Alle symptomen van oververmoeidheid [complete lijst]

Wat is oververmoeidheid precies? Wanneer heb je het, dus aan welke symptomen kun je het herkennen? En wellicht wel belangrijker: hoe los je het op? Lees verder voor alle uitleg en tips…

Inhoud van deze pagina:

Wat is oververmoeidheid?

Oververmoeidheid is een toestand waarin je al langer heel erg moe bent en eigenlijk geen energie meer over hebt om dingen te doen die je leuk vindt. Oververmoeidheid kan ontstaan als je op je werk of in je privéleven veel stress ervaart. Het kan ook ontstaan als je heel veel overwerkt.

Symptomen van oververmoeidheid

Oververmoeidheid is iets waar we allemaal vroeg of laat te maken mee kunnen krijgen. Moe zijn we allemaal, maar na een nacht goed slapen, zal blijken dat onze vermoeidheid weer als sneeuw voor de zon verdwenen is. Bij Oververmoeidheid is dat niet het geval: je blijft moe, ook na een dag goed uitrusten. Waar komt dat precies door? Wat zijn de symptomen van oververmoeidheid? Hier bespreken we hoe oververmoeidheid werkt en wat je ertegen doet.

Oververmoeidheid heeft een aantal duidelijke symptomen. Pak je die symptomen niet op tijd aan, dan kun je overspannen raken of zelfs een burn-out krijgen. Ook een depressie kan aanwakkeren als je oververmoeid bent. Heb je één of meerdere symptomen? Trek dan aan de rem:

Iemand die oververmoeid is zal sneller geprikkeld zijn en emotioneel reageren

Een gevoel van lusteloosheid (niet weten wat je wilt, nergens zin in hebben)

Veel piekeren

Moeite hebben je te concentreren

Een oververmoeid persoon voelt zich slaperig, eigenlijk al vanaf het moment dat hij of zij uit bed komt

Misselijkheid en duizeligheid zijn ook symptomen van oververmoeidheid

Spieren en gewrichten kunnen pijnlijk aanvoelen

Je somber of zelfs depressief voelen

Het resultaat kan zijn dat je prestaties op werk of school minder worden.

Als iemand oververmoeid is, kan dit leiden tot gewichtstoename of -afname.

Hoe herken je oververmoeidheid? Meer symptomen:

Oververmoeidheid kun je ook weer op verschillende manieren herkennen.

Je hebt moeite met concentreren
Je hebt nergens meer zin of energie voor
Je bent vergeetachtig
Je bent snel geprikkeld en wordt snel boos als er iets misgaat
Je voelt je duizelig of juist slaperig
Misselijkheid kan ook een symptoom zijn
Sommige mensen krijgen hoofdpijn of last van gewrichten en spieren
Veel bezig zijn met piekeren
Je somber voelen
Je kunt ook erg bleek gaan zien en wallen onder je ogen krijgen.

Zo-nu-en-dan een vermoeiende periode is nog normaal

De meeste mensen maken weleens een erg vermoeiende periode mee: een periode waarin je veel moet werken, lang moet werken, veel afspraken hebt, veel moet regelen (ook in de privésfeer); een periode waarin je niet aan hobby of ontspanning toekomt en ook nog eens weinig slaapt. Als zo’n periode voorbij is, herstel je meestal binnen een dag of twee.

Toch kan het ook zijn dat de vermoeidheid blijft – uitrusten lijkt niet echt te helpen. Dan is er wel echt een reden om aan de bel te trekken. Hoe kan deze echte oververmoeidheid precies ontstaan?

Langere periode van vermoeidheid

Na een lange dag hard werken, klussen of sporten zijn wel allemaal weleens moe. Dat is niet meer dan logisch. Oververmoeidheid is iets anders. Dit ontstaat als je lange tijd (iets) te hard aan het werk bent. Je draait bijvoorbeeld meerdere weken achter elkaar overuren op werk, je slaapt langere tijd niet goed of lang genoeg, of je hebt het een periodelang erg moeilijk met het combineren van werk en privé. De vermoeidheid wordt langzaamaan steeds erger.

Wanneer ontstaat oververmoeidheid?

Oververmoeidheid kan veel verschillende oorzaken hebben. De meest voor de hand liggend zijn stress en slaaptekort, maar ook zaken als slecht (of onregelmatig) eten en te weinig lichaamsbeweging krijgen kunnen oververmoeidheid in de kaart spelen. Sommige mensen zijn van nature perfectionistisch en bijten zich in elke uitdaging vast: dat heeft zeker zo zijn voordelen, maar het kan ook tot oververmoeidheid leiden. Leer goed voor jezelf te zorgen.

Oververmoeidheid kan ontstaan door…

Geen goede balans kunnen vinden tussen actief bezig zijn en ontspanning
Te lang achter elkaar niet goed slapen
Veel stress
Niet genoeg lichaamsbeweging krijgen (bijvoorbeeld hele dagen achter de computer zitten)
Een slecht voedingspatroon
Als je te vaak té perfectionistisch bezig ben en nooit echt tevreden bent, kan dat ook bijdragen aan oververmoeidheid
Sommige mensen piekeren heel veel. Ook dat kan tot oververmoeidheid leiden.

Wat als je te lang oververmoeid blijft?

Iedereen maakt weleens een periode van oververmoeidheid mee. Bijvoorbeeld omdat je in korte tijd met een aantal tegenslagen te maken krijgt of het erg druk is op werk. Maar als je oververmoeidheid te lang duurt, kan dat grote gevolgen hebben voor je gezondheid. Je kunt bijvoorbeeld tegen een burn-out aanlopen, of juist last krijgen van depressieve gevoelens.

Hoe kun je oververmoeidheid oplossen?

Er is niet altijd een eenvoudige oplossing aan te wijzen waarop je oververmoeidheid kunt aanpakken. Het belangrijkste is dat je het probleem bij de kern aanpakt en dus de oorzaak van je oververmoeidheid wegneemt. Dat is mogelijk als je te veel werkt, maar bijvoorbeeld niet als je net een kind hebt gekregen dat veel aandacht van je vraagt. In zo’n geval moet je je bezighouden met effectbestrijding: zorgen dat de klachten minder ernstig aanvoelen.

Je zou oververmoeidheid kunnen zien als een ziekte, maar gelukkig is het geen chronische en blijvende ziekte: er is een medicijn voor. Dat medicijn is rust en een gezonde levensstijl. Als je zelf de verandering niet teweeg kunt brengen, dan is het belangrijk dat je op tijd hulp inschakelt. Dat kan bij familie en vrienden, maar het kan natuurlijk ook bij een professionele psycholoog.

Tips bij oververmoeidheid

Gelukkig kunnen we ook een aantal tips geven om met oververmoeidheid om te gaan. Het is niet iets waar je blijvend mee hoeft te zitten. Van je oververmoeidheid afkomen doe je door de balans te herstellen tussen inspanning en ontspanning: breng in kaart wat je zelf aan kunt pakken.

De eerste tip: je levensstijl verbeteren

Serieus: pak een hakbijl en hak die stressvolle baan uit je leven. Ook alle andere verantwoordelijkheden die jou oververmoeid maken, moeten meteen de prullenbak in: verantwoordelijkheden, vage kennissen, vrijwilligerswerk…

En hoe gezond eet jij eigenlijk? Eet je veel snacks en fastfood? Dan heb je daar een hoop te winnen. Wissel dit dieet in voor 2 ons groente per dag en voldoende fruit. Wie ongezond leeft, is sneller moe.

Zit je veel binnen? Neem af en toe tijd om een frisse neus te scoren. Wie ongezond leeft, is ook meer gevoelig voor bijvoorbeeld alcohol: je zult sneller dronken zijn. Goed eten, goed slapen, veel beweging pakken kan je in een positieve spiraal sturen.

Op de lange termijn zorgen dat je minder oververmoeid raakt. Dan zul je actief aan de slag moeten gaan met je levensstijl. Als je veel alcohol drinkt of drugs doet, kun je overwegen hiermee te stoppen – of het in ieder geval te minderen. Zorg dat je acht uur per nacht kunt slapen. Ontbijt elke dag en eet voldoende groente. Kortom: let goed op je dieet. Probeer iets minder perfectionistisch te zijn. Neem elke dag de tijd om een wandelingetje te maken.

De tweede tip: neem op tijd een rustpauze

Het klinkt misschien als een cliché, maar er zijn heel veel mensen die het vergeten: op tijd rusten. Een uitgerust lichaam betekent een uitgerust stel hersenen. Zonder voldoende rust en ontspanning zullen de hersenen niet optimaal functioneren en behaal je geen optimale resultaten.

Als je niet goed uitrust, word je ook niet meer fit. Daarom is slaap ook zo belangrijk. Ga maar na: als je een elektrisch apparaat niet af en toe aan de lader legt, dan doet hij het vroeg of laat niet meer. Uitrusten betekent dat je jezelf de tijd gunt om acht uur per nacht te slapen, maar ook dat je af en toe je werk weg kan leggen en iets ontspannends kunt gaan doen. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat werken, is niet gezond. Je hersenen hebben rust nodig.

De derde tip: je denkpatronen in kaart brengen (en veranderen)

Sommige mensen zijn van nature piekeraars, andere mensen malen juist helemaal nergens om. Het is goed om af en toe even bij je gedachten stil te staan en je af te vragen waar deze nu precies vandaan komen. Piekeren kost heel veel energie, net zoveel als sporten, maar is een stuk ongezonder. Na het sporten val je prettig in slaap, maar als je piekert, slaap je vaak helemaal niet. Wist je dat je negatieve denkpatronen met een beetje coaching doorbreken kunt?

Oververmoeidheid ontstaat voor een gedeelte in hoe je over bepaalde zaken denkt. Je kunt alles héél serieus nemen, maar je kunt ook proberen de humor van een vervelende situatie in te zien. Af en toe piekeren is nodig. Dat zorgt ervoor dat je goed nadenkt voor je iets doet en niet zomaar impulsieve besluiten neemt. Te veel piekeren heeft geen zin. Vooral niet als je piekert over dingen die je toch niet kunt veranderen. Negativiteit kost ook een hoop energie.

Alle 154 tips om oververmoeidheid op te lossen

Toevallig hebben we alle 154 effectieve, simpele en krachtige tips waarmee je oververmoeidheid kunt tegengaan, opgesomd in een aparte pagina. Op deze pagina over depressie vind je alle 154 tips.

We blijven erop hameren: verander van baan

Oké, laten we je met de waarheid overvallen: je baas is niet je familie. Zo gauw hij je niet meer nodig heeft, stuurt hij je gewoon weg. Al het werk dat jij voor je baas verricht, was en is voor jouw baas. Niet voor jou. Denk er dus geen twee keer over na om je baan op te zeggen als jouw baan de bron is van jouw oververmoeidheid en stress.

Het is misschien niet iets waar je zomaar bereid toe bent, maar als het voor je gezondheid is, is het zeker het overwegen waard. Niet iedereen kan een stressvolle baan aan (of in ieder geval niet voor een heel lange tijd). Soms moet je zeggen: “nu is het mooi geweest, ik ga iets anders doen.” Kies je een andere baan, met minder stress, dan kan dat je oververmoeidheid voor een groot deel helpen voorkomen. Misschien vind je een baan die juist veel energie oplevert.

Is oververmoeidheid typisch westers?

Ja, misschien wel. Het is wel iets West-Europees en Amerikaans om altijd maar druk bezig te zijn. In de westerse maatschappij word je eerder gestimuleerd druk, druk, druk te zijn, dan kalm. Het snelle leven is ook iets van de eenentwintigste eeuw: een tijdperk waarin vrijwel iedereen met elkaar verbonden is en waarin je informatie met een paar muisklikken kunt opzoeken.

De ‘ideale’ gevoelens

Uit onderzoek is gebleken dat mensen die in een Westerse cultuur leven (denk aan mensen in West-Europa, maar ook Amerikanen, Australiërs en Nieuw-Zeelanders) vooral graag euforie, opgetogenheid en enthousiasme voelen. De meeste mensen in de traditioneel Aziatische cultuur hechten meer waarde aan gevoelens van ontspannenheid, kalmte en sereniteit. Het zit dus een beetje in de westerse ‘aard’ om altijd maar druk te willen zijn.

Druk sociaal leven

De meeste westerlingen hebben graag een druk sociaal leven en doen voortdurend nieuwe ervaringen op. Een succesvolle baan speelt ook een grote rol. Een volle agenda wordt vaak als iets positiefs gezien. Zelfs introverte mensen, die wat minder onder de mensen komen, zijn druk bezig met van alles en nog wat. Soms vergeten we een stap terug te zetten en meer waarde te hechten aan eenvoud. Een rustiger leven kan ons helpen oververmoeidheid tegen te gaan.

Hoe ziet een burn-out eruit?

Bekend van een burn-out is dat het heel plotseling lijkt te gaan. Van de ene op de andere week – en soms zelfs de ene op de andere dag – stort je helemaal in. Toch is het lang niet zo plotseling als je denkt. Er is heel wat aan vooraf gegaan. Je hebt jezelf constant uitgeput en tot het uiterste gedreven. Op een gegeven moment betalen je hersen en lichaam daar de rekening voor.

Symptomen van burn-out

Je herkent een burn-out aan de volgende symptomen:

Je hebt enorm veel moeite jezelf te concentreren – je kunt je niet focussen
Je hebt grote wisselingen in stemming (plotseling moet je huilen zonder dat je weet waarom)
Je voelt je futloos en ellendig – je hebt nergens energie voor
Tegelijkertijd voelt het alsof je nog héél veel dingen moet doen
Je wilt wel dingen gaan ondernemen, maar merkt dat je de energie er niet meer voor hebt
Het kan ook zijn dat je niet meer goed opneemt wat mensen zeggen
Je kunt je ook depressief voelen (heel somber zijn en denken dat je nergens goed voor bent).

Is een burn-out voor altijd?

Een burn-out is heel heftig, maar gelukkig gaat het ook weer voorbij. Wel kan het best lang duren voor je er volledig van herstelt. Soms duurt het alles bij elkaar een jaar voor je weer op “volledige kracht” bent. Als je een burn-out meemaakt, heb je misschien het gevoel dat er iets mis is met je. Het tegenovergestelde is juist waar: je lichaam neemt jezelf eigenlijk in bescherming door een “noodsignaal” uit te zenden. Je lichaam dwingt je om rust te nemen.

Mentale of fysieke oververmoeidheid?

Fysieke oververmoeidheid heeft puur met het lichaam te maken. Dit kan ontstaan als je te lang achter elkaar hard aan het trainen bent, of als je dag in, dag uit zwaar werk verricht. Op een gegeven moment voel je je dan zo moe, dat je niet meer verder kunt gaan. Mentale oververmoeidheid ontstaat ook zonder dat je “actief” bezig bent. Als je de hele dag achter je computer zit, word je ook moe. Dit is geen fysieke oververmoeidheid, maar juist mentale.

Je hersenen hebben ook rust nodig

Na een lange dag achter een beeldscherm zitten, kun je je ontzettend moe voelen. Het grote nadeel hiervan is dat je je misschien voelt alsof je geen “recht” hebt om moe te zijn: je hebt namelijk nauwelijks bewogen. Maar denk maar eens terug aan je studietijd: na urenlang gestudeerd te hebben of een uitgebreid examen te hebben gemaakt, voelde je je ook heel moe.

Sporten of bewegen helpt

Het nadeel van mentale vermoeidheid is dat je hersenen niet zo snel het signaal zullen geven dat je moe bent en moet rusten. Met fysieke vermoeidheid is dat wel: als heel je lichaam pijn doet, zul je sneller op de bank gaan liggen en vroeg naar bed gaan om extra veel te slapen. Mentale vermoeidheid kun je gelukkig grotendeels tegengaan. Multitasken is bijvoorbeeld helemaal niet goed voor je. De menselijke hersenen zijn vele beter in het uitvoeren van één taak.

Jezelf afzonderen

Als je mentale oververmoeidheid wil tegengaan, is het belangrijk dat je je zoveel mogelijk afzondert en jezelf zo goed mogelijk op één taak kunt focussen. Op werk betekent dit dat je niet gestoord moet worden door je telefoon, je collega’s, of zelfs maar door nieuwe mails in je mailbox. Al die prikkels zorgen voor “ruis”. Die ruis blijven je hersenen op de achtergrond verwerken, wat ervoor zorgt dat jij je al snel heel vermoeid voelt, al weet je niet precies waarom.

Hoe ga je mentale oververmoeidheid tegen?

De oplossingen zijn gelukkig vrij simpel:

Zorg ervoor dat je je afzondert: sluit ramen en deuren en zet telefoons op stil. Zet je e-mail uit
Een kloptelefoon of oordopjes kunnen helpen als je je écht moet concentreren
Zorg ervoor dat je met de moeilijkste taak begint (als je nog 100% fit bent)
Maak afvinklijstjes: af kunnen vinken wat je al gedaan hebt, geeft veel voldoening
Neem af en toe pauze en focus je op je omgeving – kijk eens een paar minuten uit het raam of loop een rondje door het park.

Oververmoeidheid hoort bij de westerse cultuur

In de westerse cultuur bestaat het idee dat je je tijd optimaal moet benutten en dat je altijd met iets nuttigs bezig moet zijn. Op zich is er niks mis met dat idee, al vergeet je dat je lijf en je hersenen zo nu en dan ontspanning nodig hebben. In oosterse culturen wordt een gevoel van rust, sereniteit, ontspannenheid als veel belangrijker ervaren dan in westerse culturen.

Te veel focus op emoties met “hoge intensiteit”

In het westen (West-Europa, Oceanië en Noord-Amerika) wordt heel erg gefocust op gevoelens van blijdschap en euforie. Dit zijn positieve gevoelens, maar wel gevoelens die heel veel energie gebruiken. Als je euforisch bent, ben je letterlijk hyper. Dat is allemaal prima natuurlijk, zolang je maar genoeg rust neemt. Met hoge intensiteit emoties ben je sneller oververmoeid en loop je sneller tegen een burn-out aan. Iets minder euforisch mag dus ook.

Hoe ziet oververmoeidheid eruit? Een YouTube toelichting

Deze link verwijst naar een video met de naam “Fatigue, Causes, Signs and Symptoms, Diagnosis and Treatment” – kortom: hier vind je alles wat je van oververmoeidheid moet weten: