

Het ‘aanpassen’ van je bericht

De grote kracht van indirecte communicatie is dat je er nooit lomp mee uit de hoek zult komen. Door de betekenis steeds wat onduidelijk te laten, geef je de ander de kans om te horen wat hij of zij graag wil horen. Zo strijk je mensen niet snel tegen de haren in. Door regelmatig indirect te communiceren wordt het voor anderen makkelijker om jou aan te spreken.

Hierna lezen:  Spanningsopbouw-techniek: hoe bouw je spanning op? Trucs voor verlangen [Anticipatiebouwers]

Je moet tussen de regels in lezen

Tussen de regels in moeten lezen kan vervelend zijn, maar het is ook een soort spel: het is bijvoorbeeld het spel dat je speelt als je aan het flirten bent. Flirten is niet hetzelfde als zeggen ‘ik vind je leuk’. Dan mis je de rijkdom die te vinden is in indirecte communicatie. Duik er dus in en ontdek alle manieren om indirecte communicatie eigen te maken.

Praktisch boek over indirecte communicatie (bekroond!)

Vond je dit een zinvol artikel? Dan wijs ik je tot slot graag op het inspirerende NLP Doe-Boek, zodat we het ook samen in de praktijk gaan brengen. Hierin zitten meer dan 100 verschillende tools, tips en technieken van NLP, waaronder bruikbare challenges om met indirecte communicatie aan de slag te gaan dankzij de vele NLP-technieken voor communicatie. Bekijk het NLP Doe-Boek hier >>

Op jouw geluk!

Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: