Alle 295+ Emoties [Gigantische lijst] Wat zijn basis- & secundaire emoties?

Wat zijn de basisemoties? Wat zijn voorbeelden van andere emoties? We beginnen dit artikel met de 6 basisemoties. Ook komen er voorbeelden van alle andere soorten emoties aan bod in een lijst. Geen PDF, maar de verschillende emoties kun je gewoon direct in deze pagina bekijken. Lees verder…

Er zijn 6 basisemoties (dit zijn aangeboren, dus universele emoties)

De volgende zes emoties worden de universele basisemoties genoemd. Ze zijn niet alleen bedacht zodat ze als hoofdcategorieën kunnen dienen om andere emoties eronder te verdelen, maar vooral omdat de gezichtsuitdrukkingen wereldwijd hetzelfde zijn bij de mensen die deze emoties laten zien.

De aanname is dus dat de uitingsvorm, de mimiek op het gezicht die een basisemotie aangeeft, aangeboren is.

De 6 basisemoties zijn door Hoogleraar in de Psychologie Paul Ekman als volgt bepaald:

• Vreugde
  Aanverwant: gelukkig, opgelucht, plezier, tevreden, vervoerd, verrukt, trots, extase, euforisch, genot, enthousiast.
• Verdriet
  Aanverwant: zwaarmoedig, zelfmedelijden, bedroefd, wanhopig, eenzaam, depressief, rouwend, smart, zwaarmoedigheid, melancholisch, ongelukkig, ellendig, weemoedig, vernederd.
• Angst
  Aanverwant: rusteloos, fobisch, paniekerig, schrik, zenuwachtig, ongerust, bezorgd, nerveus, zorgen makend, wantrouwend, hysterisch.
• Boosheid
  Aanverwant: verbolgen, ergeren, verbitterd, wrok, geïrriteerd, vijandig, furieus, verontwaardigd, bitterheid, agitatie, woede.
• Verbazing/verrassing
  Aanverwant: gechoqueerd, verbijsterd, verwonderd, overrompeld, ontstelt.
• Afschuw/walging
  Aanverwant: minachtend, aversie, weerzin, ontzet.

Waarom worden dit universele basisemoties genoemd?

Baby's en kinderen laten wereldwijd dezelfde gezichtsuitdrukkingen voor bijvoorbeeld vreugde of angst zien, zonder dat iemand dat eerst aan ze geleerd heeft. Dit wordt als wetenschappelijk bewijs gebruikt om deze 6 emoties als basisemoties te bestempelen. De stelling dat dit wereldwijd hetzelfde is, wordt ook wel eens tegengesproken door ander onderzoek of door kritiek op de wetenschappelijke onderzoeksmethode.

Het concept van de basisemoties onderstreepte Darwin in de 19e eeuw al. Hoogleraar in de Psychologie Paul Ekman maakte hier concreet bovengenoemde 6 emoties van. Zijn levenswerk draait onder andere om het herkennen van (basis)emoties via (micro-expressies in de) gezichtsuitdrukkingen.

Sommigen spreken niet van 6, maar van 8 basisemoties. In dat geval wordt bovenstaande opsomming aangevuld met schaamte en liefde.

Een alternatieve manier om de basisemoties te labelen

In andere gevallen gebruiken mensen een andere indeling voor de basisemoties, waarbij enkel vier emoties betrokken worden. Dit zijn de 4 b's die Vera Helleman gebruikt in haar boek ‘De Emotie Encyclopededie'.

• Blij
• Bedroefd
• Bang
• Boos

Wat zijn emoties en gevoelens eigenlijk?

Laten we in twee zinnen het verschil tussen emoties en gevoelens bekijken:

• Een emotie is energie in motie. Een emotie zet je dan ook aan tot actie. Als je er niets mee doet, blijft het onder de oppervlakte van je huid vastzitten. Verwerk ze dus!
• Een gevoel is ook een boodschap om iets te gaan doen, maar dan vanuit een ‘weten'. Een gevoel kun je bijvoorbeeld krijgen vanuit je intuïtie.

Dat waren de 6 primaire emoties… Zijn er ook secundaire emoties? Een lijst…

Naast de zes basisemoties, wat de emoties zijn die aangeboren zijn qua manier van uiten, zijn er andere emoties. Van deze andere emoties wordt ook wel eens gezegd dat het concepten zijn. Je vindt in deze extra lijst zowel positieve als negatieve emoties, maar eigenlijk zijn emoties niet positief of negatief. Ze zijn gewoon energie. Het heeft dan ook geen zin om ze op die manier te beoordelen.

In het boek ‘De Emotie Encyclopedie' (bekijk hier het inkijkexemplaar) wordt een hele lading aan emoties genoemd. Onderstaande lijst bevat een groot deel van deze emoties…

1. ontsteld
2. getergd
3. achterdochtig
4. schaamte
5. machteloos
6. nervositeit
7. jaloezie
8. afgunst
9. hoop
10. verrassing
11. verwarring
12. irritatie
13. schuldgevoel
14. minachting
15. beduusd
16. verslagen
17. jaloers
18. neerbuigend
19. frustratie
20. teleurstelling
21. ontroerd
22. strijdlustig
23. giechelig
24. verliefd
25. bewondering
26. trots
27. spijt
28. berouw
29. haat
30. wanhoop
31. balend
32. radeloos
33. verwijt
34. liefde
35. vastberaden
36. ademloos
37. angstig
38. bang
39. bedroefd
40. behaaglijk
41. beverig
42. bevreesd
43. bevredigd
44. bezield
45. opgewekt
46. enthousiast
47. ijverig
48. beteuterd
49. geïrriteerd
50. zelfingenomen
51. argwanend
52. beledigd
53. bezorgd
54. teleurgesteld
55. opgewonden
56. moe
57. opgelucht
58. kwaad
59. overrompeld
60. verward
61. uitgeput
62. blij
63. gefrustreerd
64. droevig
65. gerustgesteld
66. nerveus
67. blij
68. boos
69. bruisend
70. chagrijnig
71. stralend
72. bezorgd
73. gespannen
74. beschaamd
75. verwaand
76. autonomie
77. creativiteit
78. integriteit
79. zelfexpressie
80. emotioneel
81. acceptatie
82. bijdragen
83. delen
84. erkenning
85. geruststelling
86. mededogen
87. nabijheid
88. ondersteuning
89. respect
90. tederheid
91. veiligheid
92. verbinding
93. eenzaam
94. energiek
95. gebruikt
96. vertrouwen
97. warmte
98. zekerheid
99. dankbaar
100. dolblij
101. doodsbang
102. opmerkzaamheid
103. attent
104. eigenheid
105. authenticiteit
106. zorg
107. fysiek
108. aanraking
109. gelukkig
110. gelukzalig
111. geprikkeld
112. eerlijk zijn
113. liegen
114. bescherming
115. beschutting
116. gekwetst
117. erkentelijk
118. futloos
119. geagiteerd
120. gefrustreerd
121. geschokt
122. geschrokken
123. gespannen
124. gevoelig
125. jolig
126. kalm
127. levendig
128. koel
129. geïrriteerd
130. koud
131. kwaad
132. machteloos
133. zenuwachtig
134. ongelukkig
135. ongemakkelijk
136. onrustig
137. miserabel
138. moe
139. melancholiek
140. onbehaaglijk
141. ongeduldig
142. ontspannen
143. somber
144. sprankelend
145. stil
146. teder
147. moedeloos
148. nieuwsgierig
149. nerveus
150. onstuimig
151. onthutst
152. ontroerd
153. ontzet
154. onzeker
155. ontsteld
156. perplex
157. paniekerig
158. slaperig
159. smartelijk
160. opgetogen
161. opgewekt
162. vrijheid
163. jaloezie
164. zelf-vertrouwen
165. onzekerheid
166. overstuur
167. overweldigd
168. tevreden
169. een kort lontje hebben
170. respect
171. ruzie
172. trots
173. uitgelaten
174. uitgeput
175. verbaasd
176. zachtmoedig
177. optimistisch zijn
178. geduldig
179. treurig
180. triest
181. zalig
182. verdrietig
183. pessimistisch
184. vrolijk
185. wanhopig
186. vredig
187. vreugdevol
188. warm
189. wanhopig
190. vertrouwend
191. zenuwachtig
192. verrukt
193. vurig
194. vervuld
195. verward
196. verwonderd
197. voldaan
198. schijngevoelens
199. ik heb het idee dat jij mij dit aandoet
200. aangetast
201. hulpeloos
202. niet gewenst
203. weemoedig
204. verveeld
205. afgescheiden
206. in de steek gelaten
207. niet gezien
208. afgewezen
209. ingelijfd
210. verwachtingsvol
211. zelfvoldaan
212. zacht
213. ruimte
214. rust
215. aangevallen
216. in het nauw gedreven
217. beweging
218. licht
219. lucht
220. spelen
221. spirituele verbondenheid
222. eenheid
223. harmonie
224. betekenis
225. leren/groeien
226. ordening
227. schoonheid
228. ontspanning
229. stress
230. bedreigd
231. plezier
232. jaloers
233. op mijn nummer gezet
234. toegenegen
235. heelheid
236. helderheid
237. inspiratie
238. water
239. spel
240. humor
241. onveilig
242. niet serieus genomen
243. verontwaardigd
244. teleurgesteld
245. bedrogen
246. betrokken
247. vernederd
248. verwaarloosd
249. bezorgd
250. opgelaten
251. gekweld
252. verraden
253. wantrouwig
254. geïnspireerd
255. misbruikt
256. vervreemd
257. beschaamd
258. mishandeld
259. druilerig
260. terneergeslagen
261. gedeprimeerd
262. geïntimideerd
263. kwaadheid
264. niet gehoord
265. onderbroken
266. gemanipuleerd
267. niet gesteund
268. neerbuigend
269. gehinderd
270. verdoofd
271. ontgoocheld
272. gekwetst
273. overwerkt verslagen
274. onderdrukt
275. netelig
276. onder druk gezet
277. (innerlijke) vrede
278. vieren
279. niet gewaardeerd
280. verlangend
281. haatdragend
282. overheerst
283. vervulling
284. versterkt
285. vieren van het leven
286. rouwen
287. liefde
288. angst
289. blijheid
290. schuldig vertrouwd
291. ongerust
292. getergd
293. sceptisch
294. verkeerd begrepen
295. getiranniseerd
296. gewantrouwd

Dit was de lijst met alle emoties!