Wat zijn de basisemoties? Wat zijn voorbeelden van andere emoties? We beginnen dit artikel met de 6 basisemoties. Ook komen er voorbeelden van alle andere soorten emoties aan bod in een lijst. Geen PDF, maar de verschillende emoties kun je gewoon direct in deze pagina bekijken. Lees verder…

Er zijn 6 basisemoties (dit zijn aangeboren, dus universele emoties)

De volgende zes emoties worden de universele basisemoties genoemd. Ze zijn niet alleen bedacht zodat ze als hoofdcategorieën kunnen dienen om andere emoties eronder te verdelen, maar vooral omdat de gezichtsuitdrukkingen wereldwijd hetzelfde zijn bij de mensen die deze emoties laten zien.

De aanname is dus dat de uitingsvorm, de mimiek op het gezicht die een basisemotie aangeeft, aangeboren is.

De 6 basisemoties zijn door Hoogleraar in de Psychologie Paul Ekman als volgt bepaald:

  • Vreugde
    Aanverwant: gelukkig, opgelucht, plezier, tevreden, vervoerd, verrukt, trots, extase, euforisch, genot, enthousiast.
  • Verdriet
    Aanverwant: zwaarmoedig, zelfmedelijden, bedroefd, wanhopig, eenzaam, depressief, rouwend, smart, zwaarmoedigheid, melancholisch, ongelukkig, ellendig, weemoedig, vernederd.
  • Angst
    Aanverwant: rusteloos, fobisch, paniekerig, schrik, zenuwachtig, ongerust, bezorgd, nerveus, zorgen makend, wantrouwend, hysterisch.
  • Boosheid
    Aanverwant: verbolgen, ergeren, verbitterd, wrok, geïrriteerd, vijandig, furieus, verontwaardigd, bitterheid, agitatie, woede.
  • Verbazing/verrassing
    Aanverwant: gechoqueerd, verbijsterd, verwonderd, overrompeld, ontstelt.
  • Afschuw/walging
    Aanverwant: minachtend, aversie, weerzin, ontzet.

Waarom worden dit universele basisemoties genoemd?

basisemoties lijst

Baby's en kinderen laten wereldwijd dezelfde gezichtsuitdrukkingen voor bijvoorbeeld vreugde of angst zien, zonder dat iemand dat eerst aan ze geleerd heeft. Dit wordt als wetenschappelijk bewijs gebruikt om deze 6 emoties als basisemoties te bestempelen. De stelling dat dit wereldwijd hetzelfde is, wordt ook wel eens tegengesproken door ander onderzoek of door kritiek op de wetenschappelijke onderzoeksmethode.

Het concept van de basisemoties onderstreepte Darwin in de 19e eeuw al. Hoogleraar in de Psychologie Paul Ekman maakte hier concreet bovengenoemde 6 emoties van. Zijn levenswerk draait onder andere om het herkennen van (basis)emoties via (micro-expressies in de) gezichtsuitdrukkingen.

Sommigen spreken niet van 6, maar van 8 basisemoties. In dat geval wordt bovenstaande opsomming aangevuld met schaamte en liefde.

Een alternatieve manier om de basisemoties te labelen

In andere gevallen gebruiken mensen een andere indeling voor de basisemoties, waarbij enkel vier emoties betrokken worden. Dit zijn de 4 b's die Vera Helleman gebruikt in haar boek ‘De Emotie Encyclopededie'.

  • Blij
  • Bedroefd
  • Bang
  • Boos

Wat zijn emoties en gevoelens eigenlijk?

basisemoties uitleg

Even tussendoor: Heb je jouw NLP Doe-Boek al?

Vind je mijn blog zinvol en wil je alles in de vingers krijgen om je communicatie & relaties te boosten? Ik maakte dit simpele NLP Doe-Boek voor je. Mis jouw exemplaar niet: Hier met blogkorting en gratis verzending.

NLP-Praktijk-Doe-Boek
 Ontvang Jouw NLP Doe-Boek met korting

Laten we in twee zinnen het verschil tussen emoties en gevoelens bekijken:

  • Een emotie is energie in motie. Een emotie zet je dan ook aan tot actie. Als je er niets mee doet, blijft het onder de oppervlakte van je huid vastzitten. Verwerk ze dus!
  • Een gevoel is ook een boodschap om iets te gaan doen, maar dan vanuit een ‘weten'. Een gevoel kun je bijvoorbeeld krijgen vanuit je intuïtie.

Dat waren de 6 primaire emoties… Zijn er ook secundaire emoties? Een lijst…

Naast de zes basisemoties, wat de emoties zijn die aangeboren zijn qua manier van uiten, zijn er andere emoties. Van deze andere emoties wordt ook wel eens gezegd dat het concepten zijn. Je vindt in deze extra lijst zowel positieve als negatieve emoties, maar eigenlijk zijn emoties niet positief of negatief. Ze zijn gewoon energie. Het heeft dan ook geen zin om ze op die manier te beoordelen.

In het boek ‘De Emotie Encyclopedie' (bekijk hier het inkijkexemplaar) wordt een hele lading aan emoties genoemd. Onderstaande lijst bevat een groot deel van deze emoties…

  1. ontsteld
  2. getergd
  3. achterdochtig
  4. schaamte
  5. machteloos
  6. nervositeit
  7. somberheid
  8. neerslachtigheid
  9. Stress
  10. Bezorgdheid
  11. jaloezie
  12. afgunst
  13. hoop
  14. verrassing
  15. verwarring
  16. irritatie
  17. schuldgevoel
  18. minachting
  19. beduusd
  20. verslagen
  21. jaloers
  22. neerbuigend
  23. frustratie
  24. teleurstelling
  25. ontroerd
  26. strijdlustig
  27. giechelig
  28. verliefd
  29. bewondering
  30. trots
  31. spijt
  32. berouw
  33. haat
  34. wanhoop
  35. balend
  36. radeloos
  37. verwijt
  38. liefde
  39. vastberaden
  40. ademloos
  41. angstig
  42. bang
  43. bedroefd
  44. behaaglijk
  45. beverig
  46. bevreesd
  47. bevredigd
  48. bezield
  49. opgewekt
  50. enthousiast
  51. ijverig
  52. beteuterd
  53. geïrriteerd
  54. zelfingenomen
  55. argwanend
  56. beledigd
  57. bezorgd
  58. teleurgesteld
  59. opgewonden
  60. moe
  61. opgelucht
  62. kwaad
  63. overrompeld
  64. verward
  65. uitgeput
  66. blij
  67. gefrustreerd
  68. droevig
  69. gerustgesteld
  70. nerveus
  71. blij
  72. boos
  73. bruisend
  74. chagrijnig
  75. stralend
  76. bezorgd
  77. gespannen
  78. beschaamd
  79. verwaand
  80. autonomie
  81. creativiteit
  82. integriteit
  83. zelfexpressie
  84. emotioneel
  85. acceptatie
  86. bijdragen
  87. delen
  88. erkenning
  89. geruststelling
  90. mededogen
  91. nabijheid
  92. ondersteuning
  93. respect
  94. tederheid
  95. veiligheid
  96. verbinding
  97. eenzaam
  98. energiek
  99. gebruikt
  100. vertrouwen
  101. warmte
  102. zekerheid
  103. dankbaar
  104. dolblij
  105. doodsbang
  106. opmerkzaamheid
  107. attent
  108. eigenheid
  109. authenticiteit
  110. zorg
  111. fysiek
  112. aanraking
  113. gelukkig
  114. gelukzalig
  115. geprikkeld
  116. eerlijk zijn
  117. liegen
  118. bescherming
  119. beschutting
  120. gekwetst
  121. erkentelijk
  122. futloos
  123. geagiteerd
  124. gefrustreerd
  125. geschokt
  126. geschrokken
  127. gespannen
  128. gevoelig
  129. jolig
  130. kalm
  131. levendig
  132. koel
  133. geïrriteerd
  134. koud
  135. kwaad
  136. machteloos
  137. zenuwachtig
  138. ongelukkig
  139. ongemakkelijk
  140. onrustig
  141. miserabel
  142. moe
  143. melancholiek
  144. onbehaaglijk
  145. ongeduldig
  146. ontspannen
  147. somber
  148. sprankelend
  149. stil
  150. teder
  151. moedeloos
  152. nieuwsgierig
  153. nerveus
  154. onstuimig
  155. onthutst
  156. ontroerd
  157. ontzet
  158. onzeker
  159. ontsteld
  160. perplex
  161. paniekerig
  162. slaperig
  163. smartelijk
  164. opgetogen
  165. opgewekt
  166. vrijheid
  167. jaloezie
  168. zelf-vertrouwen
  169. onzekerheid
  170. overstuur
  171. overweldigd
  172. tevreden
  173. een kort lontje hebben
  174. respect
  175. ruzie
  176. trots
  177. uitgelaten
  178. uitgeput
  179. verbaasd
  180. zachtmoedig
  181. optimistisch zijn
  182. geduldig
  183. treurig
  184. triest
  185. zalig
  186. verdrietig
  187. pessimistisch
  188. vrolijk
  189. wanhopig
  190. vredig
  191. vreugdevol
  192. warm
  193. wanhopig
  194. vertrouwend
  195. zenuwachtig
  196. verrukt
  197. vurig
  198. vervuld
  199. verward
  200. verwonderd
  201. voldaan
  202. schijngevoelens
  203. ik heb het idee dat jij mij dit aandoet
  204. aangetast
  205. hulpeloos
  206. niet gewenst
  207. weemoedig
  208. verveeld
  209. afgescheiden
  210. in de steek gelaten
  211. niet gezien
  212. afgewezen
  213. ingelijfd
  214. verwachtingsvol
  215. zelfvoldaan
  216. zacht
  217. ruimte
  218. rust
  219. aangevallen
  220. in het nauw gedreven
  221. beweging
  222. licht
  223. lucht
  224. spelen
  225. spirituele verbondenheid
  226. eenheid
  227. harmonie
  228. betekenis
  229. leren/groeien
  230. ordening
  231. schoonheid
  232. ontspanning
  233. stress
  234. bedreigd
  235. plezier
  236. jaloers
  237. op mijn nummer gezet
  238. toegenegen
  239. heelheid
  240. helderheid
  241. inspiratie
  242. water
  243. spel
  244. humor
  245. onveilig
  246. niet serieus genomen
  247. verontwaardigd
  248. teleurgesteld
  249. bedrogen
  250. betrokken
  251. vernederd
  252. verwaarloosd
  253. bezorgd
  254. opgelaten
  255. gekweld
  256. verraden
  257. wantrouwig
  258. geïnspireerd
  259. misbruikt
  260. vervreemd
  261. beschaamd
  262. mishandeld
  263. druilerig
  264. terneergeslagen
  265. gedeprimeerd
  266. geïntimideerd
  267. kwaadheid
  268. niet gehoord
  269. onderbroken
  270. gemanipuleerd
  271. niet gesteund
  272. neerbuigend
  273. gehinderd
  274. verdoofd
  275. ontgoocheld
  276. gekwetst
  277. overwerkt verslagen
  278. onderdrukt
  279. netelig
  280. onder druk gezet
  281. (innerlijke) vrede
  282. vieren
  283. niet gewaardeerd
  284. verlangend
  285. haatdragend
  286. overheerst
  287. vervulling
  288. versterkt
  289. vieren van het leven
  290. rouwen
  291. liefde
  292. angst
  293. blijheid
  294. schuldig vertrouwd
  295. ongerust
  296. getergd
  297. sceptisch
  298. verkeerd begrepen
  299. getiranniseerd
  300. gewantrouwd

Dit was de lijst met alle emoties!

Praktisch boek over omgaan met emoties

NLP-Praktijk-Doe-Boek

Vond je dit een zinvol artikel? Dan wijs ik je tot slot graag op het inspirerende NLP Doe-Boek, zodat we het ook samen in de praktijk gaan brengen. Hierin zitten meer dan 100 verschillende tools, tips en technieken vanuit NLP, waaronder bruikbare challenges om met emoties aan de slag te gaan. Bekijk het NLP Doe-Boek hier >>

 

Gerelateerd: lees verder...

Tot slot hebben we nog gratis bronnen voor je

Nooit meer een saaie suffe grijze muis zijn?
7 NLP-tips & life hacks voor een kick-ass leven!
Direct in je mail en iedere week nieuwe gratis NLP-tools. En ik houd ook niet van spam 🙂 Je kunt je altijd uitschrijven.