Hoe kom je uit een burn-out? Wat zijn de verschijnselen en symptomen? Hoe kun je het voorkomen en wat is de beste behandeling? Hier vind je de stappen en tips om je niet meer uitgeput en moe te voelen. Zie dit als complete ‘wiki' inclusief tips om burn-out te overwinnen.

Misschien stel je jezelf een of meerdere van onderstaande vragen

  • Wat te doen bij een zware of beginnende burn-out?
  • Hoe ziet het herstelproces voor een burn-out eruit?
  • Wat zijn de symptomen?
  • Wat zijn een aantal praktische tips tegen burn-out om direct toe te passen?

Hier vind je een uitgebreide uitleg en tips zodat je uit een burn-out kunt komen.

De verschillende namen van burn-out: wat zijn er ‘synoniemen' van?

In het alledaagse taalgebruik worden onderstaande termen vaak door elkaar heen gebruikt. Het is handig om ze allemaal op een rijtje te hebben.

Al deze bewoordingen wijzen namelijk niet allemaal naar hetzelfde. Zo is er wel degelijk een verschil tussen overspannen en burn-out. Toch staan ze ook niet compleet los van elkaar en worden deze woorden vaak door elkaar heen gebruikt.

We beginnen met het woordje zelf:

  • Burn-out of opgebrand.

Met dit woord geven we vaak een toestand aan waarin iemands lichaam en geest gewoon niet meer in gang te krijgen is, door een simpelweg te sterk en overheersend gevoel van vermoeidheid – en dat gedurende een vrij lange periode.

Vervolgens bestaan er ook veel woorden die erop lijken, maar die een veel minder erge toestand aangeven:

  • Overspannen
  • Overstresst
  • Stressklachten
  • Nervositeit
  • Druk

Iemand met bovenstaande labels, kan nog gewoon functioneren. Iemand met burn-out kan niet meer normaal functioneren. Burn-out is dus de overtreffende trap.

Ook tijdsduur is een belangrijk verschil. Bij iemand met burn-out is het energieloze gevoel helaas niet binnen een aantal dagen weg: burn-out kan jaren duren voordat het helemaal geheeld is.

Betekenis burn-out

burnout uitrusten

Burn-out betekent ‘opgebrand zijn': extreme uitputting van je lichaam en je verstand. Ook zijn de ‘reserves' opgebruikt en is het stress-systeem ontregeld. Hierdoor worden zelfs de kleine taken zoals een telefoontje plegen of boodschappen doen, al een zware taak. Prestaties leveren die voorheen moeiteloos waren, is al helemaal niet meer mogelijk.

Hierna lezen:  In het hier-en-nu leven? 29 manieren, tips & inzichten (in het moment zijn)

Verschijnselen / Symptomen / Kenmerken

Wat is de beschrijving van burn-out? Wat zijn de kenmerken? Wat gebeurt er bij een burn-out? Hoe voelt het aan? Is het vergelijkbaar met depressie?

Depressie en burn-out zijn niet hetzelfde, maar er zijn verschillende symptomen die overeen komen. Laten we eens gaan kijken naar de verschijnselen van (depressie en) burn-out:

  • Een uitgeblust of uitgeput gevoel en het niet meer aankunnen: je bent geestelijk en lichamelijk uitgeput, oftewel constant moe.
  • Je voelt je lusteloos en neerslachtig.
  • Moeilijk uit bed kunnen komen. Bijna letterlijk een gevoel van: ‘Ik kom niet in beweging.'
  • Een down gevoel bij het wakker worden.
  • Een kort lontje hebben, snel kwaad of verdrietig worden.
  • Slaapproblemen / slapeloosheid: heel erg moe maar niet kunnen slapen.
  • Laag gevoel van eigenwaarde, evenals onzekerheid en sociale angst.
  • Concentratie- en geheugenproblemen.
  • Duizeligheid.
  • Zelfs de kleinste taken – zoals een telefoontje plegen, naar de supermarkt gaan, de trap oplopen of zelfs ademhalen – voelen als een zware taak.
  • Niet meer kunnen presteren.
  • Niet meer helder kunnen denken. Als je uitgeput bent, dan is dat niet het juiste moment om beslissingen te maken, want je ziet alles door een negatief gekleurde bril.
  • Vertraagd denken.

Kom je ooit van een burn-out af? De gemiddelde duur van burn-out…

depressie bestrijden

Hoe lang duurt een burn-out? Gaat het ooit over? Het antwoord is ja: je kunt volledig genezen. Het kan alleen lang duren: het herstel heeft tijd nodig.

Je kunt niet opeens herstellen, op dezelfde manier dat je niet opeens 30 kilo kunt afvallen. Je levensstijl van een dik persoon kan morgen weer 100% gezond zijn, maar de eerste paar weken zal hij/zij nog altijd een dik persoon zijn en zich ook zo voelen.

Statistisch gezien duurt het herstel zeker een jaar. Ben je twee jaar lang over je grenzen heen gegaan, dan kan het ook zomaar net zo lang duren om te herstellen. Het is niet ongewoon dat het herstel twee jaar duurt, maar het kan zeker sneller. Er zijn ook veel mensen die na drie tot zes maanden weer de oude zijn.

De fases en het verloop van een burn-out

Wat is het verloop van een burn-out? Wat zijn de herstel-fases? Burn-out kent een aantal fases in de aanloop ernaartoe en in het herstelproces. Dit gebeurt met vallen en opstaan.

Fase 1 – Stress zonder mogelijkheid tot herstel: stress is in principe een ‘normale' functie van het reptielenbrein om ons in leven te houden. Alle energie van het lichaam wordt eventjes weggehaald van je organen (waardoor je lichamelijke klachten ervaart) en wordt aangewend voor de overlevingsmodus om te kunnen, vechten, vluchten of presteren. Dat laatste – presteren – is het geval in de 21e eeuw.
Fase 2 – Vermoeidheid: als je stress en inspanning hebt gehad zonder dat je jezelf de mogelijkheid geeft om te herstellen, raak je vermoeid.
Fase 3 – Overbelasting: je maakt noodgedwongen aanspraak op je reserves. Je hersteltekort neemt toe doordat er te veel inspanning is.
Fase 4 – Chronische stress: bovenstaande fases komen steeds vaker voor. Als iets vaak gebeurt, is het chronisch.
Fase 5 – Eerste kantelpunt – Overspannen: er vinden veranderingen plaats in het stress-systeem. Toch houden je vol en geef je niet toe aan de signalen.
Fase 6 – Tweede kantelpunt – Burn-out: het stress-systeem is ontregeld.
Fase 7 – Dieptepunt burn-out: De gevolgen van de burn-out worden zichtbaar. Ook de gevolgen op lange termijn. Zo kan er ook depressie in gaan sluipen doordat er minder energie is om leuke dingen te doen en naar buiten te gaan.
Fase 8 – Burn-out herstelproces: dit omvat het wennen aan de nieuwe situatie en ondertussen ingrijpende veranderingen doorvoeren zoals rust nemen en nee zeggen. Verderop in dit artikel vind je hier tips voor.

Hierna lezen:  Jebentnietjedepressie.nl - Review & Ervaringen 2024 (Fabian Ruijgrok)

Oorzaak van burn-out? Dit zijn de oorzaken…

oorzaken depressie

Hoe kom je in een burn-out terecht? Vraag jij jezelf af wat de oorzaken en triggers van een burn-out zijn?

Dit zijn de oorzaken van burn-out:

  • Een van de belangrijkste oorzaken van burn-out is stress. Dit is een overlevingsmechanisme en zorgt er dus voor dat alle energie van jouw lichaam maximaal ingezet wordt zodat je kunt overleven. Hierdoor ontstaan hormonale ontregelingen (cortisol). Dit is in principe een ‘normale' functie van het reptielenbrein, maar als het te vaak gebeurt, krijgen je organen gedurende langere tijd minder energie, waardoor lichamelijke klachten ontstaan.
  • Een andere oorzaak is uitputting: ‘burn-out' en ‘werken' worden dan ook vaak in één zin genoemd. Burn-out vindt plaats nadat je je lichaam en geest te lang hebt uitgeput en gepusht. Bovendien hebben we tegenwoordig erg veel te maken met allerlei extra prikkels vanuit onze mobiele apparaten, die onze geest verder uitputten.
  • Niet authentiek zijn kost ongelooflijk veel energie: je gaat boodschappen van je lichaam krijgen als je niet eerlijk bent naar je hart en je waarden. Je lichaam zegt dan: ‘Rot een eind op! Ik wil dit personage niet meer zijn. Ik wil die avatar niet meer spelen die jij gecreëerd hebt.' Deze incongruentie is het moeilijkste om vol te houden in je leven en slurpt ongelooflijk veel energie. Je lichaam heeft diepe rust nodig van het personage dat je probeert te spelen. Elimineer dus deze persona-vermoeidheid: laat die maskers snel vallen en accepteer wat daarachter zit: jezelf. Wees jezelf!

144 tips om uit een burn-out te raken

En nu is het tijd voor de praktische tips. Deze 144 tips staan op deze aparte pagina over het oplossen van een depressie. De oplossing is namelijk grotendeels hetzelfde voor burn-out en depressie.

➡ Klik hier om direct naar de 144+ tips te gaan.

Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: