Doelen stellen: hoe doe je dat? [met duidelijke voorbeelden]

Doelen stellen: zo doe je dat

Benieuwd hoe je doelen moet stellen? Doelen stellen is natuurlijk nog maar stap één. De volgende – en belangrijkste stap, – is het behalen van die doelen. In dit artikel bespreken we daarom niet alleen hoe je het beste doelen kunt stellen, maar ook hoe je doelen kunt behalen. In tegenstelling tot wat mensen vaak denken, gaat het bij het behalen van doelen juist om het nemen van kleine stapjes. Grote sprongen maken is vaak helemaal niet slim.

Om te beginnen: 21 goede voorbeelden van uitstekende SMART-doelen

In onderstaande video vind je de meest concrete, goed geformuleerde doelen die iemand maar kan bedenken. Bekijk de video en de voorbeelden om te leren wat écht een duidelijk doel is zonder bullshit en wollige woorden waarmee je eigenlijk aan het cheaten bent:

Wat is een doel precies?

In de voetballerij bestaat een doel uit latwerk van aluminium en een net van touwen. Het doel van elk team is om de bal in het doel van het andere team te krijgen. Waarom? Scoor je vaker dan het andere team, dan win je de wedstrijd. Het leven is eigenlijk ook een soort voetbalwedstrijd, al speel je niet tegen andere mensen, maar tegen jezelf. Het doel is zoveel mogelijk goals te scoren (doelen te behalen). De persoon die het meest in de weg ligt, ben je meestal zelf.

Waar wil je naartoe met je leven?

Iedereen heeft wel bepaalde dromen en ambities. De één wil een wereldreis maken, de ander wil tandarts worden (of professioneel voetbalspeler). Voor de ander is trouwen en een gezin beginnen een doel. Een doel behaal je niet zomaar, daar moet je hard voor werken. Je moet het goed voorbereiden en stappen nemen. Als het behalen van doelen makkelijk zou zijn, zou je er ook geen voldoening uit halen. Als het makkelijk gaat, kun je ook niet trots op jezelf zijn.

Het leven zit vol obstakels

Op het voetbalveld zijn de spelers van het andere team en de doelman de obstakels die het jou zo moeilijk maken de bal in de goal te krijgen. Zo werkt het in het leven ook. Wil je een wereldreis maken, dan kun je niet zomaar op een mooie dag je knapzak pakken en eropuit trekken. Nee, je moet je eerst goed voorbereiden, genoeg geld sparen. Er moet iemand op je bezittingen letten die je achterlaat. En hoe zit het met je leven als je uiteindelijk weer thuis komt?

Het leven bestaat uit sleur

Wat je passie ook is, de kans is groot dat je er lang niet zoveel tijd beschikbaar voor hebt als je zou willen. Wil je de beste gitarist ter wereld worden? Dan moet je oefenen, oefenen en oefenen. Dat is niet zo erg, maar ondertussen moet je ook nog naar school of naar je werk, eten en slapen. Je moet rekeningen betalen, administratie doen en het huishouden onder handen nemen. Ben je eenmaal goed in gitaar, dan moet je ook nog een publiek zien te vinden.

Sleur is makkelijk

In het leven blijven we vaak zitten niet met wat we het liefste willen, maar wel met wat het makkelijkst te krijgen is. We willen allemaal de bestbetaalde baan hebben, maar wat veel makkelijker te krijgen is, is een simpel kantoorbaantje. We willen allemaal onze droomman of droomvrouw vinden? Maar ja, probeer die eerst maar is te vinden. En wil deze jou wel? Er is geen garantie op succes en dat maakt het realiseren van je doelen op lange termijn zo moeilijk.

Mensen houden van stabiliteit

Onze mensenhersentjes zitten zo in elkaar dat we altijd naar stabiliteit op zoek zijn. Steeds maar weer de uitdaging opzoeken en de “heilige graal” proberen te vinden – het realiseren van onze doelen – kost heel veel energie. Vandaar dat veel mensen het op een gegeven moment opgeven en genoegen nemen met wat ze hebben. De jeugd gelooft vaak nog dat als je maar hard genoeg probeert, je krijgt wat je hebben wil. Volwassenen weten helaas wel beter.

Hoe ga jij met tegenslag om?

Eén ding is zeker: als je niet met tegenslag kunt omgaan, zul je je dromen nooit waarmaken. In het leven gaat helaas niets vanzelf. Ook als je heel hard je best doet, is er geen garantie dat alles goed gaat. Denk maar aan Vincent van Gogh, die maakte fantastische schilderijen en werkte er heel hard aan nog beter te worden. Maar ja, niemand wilde zijn schilderen hebben toen hij nog leefde. Pas later is Van Gogh heel beroemd en succesvol geworden.

Investeren in de toekomst

Doelen waarmaken betekent dat je investeert in de toekomst. Dat is niet altijd voordelig voor het heden. Wil je later een goede baan? Dan zul je veel tijd kwijt zijn voor school en studie. Je zult geld moeten investeren in een goede studie. Je zult een goede stage moeten

zoeken en uitgebreid moeten solliciteren. Die investeringen zijn misschien niet leuk, maar ze zijn wel nodig om te komen waar je komen. Iedereen wil een goede baan – niet iedereen krijgt hem.

SMART doelstellingen

SMART is een afkorting van een methode die jou helpt met het realiseren van doelen in het leven:

• (S) Specifiek – het helpt als je precies voor jezelf in kaart kunt brengen wat je doel nu eigenlijk is. Bijvoorbeeld: goede baan vinden, wereldreis maken, gezin beginnen.
  
  
• (M) Meetbaar – je weet pas of je goede vorderingen maakt, als je een doel hebt dat meetbaar is. De meetbaarheid zit hem vooral in het nemen van de juiste stappen die tot het doel moeten leiden. Denk maar aan een carrière maken. Het begint bij een goede opleiding volgen, een geschikte stage vinden, je opleiding afronden en een goede startersfunctie vinden waarin je kunt groeien en ook nog door kunt groeien.
  
  
• (A) Aantrekkelijk – je moet ervan overtuigd zijn dat je doel echt iets is wat je heel graag wilt. Wil je bijvoorbeeld heel graag als psycholoog komen te werken, dan moet het eerst 100% duidelijk voor je zijn dat dit beroep bij je past, zodat je niet hoeft te aarzelen.
  
  
• (R) Realistisch – dromen mag, maar onthoud dat niet alles mogelijk worden. Is je droom “De baas van héél de wereld worden”, zwaai dan maar dag met je handje, want dat gaat niemand ooit lukken. Is je doel “als zelfstandige aan de slaag gaan en een stabiel inkomen verdienen”, dan is dat zeker iets dat je op termijn kunt bereiken.
  
  
• (T) Tijdsgebonden – investeren is nuttig, maar hoe langer het duurt voor al je investeringen hun vruchten afwerpen, hoe meer moeite je ermee zult hebben. Wil je héél goed worden in gitaar, maar merk je dat je er geen talent voor hebt en dat je maar langzaam beter wordt, dan zal je motivatie verdwijnen als sneeuw voor de zon. Plak daarom een tijdslimiet aan je ambitie, bijvoorbeeld “ik wil over twee jaar goed gitaarspelen”.

Zorg voor een stappenplan

De beste manier om de vorderingen van je dromen meetbaar te maken, is door je droom in kleine stapjes meetbaar te maken. Stel je voor: je staat in een vreemde stad en je besluit de kerktoren te gaan beklimmen. Maar sta je aan de voet van de toren, blijkt er plotseling geen trap naar boven te zijn. Hoe kom je dan ooit boven? Niet dus. Je hebt kleine stapjes nodig. In het geval van de kerktoren beklimmen, zijn dit de treden. Misschien zijn het er 50, misschien 200.

Geobsedeerd raken is een must

Als je iets heel graag wilt, zul je er een beetje geobsedeerd door moeten raken. Als je doel je obsessie is, zul je altijd de motivatie weten te vinden om er tijd, geld en aandacht aan te besteden. Kortom: de kans zal aanzienlijk groter worden dat je je doel weet te realiseren. Als je geobsedeerd raakt met het gewenste eindresultaat en de “finishlijn” in het oog houdt, wordt het een stuk makkelijker om op korte termijn nadeel te ondervinden van werken aan je doel.

Elk doel begint met een actie

Om maar een simpel, maar veel gebruikt doel te noemen: gezonder leven. Oké, dat klinkt nog wat abstract. Hoe ga je dat aanpakken? Bijvoorbeeld door voor je lunch geen koekreep maar een appel in te pakken. Een appeltje eten, dat is niet zo moeilijk! Het is maar een kleine stap, maar hij draagt bij aan het grotere geheel: gezonder leven. Misschien kun je iets vaker op de fiets of lopend naar je werk, in plaats van dat je ’s ochtends vroeg de auto pakt.

Weg met uitstelgedrag

Als je echt doelen wilt bereiken, dan is uitstellen eigenlijk geen optie. Met uitsteledrag kom je nergens, zeker niet als het gaat om het nemen van kleine stappen als het eten van een appel in plaats van een koek- of chocoladereep. Elk moment van de dag kun je jezelf weer bewijzen.

Hou het leuk: beloon jezelf

Misschien vind je die koekreep die je altijd tussen de middag at wel ongelooflijk lekker, hoe ongezond hij ook mocht zijn. Het opgeven van de koekreep is lastig, maar niet als je er iets anders tegenover zet. Om maar iets stoms te noemen: beloof jezelf dat als je een week lang geen chocola aanraakt, je dan het “recht” hebt vrijgespeeld voor jezelf die nieuwe schoenen te kopen die je zo mooi vindt. Maak er een spel van: vind op korte termijn iets om naartoe te leven.

Verander je aanpak als iets niet werkt

Alleen een ezel stoot zichzelf twee keer tegen dezelfde steen. Als je merkt dat jouw eerste plan van aanpakt niet werkte, kies dan iets anders. Elke methode is een experiment. Van experimenten is bekend dat ze vaker onsuccesvol dan succesvol zijn. Probeer je aanpak als een wetenschapper te analyseren: ieder mislukt experiment is weer een bron van nuttige data!

Verschillende termijnen voor doelen

Hanteer bij het stellen van doelen de volgende termijnen:

• Korte termijn: een week tot maximaal een maand
• Lange termijn: een periode van enkele maanden, tot een jaar
• Levensdoel: dit zijn grote doelen waar je in je leven naartoe werkt, zoals het afronden van een studie, het vinden en vasthouden van een goede baan of het krijgen van kinderen.

Lange termijndoel als meertrapsraket

Ken je die raketten die de ruimte worden ingeschoten? Dat zijn kolossale dingen, maar als de raket opstijgt, laten op verschillende momenten grote onderdelen los. Het deel dat in de ruimte blijft, is uiteindelijk vrij klein. Een lange termijndoel is als een kolossale raket die je de ruimte in wil schieten, maar als je deze in kleinere stappen (deel-doelen) opdeelt, zul je merken dat je veel ballast onderweg al kwijtraakt. Hoe verder je bent, hoe lichter de taak wordt.

YouTube tips voor het stellen van doelen

Op YouTube vind je verschillende video’s met adviezen over het stellen en bereiken van doelen, zowel Nederlands als Engelstalig. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze “Master Your Mindset” podcast:

Op jouw succes!