In dit artikel vind je de beste werkvorm met ideeën, vormen en links naar voorbeelden voor een interactieve presentatie. Hierdoor kun jij jouw publiek maximaal betrekken bij jouw presentatie of workshop. ‘Ik weet dat ik interactief moet lesgeven, maar hoe maak ik mijn presentatie interactief en origineel?’ Lees verder…

Inhoud van deze pagina:

Interactief Presenteren | Stap 0 van 8 – Begin altijd met een connectie te maken

Bouw een connectie op met het publiek voordat je ook maar iets anders gaat doen. Anders val je zo met de deur in huis. Neem even de tijd om te vragen hoe het met de groep gaat en wat ze zojuist hebben gedaan.

Ook is het fijn om jezelf voor te stellen als ze je nog niet kennen. Dit heet rapport maken. Gebruik deze stap eventueel ook om kort het onderwerp van je workshop of presentatie alvast te benoemen.

Interactief Presenteren | Stap 1 van 8 – Introduceer je onderwerp met een metafoor

interactief presenteren tips

De beste manier om jouw presentatie of workshop te introduceren, is door middel van een metafoor.

  • In deze eerste stap vertel je een metafoor waarin jouw lessen van vandaag impliciet verborgen zitten. Ook kun je er met je metafoor voor zorgen dat je toehoorders in een bepaalde gemoedstoestand komen waarin ze open staan voor je lessen. Gebruik het handige artikel over metaforen. Daar vind je een compleet stappenplan voor het maken van een metafoor.
  • Vertel je meerdere metaforen, of zitten er wellicht meerdere ‘tijden en ruimtes’ (scènes) binnen je metafoor? Geef dan iedere tijd-en-ruimte (scène) een eigen plaats-anker op het podium. Je bedenkt deze locaties van te voren, en denk eraan dat het vanuit het perspectief van het publiek chronologisch gezien van links naar rechts moet gaan.
  • Geef je een training van meerdere dagen? Laat dan, naast metaforen voor iedere les, ook metaforen gedurende de hele training doorlopen en sluit ze allemaal in het laatste half uur van de training af. Het begin van deze metaforen markeert het begin van de training. Het einde van deze metaforen markeert het einde van de training. Een mogelijke boodschap van het eind-metafoor zou kunnen zijn dat je met het metafoor duidelijk maakt dat de deelnemers niet terug gaan naar huis, maar dat ze voorwaarts naar huis gaan!
Hierna lezen:  Inductief lesgeven, hoe? Beste lesmethode: inductie & deductie betekenis

Voorbeelden van gemoedstoestanden die je in je metafoor kunt stoppen, omdat ze altijd bruikbaar zijn voor een training:

  • Stop in dat geval ook nieuwsgierigheid, openheid en ontvankelijkheid in je metafoor.
  • ‘Als je doet wat je altijd hebt gedaan, krijg je wat je altijd hebt gedaan. Test iets nieuws. Daarvoor zit je hier. Je bent uitgenodigd om deel te nemen in de spirit van een ontdekker, en om als een avonturier nieuwe territoria te ontdekken om daar een kaart van te maken. Verkenners die nieuw territorium verkennen, kunnen dat niet doen als ze de kaarten van hun thuissteden meenemen. Als ze dat zouden doen, zouden ze snel verdwaald raken en dan zou hun avontuur ernstig beperkt worden. De avonturier heeft zijn zintuigen volledig openstaan voor nieuwe kansen, terwijl ze ook comfortabel zijn met onbekend gebied.’

Interactief Presenteren | Stap 2 van 8 – Geef het expliciete kader

interactier presenteren vormen

Je geeft een kader aan voor je interactieve workshop of presentatie, en dit kader kun je vervolgens gedurende je workshop verdedigen.

  • Leg uit wat je de groep vandaag gaat leren. Met andere woorden: wat is je intentie en je doelstelling? Dit is de sleutel om waarde te bieden in je training: wat is het doel achter het doel? Je kunt op dit punt eventueel de intentie-vragen aan het publiek stellen om het doel achter het doel van de deelnemers uit te vragen. ‘Wat is je doel voor deze training? En daarachter? En daarachter?’
  • Ook introduceer je de planning van de workshop: vertel wat de onderdelen van je workshop zijn. Denk eraan om expliciet aan te geven wanneer er vragen gesteld kunnen worden. Veel vragen worden al vanzelf opgelost nadat deelnemers zelf geoefend hebben. Dus de beste plek voor vragen is bij stap 7. Stelt iemand een vraag terwijl je bezig bent met een onderdeel dat voor stap 7 ligt, zoals een demonstratie, wuif hem dan gerust weg: het kader is al gezet, en dat kun je gerust verdedigen. ‘Ik waardeer de intelligentie en de intentie achter de vragen. Vanwege het kader gaan we nu verder met…’ ‘Ik heb je vraag gezien, daar komen we zo meteen bij, tijdens het vragendeel.’
  • Als je volledig inductief wil lesgeven, dan kan deze stap overgeslagen worden. Voor zakelijkere contexten is deze stap wel gewenst.

Interactief Presenteren | Stap 3 van 8 – Geef voorbeelden die uit het echte leven gegrepen zijn

interactief presenteren tips

Dit is een essentiële stap voor een interactieve presentatie of workshop. In deze stap is het namelijk belangrijk om herkenning te creëren. Daarnaast creëer je de ‘waarom’ en het geloof van waarom we überhaupt jouw lessen moeten gaan leren.

Hierna lezen:  Opbouw & structuur van een presentatie: 31 stappen, perfecte workshop!

Tot slot heeft deze stap een heel ander bijzonder nut: gedurende deze stap let je goed op wie in het publiek enthousiast genoeg reageert op de voorbeelden om gekozen te worden om de demonstratie (stap 4) mee te doen.

  • Geef voorbeelden uit je eigen leven waarbij de lessen/tools van vandaag handig geweest hadden kunnen zijn. Geef er bij voorkeur minimaal drie zodat er voor iedereen wel een passend voorbeeld bij zit. Ondertussen kalibreer je in het publiek of iedereen deze voorbeelden herkent en al enthousiaster wordt.
  • Vraag in het publiek welke mensen soortgelijke situaties hebben meegemaakt.
  • Vraag op het einde: denk je dat {voorbeeld uit het echte leven} wel gebruik had willen maken van {de lessen van vandaag}? Zou dit interessant zijn om te leren?
  • Vat de ‘waarom’ (en de ‘waarom niet’) samen. Door dit te doen bouw je motivatie op om jouw lessen te willen leren. Waarom is het zo belangrijk of zinvol om de lessen te leren die zo meteen aan bod komen?

Interactief Presenteren | Stap 4 van 8 – Geef een transparante demonstratie: laat het effect van jouw lessen zien!

presentatie interactief

  • Het is ideaal als je de stof die je aan je publiek wil leren, ook in de praktijk kunt laten zien. Een demonstratie is hiervoor ideaal, als het natuurlijk mogelijk is in de tijd en ruimte die je hebt.
  • Leent jouw techniek of les zich niet voor een demonstratie, of is het genoeg als je publiek je les in de praktijk kan herkennen, dan is het altijd handig om met kaartjes te werken die je in het publiek uitdeelt. Op ieder kaartje staat een (of meerdere) voorbeeld of een onderdeel van jouw techniek/lesstof. Je vraagt aan het publiek of ze een soortgelijk voorbeeld kunnen bedenken of dat ze de techniek kunnen toepassen door een voorbeeld te bedenken.
  • Je kunt ook voorbeelden van je techniek/les aan het publiek demonstreren waarbij zij het kunnen herkennen. Laten we het voorbeeld van nemen waarbij je een taal-techniek zou presenteren: het Meta-model. Dan zou je onderdelen van het Meta-model op het publiek kunnen afvuren zodat het publiek kan herkennen wat er gebeurt. Je geeft dan bijvoorbeeld vijf voorbeelden van het oorzaak-gevolg-patroon: ‘Peter, je lacht, dus jij vindt het leuk om hier te zijn.’ En daarna vraag je wat het publiek in de vijf voorbeelden herkent.
  • Wil je de lesstof demonstreren op een van de deelnemers die je hiervoor naar voren wil laten komen, vraag dan wie dit goed kan gebruiken, in plaats van ‘Wie wil komen?' Want dan heb je ook iemand die ook echt wat aan de demonstratie van de techniek kan hebben, waardoor je meer medewerking krijgt.
Hierna lezen:  Top 20 IJsbrekers & Kennismakingsspellen Volwassenen [Werkvormen]

Interactief Presenteren | Stap 5 van 8 – Schep een context voor ontdekking

interactief presenteren tips

Ook dit is onmisbaar in een interactieve presentatie. Stel vragen over de zojuist uitgevoerde demonstratie en schrijf de antwoorden van het publiek op. Op deze manier zet je een model van de beleving van de groep op een flip-over.

  • Wat hebben we gezien en gehoord?
  • Wat ging goed?
  • Wat ging niet niet perfect in deze demonstratie? Gaat een demonstratie niet goed, dan gebruik je dat juist om met het publiek te ontdekken in welke gevallen het niet werkt!
  • Wat heb je geleerd? Wat zijn de leerpunten?
  • Wat is de essentie van deze leerpunten? Wat is belangrijk? (Wat zou geschrapt kunnen worden?)
  • Wat zijn belangrijke stappen van deze techniek? Wat heb ik als eerste gedaan, en daarna?
  • Wat is de intentie (van stap X)?

Interactief Presenteren | Stap 6 van 8 – Bied een goed gestructureerde oefening aan

interactief presenteren tips

Een oefening is een gestructureerde ervaring. Een goede, inductieve trainer, creëert ervaringen. Door het te ervaren, komt het in je zenuwstelsel en leer je dus het snelst. Mensen gaan jouw lessen pas geloven als ze het echt ervaren hebben. Dit is het beste bewijs voor de kwaliteit van jouw lesstof!

  • Zet je oefening op een flip-over en gebruik bullets: stap 1: stap 2: etc.
  • Zet zo min mogelijk woorden en stappen op de flip-over. Houd het bij de essentie: wat zijn de meest essentiële stappen die ik op de flip-over zet? Wat kan ik schrappen?

Het is belangrijk om een veilige sfeer te creëren waarbij alles gezegd en gedaan kan worden. Hierdoor kan het meeste uit de oefening gehaald worden. Bemoedig mensen echt om met elkaar te experimenteren en laat ze weten hoe waardevol het is en hoe belangrijk het is om elkaar te vertrouwen.

Heb je jouw oefenpartner gevonden? Het eerste wat je doet, is samen bewust worden van het volgende: het universum is altijd aan het organiseren. Het is altijd aan het organiseren voor jouw succes. Inclusief de partners die je tegenkomt en krijgt. Steeds weer en weer en weer en weer om de perfectie omstandigheden te creëren voor succes, inclusief de partners waarmee je bent. Erken de partner waarmee je bent en vraag elkaar of je elkaar bereid bent te vertrouwen gedurende de volgende tien minuten. De ander laat weten dat hij vertrouwd kan worden: ‘Je kunt me vertrouwen.'

Interactief Presenteren | Stap 7 van 8 – Schoon de boel op: bied ruimte voor vragen

interactieve presentatie tips

  • Begin met een open vraag: wat heb je ontdekt/geleerd tijdens het doen van de techniek?
  • Vraag vooral naar de fouten die zijn gemaakt. Die zijn ongelooflijk waardevol als leerervaringen! Moedig de groep aan om meer fouten te maken en beloon ze zelfs voor. ‘Ik houd bij hoeveel fouten iedereen maakt.’
  • Wat ga je de volgende keer anders doen?
  • Daarna: zijn er nog vragen?
Hierna lezen:  NLP Trainer worden: zo word je internationaal gecertificeerd NLP Trainer

Interactief Presenteren | Stap 8 van 8 – Generalisatie: hoe zijn deze lessen te gebruiken in de toekomst (Wat als…)?

interactief presenteren tips

In dit dialoog ontdek je concrete toepassingen van wat je je publiek geleerd hebt. Je gebruikt hierbij onder andere de wondervraag.

  • Hoe zijn deze lessen in ons leven te gebruiken in toekomstige situaties? Wees hierbij specifiek. Wat zijn specifieke voorbeelden die je hebt? Wat moeten we weten? Waarom zouden we deze lessen in toekomstige situaties gebruiken, en waarom niet?
  • Gebruik eventueel de reflectiemethoden.
  • Heb je het metafoor bij stap 1 met een cliffhanger afgekapt (een open loop)? Sluit hem dan hier weer af. Was het metafoor bij stap 1 al afgerond? Generaliseer het metafoor nu dan door naar de toekomst of gebruik hier een nieuw metafoor.
  • Stop posthypnotische suggesties in dit metafoor.
  • Gebruik het Pavlov-effect om het metafoor van deze les te verankeren. Zo kun je dit anker tijdens de volgende les weer afvuren om deze les met de volgende les te verbinden.

Natuurlijk kun je ook afwijken van dit stappenplan

Na verloop van tijd kun je uiteraard zelf je eigen opzet ontwerpen, zoals dat het beste voelt voor jou als trainer. Zo zag mijn meest recente training er als volgt uit:

Rapport maken

  • Hoe gaat het? Hoe was de route hiernaartoe? Hadden jullie een rustige of drukke ochtend? Hoe zitten jullie erbij?
  • Een ijsbreker. Bijvoorbeeld: Stel je buur aan me voor. In de ijsbreker kan ook meteen de lesstof van de dag gedemonstreerd worden – of de ijsbreker kan als voorbeeld aangegrepen worden om noodzaak te creëren voor hetgeen we vandaag gaan leren. 
  • Ook krijg ik de deelnemers in de volgzame stemming met een ja-ladder: Jullie hebben al 6 cursusdagen gehad en nu is de laatste, klopt dat? Zijn jullie trots op wat jullie al gedaan hebben? Jullie zijn collega's van elkaar, klopt dat? Wie van jullie moet met creatieve oplossingen komen? Wie van jullie heeft op zijn werk te maken met het coachen van mensen? Wat is het leukste aan jullie werk? Wie van jullie is nieuwsgierig?

De urgentie voor de training opwekken

  • Wat kom je halen over omdenken? Wat is je intentie? Waarmee wil je straks weglopen?
  • Waarom is dit een zinvolle vaardigheid?
  • Wat weet je al over omdenken en wat kom je brengen?

Vijf korte verhaaltjes openen van mij over omdenken

  • Verhaal 1: op vakantie naar Frankrijk: muurvast door omgevallen olietanker. Een kwartier lang stil. Bericht op de radio. Het zou nog een uur duren.
  • Verhaal 2: man met Snurkende vrouw. Huis te klein voor extra slaapkamer. Hooggevoelige man die geen oordoppen wil in oren. Wat nu?
  • Verhaal 3: Kunnen jullie heerlijk Netflixen? Je ziet al die films. Er is zoveel mogelijk! Er was eens… in een heel ander land, namelijk Amerika. Waargebeurd verhaal over armoede. Boek: Maid. Het is ook op Netflix.  Alex… een meisje van 23 jaar… die moeder was van de tweejarige Maddy. Alex had letterlijk 67 dollar op haar bankrekening. Daarvan moest ze haar schoonmaakartikelen kopen om wat geld te kunnen verdienen. Toen had ze nog maar 6 dollar over.  Ze kan Maddy alleen een droge pannekoek geven zonder stroop. Als haar dochtertje erover zeurt en huilt, kwam de moeder met een briljante oplossing…
  • Verhaal 4: Trouwens, over zeuren gesproken… Lotte…. Met Lotte en vrienden gingen we naar Sprookjesbos Valkenburg. Prachtige vrouw van 46 jaar. Lotte zei weer, zoals altijd: “Ik weet niet of ik durf. Het wordt me te veel. Het is te spannend, zo erop uit. Ik word alleen maar gestrest en onrustig.” Ze trok weer alle aandacht en knuffels van alle mannen en de vrouwen konden haar bloed wel drinken. Wat zei ik tegen Lotte toen ze tegen mij zei dat ze zich zo onrustig en gespannen voelt?
  • Verhaal 5: Daar stonden we bij het verhaal van Pinokkio. Er was eens… lang geleden.. in een land… hier heel ver vandaan… Pinokkio, die nog maar 1 x mocht liegen, want anders zou hij sterven. Zijn neus mocht al jaren absoluut geen millimeter langer worden, anders zou hij sterven. Maar Figaro mocht niets weten over zijn verjaardagsverrassing… dus wat zei Punokkio toen Figaro vroeg of Pinokkio iets afwist van al die verjaardagsslingers in de schuur? dacht hij het om. Wat zij hij tegen Figaro om dit om te denken? Dat hij er een herinnering aan heeft?
Hierna lezen:  Leerfasen van Maslow: (on)bewust (on)bekwaam [Betekenis]

Daar was opeens Cleo. En Cleo zei: jullie vinden oplossingen, nieuwe mogelijkheden, manieren, wegen. Jullie zetten dingen in een nieuw licht. Nieuwe manieren om situaties te bekijken en op te lossen. Ik geloof in jullie vindingrijkheid. Jullie denken om. Jullie zijn creatief. Ik geloof in jullie.

Met 1 of 2 casussen spelen zonder kennis

Simpelweg een beetje live experimenteren met casussen in de groep. Samen identificeren we in de loop van de ochtend de 20+ verschillende manieren waarop je kunt omdenken (stiekem kennen zij ze allemaal al), en ze hangen dan allemaal overzichtelijk in de ruimte. Ik zet een streep bovenaan de flips voor de categorie.

  1. Ik nodig een van de cursisten uit om een casus in te brengen voor de groep: een uitdaging. Hij/zij mag ook in het midden van de groep plaatsnemen.
  2. De groep geeft om de beurt een omdenk-spreuk aan deze persoon als cadeau. Dit doen ze zónder expliciete theoretische kennis van omdenk-technieken, dus puur op gevoel. Iedereen kan namelijk al Omdenken zonder daar een cursus voor nodig te hebben.Marie, wat zou jij zeggen tegen deze persoon? Hoe zou je hem bemoedigen? Wat zou je mee willen geven? Hart onder de riem steken? Hoe zou jij als leider reageren? Gewoon als sympathieke, empathische, opbeurende, relativerende of verrassende en/of positieve reactie?

    Ik noteer ondertussen de omdenkspreuken van de cursisten op posters in de ruime (gecategoriseerd, maar zonder de categorie op te schrijven). Of ik laat dit door hen zelf doen. 

Ik vraag aan de cursisten wat er zojuist is gebeurd… zodat we de categorieën kunnen opschrijven!

  • Wat werkte goed?
  • Waarom werkten de spreuken?
  • Sommige gingen goed… anderen gingen nog beter? Wat ging niet perfect in deze demonstratie? 
  • Welke Omdenk-mechaniekjes konden we herkennen?
  • Stilstaan bij iedere flip: wat heeft Marie hier gedaan toen ze dit zei?
    Hoe zou je deze techniek noemen?
  • Wat hebben we gezien en gehoord?
  • Wat heb je geleerd? Wat zijn de leerpunten? Wat is de essentie van deze leerpunten, dus het belangrijkste kleinste?

Opdracht: Pak kaartjes van de grond en voeg toe (op de kop of al met de voorkant naar voren)

  • We gaan onze omdenkspreuken aanvullen via kaartjes op de grond, terwijl ik ze ook opschrijf op de flips.
  • Stel bij iedere techniek de vraag: weten jullie een voorbeeld? Toegepast op de 2 casussen die op de flip staan?

Pauze (muziekje) (schrijf de opdracht op de flip)

Bij terugkomst staan de stoelen anders.

Ik demonstreer hoe je omdenkspreuken afvuurt op een casus van de cursisten

Bij de tweede demonstratie+casus mogen de cursisten zelf omdenkspreuken afvuren (ditmaal met hulp van de flips met technieken en/of met kaartjes die ik ze geef)

Hierna lezen:  Orde houden in de klas? 82 tips en trucs voor klassenmanagement

Ik bied een oefening in drietallen aan om met alle plusminus 20 Omdenk-technieken te experimenteren.

Dit zet ik op de flip: 

  1. Persoon A noemt uitdaging waar hij mee zit (1 minuut)
  2. Persoon B en C brainstormen apart en schrijven zoveel mogelijk omdenk-spreuken op. (10 minuten)
  3. Kom terug. Persoon B en C spreken omstebeurt alle opgeschreven omdenk-spreuken uit aan persoon A. (5 minuten)
  4. Bespreek na: welke spreuken hadden het meeste effect?

Plenair terugkomen om te vertellen hoe het ging en vragen te beantwoorden.

Veel vragen die tussendoor gesteld worden, zal ik ‘wegvuiven' omdat ze vaak vanzelf beantwoord worden gaandeweg de ochtend. Nu doen we een cleanup voor de vragen die er nog steeds zijn.

Ook behandelen we:

  • Wat heb je ontdekt/geleerd tijdens het doen van de techniek?
  • Wat zijn de fouten die zijn gemaakt? Die zijn ongelooflijk waardevol als leerervaringen! Ik moedig de groep aan om meer fouten te maken en ik beloon ze zelfs ervoor. ‘Ik houd bij hoeveel fouten iedereen maakt.’
  • Wat ga je de volgende keer anders doen?
  • Hoe is dit te gebruiken op je werk?

Verhalen sluiten

Inclusief generalisatie voor de toekomst: hoe blijven jullie dit gebruiken de komende maanden?

Verder lezen over werkvormen voor interactief presenteren

Deze werkvorm voor interactief lesgeven is een vorm van de inductieve methode. We hebben daarnaast nog twee waardevolle artikelen over interactieve presentaties en workshops geven. Lees dus ook het artikel met tientallen presentatie-tips en het artikel over de opbouw en structuur van een presentatie.

Ook externe bronnen raden we aan. Zo is er deze website rondom interactief lesgeven.

Daarmee is je vraag: ‘Hoe maak je je presentatie interactief?' dubbel en dwars beantwoord.

Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: