“Kop of munt spelen? Bij kop win ik, bij munt verlies jij.” De dubbele binding uit de psychologie is een illusie van keuze. Je kunt deze techniek in je communicatie het meest simpel gebruiken met het woordje ‘of', waarbij beide keuzes gewenst zijn (voor jou). Laten we dit verder ontdekken.

Misschien een terechte opmerking hierbij: omdat twee keuzes alweer cliché en achterhaalbaar is, kun je soms beter drie keuzes geven. Die zijn bovendien moeilijker te weerstaan omdat het meer inspanning vereist voor de client. In dit artikel leer je een groot aantal voorbeelden van de NLP-techniek ‘Dubbele Binding', wat een vorm van vooronderstellingen is. Dit is een onderdeel van NLP-trainingen.

‘Ik kan niet voelen…'
‘Hoe voelt het dat je niet kunt voelen?
Kun je ervan houden? Kun je verliefd worden op het volledig niet weten hoe je dat moet doen?'

Dubbele binding: technieken en voorbeelden van dit psychologisch fenomeen

  • Jullie antwoorden heel goed. Dat betekent óf dat ik een fantastische leraar ben, óf dat ik een fenomenale leraar ben.
  • “Wanneer is het beste voor ons om af te spreken?” Dit is in wezen een vooronderstelling, wat veel subtieler en minder achterhaalbaar is dan een letterlijke dubbele binding.
  • Zullen we hier het contract tekenen OF daar in het kantoor met een lekkere kop koffie?
  • “Het kan me niet schelen of je {positef} of {positief}.”
    “Het kan me niet schelen of je {positief} of {nog beter}.”
    Met bovenstaande voorbeelden voeg je er ook een taalverzachter en omgekeerde psychologie aan toe.
  • Wellicht vond je sommige trainers fijn… En vond je andere trainers nóg fijner.
  • Wellicht werd je erg blij van sommige trainers… En wellicht werd je van andere trainers nog blijer.
  • Wil je nu of later de deur dichtdoen?
  • Zal je gaan opmerken dat je nu al anders spreekt, of zal je dat later pas opmerken?
  • Disjunctie: “Ik weet niet of je je volle aandacht gaat geven, of aan andere nuttige ervaringen gaat denken, of gewoon relaxt en luistert.” Dit zijn 3 positieve opties naar het lijkt alsof je iets negatiefs ging zeggen.
  • Deze dubbele binding is bijvoorbeeld handig wanneer je cliënt in trance moet raken: “In beide gevallen heb je gelijk. Of je nu denkt dat je het niet kan, of misschien denk je dat je wel kan, in beide gevallen heb je gelijk.”
  • Ik weet niet of je het vroeger of wat later gaat realiseren…
  • Ik weet niet precies hoe je zal merken dat dit inzicht jou het beste helpt. Dat zou je zelf moeten ontdekken.
  • Je vraagt je af welke kant van je lichaam zich als eerste gaat ontspannen.
  • Wil je zitten of staan wanneer je in trance gaat?
  • Het is niet goed als ik je onderbewuste vertel: leer dit of leer dat. Laat hem juist leren op de manier waarop het dat zelf wil! Op de volgorde waarop het dat zelf wil.
  • Geef je de voorkeur aan A of B om C te bereiken?
  • Zal ik het eerst nog eens aan de rest uitleggen voor we beginnen, of doen we het nu?
  • Een cliënt kon geen nee zeggen omdat haar vader was overleden omdat ze toen nee zei. Bandler zette haar in een dubbele binding door te zeggen: “Ik wil dat je nee gaat zeggen tegen iemand in de andere kant van de kamer.” “Nee, ik wil dat niet doen.” “Je hebt net nee gezegd. Ging ik dood?”
  • “Ik wil toch liever niet in hypnose.” “Dat hoeft ook niet. Ga maar hier zitten, luister niet naar de instructies en focus je op de muur.”
  • “Ik heb geen vertrouwen. Alleen zelftwijfel.” “Dus je hebt vertrouwen in zelftwijfel, vertrouwen in falen en vertrouwen dat er iets fout gaat. Waar plaats jij je vertrouwen?”
  • “Wil je liever je tanden poetsen voordat of nadat je een bad neemt?” Deze is extra mooi omdat het vooronderstelt dat beide activiteiten gedaan gaan worden.
  • Jullie hoeven het natuurlijk niet perfect te doen, dus jullie gaan het heel goed doen.
  • Nadat je bijvoorbeeld een positief deel op de linker hand hebt gezet en een negatief deel op de rechter hand: “Welke hand is lichter? Links of rechts?”
  • We gaan naar het restaurant of naar de bioscoop voor ons avondje uit.
  • Wil je nu in een diepe hypnose of op je eigen tempo?
  • Een bijzondere: “Wil je liever NU in hypnose of wil je in trance?”
  • Terwijl je droomt, of tijdens het ontwaken…
  • Zou je de zaken nu verder willen bespreken of wil je eerst een testrit maken?
  • Je hoeft niet te weten hoe hypnose werkt om te accepteren dat je een onbewuste hebt.
  • Ik vraag me af of je ogen zich kunnen sluiten, nu… Als je ogen zich nu willen sluiten (help ook met je armen)… Dan is het helemaal oké. En als ze nu niet dicht zijn, eindigen ze normaal gesproken dicht, is het niet?
  • Als je ogen niet gesloten zijn, dan eindigen ze meestal wel gesloten, is het niet zo? Okee.
  • Je kunt zo snel of zo langzaam veranderen als je zelf wil.
  • Als je niet nu tenminste een extra dubbele binding kunt bedenken, zal er óf heel binnenkort eentje in je opkomen, óf je zal jezelf afvragen wanneer de volgende in je zal opkomen.

Een oplettende cliënt kan het Metamodel gebruiken en zeggen: “Wie zegt dat ik het überhaupt ga realiseren?”

Sommige van mijn producten… daar werd je blij van, en van sommige producten, daar werd je nog blijer van!

Gebruik de template: “Het maakt niet of je nou A, B of C”

Laat de drie keuzes, dus zowel A, B en C, iets zijn wat jij wilt, waardoor er een illusie van vrijheid is.

“Het maakt niet uit of je nou… focust op mij… het eens bent met alles wat ik zeg… of van nature aan mijn lippen hangt… of je focust op al je mooie kwaliteiten… of je je focust op hoe goed ik bij je bedrijf pas….”

En daar plak je achteraan:

“Want het belangrijkste is dat je altijd vragen aan me mag stellen.” Of: “Het belangrijkste is dat je je eigen redenen vindt.”

Je kunt deze techniek combineren met de quotes-techniek om minder weerstand te hebben: “Een andere concurrent in onze race zei tegen mij: het maakt niet uit of je nou extra verstijfd wordt van de spanning, of dat je extra gepieker bezig bent, of dat je gewoon niet die zone kunt vinden, of dat je straks halverwege de race denkt: waar doe ik het allemaal voor… Wat belangrijk is dat je niet jezelf ZO WEL LATEN DENKEN, want dan zou je kunnen VERLIEZEN.”

Ook vooronderstellingen veroorzaken ‘binds'

Je stopt iemand in een ‘bind' door de eerste twee vragen te vooronderstellen en direct naar de derde vraag te springen:

  • Ben je al gestopt met het slaan van je vrouw? Beantwoord de vraag. Het is een simpele vraag: ja of nee?
    (Of de ander nou ja of nee antwoordt, in beide gevallen heeft hij zijn vrouw geslagen.)
  • Zou je nu nog een keer van een trance willen genieten nu?
    (Of de ander nou ja of nee antwoordt, in beide gevallen heeft hij al eens van een trance genoten.)
  • Hoeveel geld denken jullie dat bedrijf x verdiend heeft met het bedriegen van zijn klanten?
    (Of de ander nou ja of nee antwoordt, in beide gevallen heeft hij zijn klanten bedrogen.)
  • Weet je waarom vrouwen meer verstandskiezen hebben dan mannen? Denk je omdat ze wijzer zijn dan mannen?
    (De aandacht ging uit naar de vraag. Dus is de volgende boodschap erdoorheen geglipt: vrouwen hebben meer verstandskiezen. Plus: de waarom zorgt ervoor dat het argument stevig staat.
  • Nog meer ingangen waarmee je door middel van vooronderstellingen dubbele bindingen kunt creëren: Wie, Welke, Wanneer, Wat, Waarom, Realiseer je je dat…?

When Bodidharma, the legendary founder of Zen, came to China, a disciple came to him and said “I have no peace of mind. Please pacify my mind.” And Bodhidharma said “Bring out your mind here before me and I'll pacify it.” “Well,” he said, “when I look for it, I can't find it.” So Bodhidharma said “There, it's pacified.”
– Alan Watts

Dubbele bindingen voor het creëren van een illusie van vrijheid/keuze

Gebruik onderstaande zinnen voordat je mensen vraagt iets te doen. Dit is handig bij gewone verzoeken, en het is extra elegant bij verzoeken die erg veel gevraagd zijn. Begin dus met woorden die beleefdheid en vrijwilligheid oproepen.

  • Ik wil dat jullie je vrij voelen om de opdracht te doen op de manier waarop het uitgelegd is.
  • Voel je vrij om jezelf te beperken tot de keuzes die je geboden zijn hier.
  • Voel je volledig vrij om de de fles aan mij te geven, precies zoals ik het wil.
  • Voel je vrij om het niet te doen hoor, maar dit is de oplossing. / Voel je vrij om aan dit goede doel te geven. / Voel je vrij om het zelf te proberen.
  • Neem alle tijd die je nodig hebt om binnen 5 minuten af te ronden.
  • Ik nodig je uit om je vrij te voelen je ogen dicht te doen.
  • Ik nodig jullie uit om jullie vrij te voelen om het precies te doen zoals het uitgelegd is.

Dat waren alle voorbeelden! Weet jij nog meer leuke praktische voorbeelden van dubbele bindingen uit de psychologie? Laat het weten in de reacties.

Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: