Eigenwaarde Vergroten [Tips, Quotes & Voorbeelden]

Zou je een hogere eigenwaarde willen? In dit artikel leer je waar eigenwaarde wel en niet vandaan komt en hoe je het kunt verhogen met tips en oefeningen. Lees verder… 

Dit artikel is een Nederlandse vertaling van het originele werk van Positive Psychology.

Wat is de betekenis van eigenwaarde?

Hieronder plaats ik de betekenis van eigenwaarde volgens Ackerman, C. E. (2018, November 6). Geciteerd uit: What is self-worth and how do we increase it? positivepsychology.com/self-worth

“Het hebben van een gevoel van eigenwaarde betekent dat je jezelf waardeert, ongeacht of jouw handelingen wel of niet lukken. Met andere woorden: het is niet nodig om iets te behalen of te bezitten om eigenwaarde te hebben en goed genoeg te zijn.”

– Ackerman, C. E.

Eigenwaarde betekent dus dat jij jouw dappere daden scheidt van jouw waardigheid. Dus als je dapper bent, risico neemt en fouten maakt, weet je nog altijd dat je net zo veel waard blijft als persoon, als wanneer je alles perfect deed.

Eigenwaarde is dus een diep weten van: “Wat me ook overkomt, ik ben oké.” Eigenwaarde is een besef dat een ander nooit meer en nooit minder is dan jij.

Eigenwaarde wordt door het internationale Merriam-Webster-woordenboek als volgt gedefinieerd:

“Een gevoel dat je een goed mens bent die het verdient om met respect behandeld te worden”.

Het verschil tussen eigenwaarde en zelfvertrouwen

Ackerman C.E. vervolgt deze uitleg op positivepsychology.com:

Er zijn subtiele maar significante verschillen tussen eigenwaarde en zelfvertrouwen.

• Eigenwaarde is een algemene evaluatie van jezelf.
• Zelfvertrouwen is geen algemene evaluatie van jezelf, maar een gevoel van competentie op specifieke gebieden.

Je kunt bijvoorbeeld een groot gevoel van eigenwaarde hebben, maar een laag zelfvertrouwen als het gaat om extreme sporten, bepaalde vakken op school of je vermogen om een nieuwe taal te spreken.

Het is maar goed ook dat jij geen zelfvertrouwen hebt om een vliegtuig te gaan besturen, als je nooit op de pilotenschool hebt gezeten. Goddank dat jij daar geen zelfvertrouwen in hebt! Dit doet echter niks af aan jouw eigenwaarde. Die is algemeen.

Het is dus duidelijk niet nodig om een hoog gevoel van zelfvertrouwen te hebben op elk gebied van je leven; er zijn natuurlijk een aantal dingen waar je gewoonweg niet goed in zult zijn en andere gebieden waarin je zult uitblinken. Het belangrijkste is om zelfvertrouwen te hebben in de belangrijkste activiteiten van je leven en een hoog gevoel van eigenwaarde in het algemeen.

Er is een belangrijk verschil tussen eigenwaarde en zelfvertrouwen. Laat me dit nogmaals schetsen in onderstaand voorbeeld:

Het is uitstekend om geen zelfvertrouwen te hebben als je overweegt een vliegtuig te besturen terwijl je geen pilootopleiding hebt gehad. Dan laat je het vliegtuig lekker aan de grond en red je mensenlevens.

De Premier League-voetballer Emiliano Sala is hierdoor om het leven gekomen in 2019: de man die het vliegtuig bestuurde, had onterecht het zelfvertrouwen om een vliegtuig te besturen, want hij was helemaal geen piloot.

In die situatie was eigenwaarde – en niet zelfvertrouwen – de oplossing geweest: “Ik heb geen zelfvertrouwen om dit vliegtuig te besturen, omdat ik geen papieren en geen opleiding heb om vliegtuigen te besturen. Dit doet echter niks af aan mijn eigenwaarde. Ik blijf een waardig man, ondanks dat ik niet goed ben in deze vaardigheid. Dus ik laat dit vliegtuig waardig aan de grond.”

Zelfvertrouwen gaat om oefening en voorbereiding waaruit blijkt dat je daadwerkelijk goed bent in een vaardigheid en daarom met aardig wat zekerheid resultaten kunt behalen. Zelfvertrouwen wordt verdiend met hard werken, oefenen en trainen.

Als jij een presentatie moet geven, dan krijg je daar zelfvertrouwen voor door je presentatie een week van tevoren iedere dag te oefenen en repeteren totdat je hem kunt dromen. Daar kunnen geen duizend affirmaties en zelfliefde-oefeningen tegenop.

Zelfliefde, zelfacceptatie en eigenwaarde gaat om een prettige, warme en zachte waardering van jezelf ongeacht je resultaten, voorbereiding en vaardigheden op bepaalde gebieden in je leven.

Dus naast dat je je presentatie tientallen keren repeteert om er zelfvertrouwen voor te krijgen, kun je een aantal zelfliefde-oefeningen doen, zoals affirmaties, om te voelen dat je het waard bent en dat je goed genoeg bent ongeacht hoe goed je presentatie zal gaan.

Hoe kan eigenwaarde ontwikkeld worden in iemand?

Als je beter wilt worden in jongleren, dan ga je een week lang iedere dag een half uur oefenen met die ballen. Bij eigenwaarde is dat anders.

Weet je nog? Eigenwaarde komt van binnen en is niet afhankelijk van externe gebeurtenissen, zoals het oefenen en ontwikkelen van een bepaalde vaardigheid. Eigenwaarde betekent dat externe gebeurtenissen geen enkel effect hebben op jouw waardering als mens.

De volgende zaken hebben dus allemaal géén invloed op iemand met eigenwaarde, in de woorden van Ackerman, C. E. (2018, November 6). Geciteerd uit: What is self-worth and how do we increase it? positivepsychology.com/self-worth:

• Jouw werk wel of niet goed doen: het maakt niet uit wat je doet; wat telt is dat het je vervult.
• Spullen en dingen die je kunt kopen en bezitten: de mooiste auto, de volgende cursus, het nieuwste dieetboek waarvan je het strakste lijf krijgt…
• Je aanzien op sociale media: het maakt ook niet uit hoeveel mensen jou een follow of like waardig vinden; Hun meningen en aandacht voor jou hebben geen invloed op onze aangeboren waarde.
• Andere mensen: het maakt niet uit wat andere mensen denken of wat andere mensen hebben gedaan of bereikt; je persoonlijke voldoening en vervulling is veel belangrijker dan wat anderen denken, zeggen of doen.
• Je cijfers: we hebben allemaal verschillende sterke en zwakke punten, en sommigen van ons zijn gewoon niet geschikt voor bepaalde vakken. Dit heeft geen invloed op onze waarde als mensen, en een student met alleen maar tienen is net zo waardevol en waardig als een zesjes-student of een ‘dropout.'
• Je smaak en voorkeuren: het maakt niet uit of je “goede smaak” hebt of niet, of je vrienden en kennissen denken dat je verfijnd bent, of dat je oog hebt voor de fijnere dingen; je waarde is hoe dan ook hetzelfde.
• En verder: het aantal vrienden dat je hebt, je relatiestatus, je fysieke kracht en de hoeveelheid geld die je op de bank hebt. Het maakt allemaal niks uit voor je eigenwaarde.

Hier komen we tot de kern van de zaak – jij bent de enige die je eigenwaarde bepaalt. Als je gelooft dat je waardig en waardevol bent, ben je waardig en waardevol. Zelfs als je niet gelooft dat je waardig en waardevol bent, raad eens – dan ben je nog steeds waardig en waardevol!

Geciteerd van: Ackerman, C. E. (2018, November 6). What is self-worth and how do we increase it? positivepsychology.com/self-worth

Kijk eerst even terug op de lijst van wat niet bepalend is voor de eigenwaarde. Herinner jezelf eraan dat je bankrekening, functietitel, aantrekkelijkheid en aantal volgers niets te maken hebben met hoe waardevol of waardig je bent.

Wie je bent is de moeite waard, niet wat je doet en wat je bereikt. Met dat laatste voed je het ego, maar al die dingen vergaan. Dus vertrouw niet op je ego voor je eigenwaarde – want dat is allemaal materieel, extern en gevoelig voor kritiek – maar vertrouw op de persoon die je echt bent.

Dus:

• Geef, experimenteer, maak fouten en leef met eigenwaarde: wat me ook overkomt, ik ben oké.
• Wees er. Dat is al genoeg. Jouw aanwezigheid is zelfs meer dan genoeg. Je hoeft daarbovenop geen rare capriolen uit te halen.
• Geloof dat je het waard bent: liefde, erbij horen en geluk.

Manier 1: Accepteer en vergeef jezelf: Waardeer en hou van jezelf in al je kwetsbaarheid en imperfecties

Hierboven vind je de video: “A Clever Lesson In Self Worth”. Hierin wordt de essentie van eigenwaarde nog eens getoond. Laten we hiermee een stapje verder gaan…

Een belangrijke sleutel voor eigenwaarde is zelfacceptatie. Een goede manier om van onszelf te houden en eigenwaarde te hebben, is diepe acceptatie voor onszelf en alles wat we niet hebben en niet kunnen. We kunnen veranderen door van al onze aspecten te houden. Van onze apartheidjes, alles waar we ons voor schamen en de dingen die we misschien niet zo goed doen…

Helaas houden velen van ons niet van zichzelf totdat ze dat gewicht verloren hebben, totdat ze die baan hebben, dat vriendje hebben of wat dan ook. We leggen altijd voorwaarden op onze liefde, maar we kunnen veranderen. We kunnen van onszelf houden, zoals we zijn. Nu.

Van de mooie dingen houden… Ja, dat is makkelijk. De kunst zit hem erin om ook de schoonheid in de ‘minder mooie' dingen te zien.

Zelfacceptatie vereist wat tijd, aandacht, moed, kwetsbaarheid en heel veel zelfliefde. Accepteer en omarm je eigen imperfecties. Je hebt niet eens redenen nodig om van jezelf te houden. (Zelf)liefde is eigenlijk de standaard. De nulmeting. Vanuit dat punt zijn we afgedwaald naar schuld- en haatgevoelens naar onszelf. Ons ego deed dat, en ons ego zorgde ervoor om te geloven dat die schuld en haat ‘normaal' is…

Manier 2: Spreek in de spiegel deze acceptatie en vergeving nu over jezelf uit

Eigenwaarde heeft dus niks te maken met hoe goed je bent in een bepaalde vaardigheid. Het valt niet te oefenen of trainen door aan jezelf te werken. Je kunt eigenwaarde alleen nu al ervaren, zonder enige reden. Daartoe doen we nu de volgende affirmatie-challenge:

Durf jezelf in de spiegel aan te kijken en jezelf te zeggen: Ik ben goed genoeg. Doe dit dagelijks tot je het ownt.

Lukken bovenstaande vier luttele woordjes je al? Ga dan door naar de volgende affirmaties. Affirmeer nu het volgende:

• Ik accepteer het goede, het slechte en het lelijke.
• Ik accepteer elk deel van mezelf volledig, inclusief mijn fouten, angsten, gedrag en kwaliteiten waar ik misschien niet al te trots op ben.
• Dit is hoe ik ben, en daar heb ik vrede mee.
• Ik voel me gewaardeerd en speciaal.
• Ik ben een waardig en bekwaam persoon.
• Ik geloof in mezelf.
• Ik ben net zo waardevol als andere mensen.
• Ik ben liever mezelf dan iemand anders.
• Ik hou ervan om nieuwe dingen te proberen.
• Ik respecteer mezelf.
• Ik hou van hoe ik eruitzie.
• Ik hou van mezelf, zelfs als anderen me afwijzen.
• Ik ben niet bang om fouten te maken.
• Ik ben blij mij te zijn.
• Ik ben genoeg.
• Ik ben echt.
• Ik doe ertoe.
• Ik ben waardevol.
• En al mijn aspecten mogen er zijn.

Houd van jezelf zonder reden. Sterker nog: je bent zelf liefde.

Kortom: je eigen deugden bepalen voor een groot deel je eigenwaarde.

En lukt dit allemaal nog niet? Voel je de zelf-oordeel (ego) nog steeds heel sterk? Heb dan ook liefde en acceptatie voor het feit dat je je ego ervaart in plaats van zelfacceptatie. Wees volledig accepterend voor ieder aspect van jezelf, inclusief de duistere kanten. Jij wordt een ruimte van onvoorwaardelijke liefde en acceptatie en dat steekt ook andere geweldige mensen aan.

O Heer, laat me de waarheid over mezelf zien. Hoe schitterend het ook is.

– Gebed, Macrina Wiederkehr

Manier 3 – Eigenwaarde wordt ontwikkeld dankzij onvoorwaardelijke liefde in de jeugd

Laten we weer kijken naar wat Ackerman hierover te zeggen heeft:

Jouw niveau van eigenwaarde is ontstaan in je jeugd. Hoe hebben jouw ouders daartoe bijgedragen? Onderzoekers van de Michigan State University bevelen twee belangrijke strategieën aan:

• Verstrek onvoorwaardelijke liefde, respect, en positieve bemoediging aan kinderen en tieners.
• Geef adolescenten kansen om succes te ervaren.

Het tonen van onvoorwaardelijke liefde aan een tiener (als je een ouder, familielid of andere zeer goede vriend bent) of onvoorwaardelijk respect en positieve achting (als je een leraar of mentor bent) is de beste manier om hem/haar eigenwaarde te leren.

Als je een tiener laat zien dat je van hem houdt en hem waardeert om wie en wat hij precies is, zal hij leren dat het goed is om van zichzelf te houden voor wie en wat hij precies is.

Bewijs dat hij/zij niets hoeft te bereiken om je liefde en respect te verdienen en zorg ervoor dat hij/zij veel minder snel onnodige parameters en eisen aan zijn eigen liefde en zelfrespect zal verbinden.

Geciteerd van: Ackerman, C. E. (2018, November 6). What is self-worth and how do we increase it? positivepsychology.com/self-worth

Gelukkig zijn er technieken om deze dingen voor jouw jongere zelf te doen. Bijvoorbeeld met de techniek ‘change personal history'.

Must-Watch TED-Talks

Als je meer een kijker dan een lezer bent, zijn er een aantal geweldige TED-Talks over eigenwaarde die je kunt bekijken:

Quotes over eigenwaarde

“Van onszelf houden doet wonderen in ons leven.”
– Louise L. Hay

“Het feit dat iemand anders van je houdt, geeft je geen vrijbrief voor het project om van jezelf te houden.”
– Sahaj Kohli

“Vertrouw niet op iemand anders voor je geluk en je eigenwaarde. Alleen jij kan daar verantwoordelijk voor zijn. Als je niet in staat bent om van jezelf te houden en jezelf te respecteren – dan zal niemand anders in staat zijn om dat te laten gebeuren. Accepteer wie je bent – volledig; het goede en het slechte – en breng veranderingen aan zoals jij dat nodig acht – niet omdat je denkt dat iemand anders je anders wil hebben dab je bent”.
– Stacey Charter

Op jouw geluk!

Dit artikel is een Nederlandse vertaling van het originele werk van Positive Psychology.