Controlfreak Betekenis & Achterliggende Psychologie [7 Tips]

Wat is een controlfreak? Hoe werkt de achterliggende psychologie erachter en wat zijn werkende tips om te stoppen met controleren en de controledwang af te leren? Lees verder…

Controlfreak wiki-betekenis

Een controlfreak is iemand die vastbesloten is om dingen te laten gebeuren op precies de manier die hij/zij zelf wil. De controlfreak heeft het verlangen om andere mensen te laten doen wat hij/zij zelf wil.

De term ‘controlfreak' werd voor het eerst gebruikt in de jaren zeventig, een tijdperk waarin de nadruk werd gelegd op het principe van ‘het zelf doen' en anderen hetzelfde laten doen. Meer sleutelwoorden zijn: de controle willen houden en alles zelf willen oplossen.

Controlfreak psychologie: controle willen houden…

Een controlfreak wil overal steeds de controle over hebben. Het is belangrijk voor deze persoon om alles steeds zelf op te willen lossen.

Als we naar meer psychologische achtergrond-termen kijken, dan komen we bij een aantal gerelateerde zaken uit:

• Een obsessieve behoefte om anderen te controleren wordt ook geassocieerd met een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben de neiging om een opgeblazen gevoel van eigenwaarde te krijgen. Vanwege hun gebrek aan affectie, maar ook door hun ongevoelige en emotieloze eigenschappen, kunnen ze eenvoudig de neiging krijgen om anderen te manipuleren om aan hun eigen wensen te voldoen.
• Ook mensen met een theatrale persoonlijkheidsstoornis moeten in het middelpunt van de belangstelling staan.
• Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben een opgeblazen zelfbelang, overgevoeligheid voor kritiek en een gevoel van recht dat hen dwingt anderen te overtuigen om aan hun verzoeken te voldoen. Om hun gevoel van eigenwaarde te behouden en hun kwetsbare zelf te beschermen, moeten narcisten het gedrag van anderen beheersen – in het bijzonder dat van hun kinderen, die als een verlengstuk van zichzelf worden gezien.
• Controlefreaks zijn vaak perfectionisten die zich verdedigen tegen hun eigen innerlijke kwetsbaarheid in de overtuiging dat als ze geen volledige controle hebben, ze het risico lopen zichzelf opnieuw bloot te stellen aan de angst van hun kindertijd. Zulke personen manipuleren en zetten anderen onder druk om te voorkomen dat ze zichzelf moeten veranderen en gebruiken de macht over anderen om te ontsnappen aan een innerlijke leegte.

Controlfreak-tips om te stoppen met controleren

Hoe kun je deze controledwang afleren? Laten we naar de tips gaan kijken…

Tip 1 – Angst is een oorzaak van controledwang, dus onderzoek dat

Onderzoek je angst. Dat is namelijk een van de onderliggende oorzaken van controledwang: je bent bang dat er iets ergs gebeurt als je loslaat.

• Waar ben je bang voor?
• Waar komt die angst vandaan? Wanneer was het eerder gebeurd?
• Was het één geval waarin er iets ergs was gebeurd, of was het vaker gebeurd?

Hier vind je alle stappen om je angst te onderzoeken en op te lossen.

Tip 2 – Doorbreek het patroon van controledwang door nu wél eens te voelen

Voel voor de verandering de angst, machteloosheid en de pijn – de achterliggende reden van de controledwang.

Als het patroon van een controlefreak wordt doorbroken, blijft de controleur aanvankelijk achter met een vreselijk gevoel van machteloosheid maar dankzij het voelen van de pijn en angst, brengt hij zich terug bij zichzelf.

Zijn coping-mechanisme van controledwang is nu niet meer nodig om weg te vluchten voor het voelen van angst en pijn. Die emoties worden nu namelijk onder ogen gezien.

Tip 3 – Ga nuchter met je gedachten om

We hangen al snel de controlfreak uit als we allerlei rampscenario's in onze gedachten laten afspelen. Het is dus zaak om onze ergste gedachten te kalmeren.

1. Observeer jezelf en je gedachten.
2. Bekijk je gedachten op een nuchtere manier. Daag ze uit. Het valt allemaal wel mee als je alles los zou laten.
3. Geloof je gedachten niet, dus doe het tegenovergestelde van wat je gedachten je vertellen. Je gedachten liegen, maar je hart/intuïtie heeft gelijk.

Angst zorgt ervoor dat we op een verkeerde manier denken, inclusief dat we denken aan catastrofale gebeurtenissen (“Als deze relatie mislukt, zal ik nooit meer herstellen”) of het op ons nemen van onnodige schuld (“Ik heb het verpest, dus ik moet het oplossen”).

Om je behoefte aan controle uit te dagen, moet je het nutteloze negatieve denken vervangen door meer realistische, nuchtere zelfpraatjes.

Het neutraliseren van negatieve gedachten helpt de stress van alledaagse situaties te verlichten.

Tip 4 – Gebruik deze belangrijke tips over het omgaan met perfectionisme

In dit artikel over perfectionisme leer je onder andere:

• Dat je de onderbewuste oorzaak van perfectionisme en controledwang oplost, bijvoorbeeld door naar je angst- en schuld-gevoelens te kijken.
• Dat je veel onnodige ‘moetens' uit je leven moet verbannen. In het leven leggen we onszelf veel te veel dingen op die helemaal niet nodig zijn.
• Dat fouten maken mag – en zelfs moet.

Tip 5 – Wees niet meer bang voor kwetsbaarheid, maar omarm het

Niet kwetsbaar durven zijn, is een van de oorzaken van controledwang. Het is belangrijk om dingen fout te laten gaan of onopgelost te laten zijn.

Laat de behoefte van zekerheid gaan. Vervul hem op een andere manier dan door de controlfreak uit te hangen.

Hier lees je alle tips over kwetsbaarheid.

Tip 6 – Leer los te laten en te vertrouwen

Kies voor meer vertrouwen minder controle. Dit is een ‘spirituele' manier van in het leven staan omdat je met vertrouwen gebruikmaakt van allerlei krachten die niks te maken hebben met jouw eigen verstand.

Wil je namelijk alles zelf controleren en/of doen, dan ben je alleen maar jouw eigen verstand en je eigen inspanning aan het gebruiken. Dat zijn erg beperkte tools – en sterker nog: dat is maar één tool.

Laat je daarentegen meer los en vertrouw je erop dat alle andere mensen en gebeurtenissen in de wereld (‘het universum') er ook toe zullen bijdragen dat er succes gaat komen, dan maak je gebruik van veel meer krachten dan enkel je eigen ego.

Hier lees je alles over overgave en loslaten.

Tip 7 – Doe de controlfreak-test

Doe hier de controlfreak-test van Young Capital.

Op jouw geluk!

Praktisch boek om minder een controlfreak te zijn vanuit NLP-perspectief

Vond je dit een zinvol artikel? Dan wijs ik je tot slot graag op het inspirerende NLP Doe-Boek, zodat we het ook samen in de praktijk gaan brengen. Hierin zitten meer dan 100 verschillende tools, tips en technieken vanuit NLP, waaronder bruikbare challenges om met je neiging om een controlfreak te zijn, aan de slag te gaan. Bekijk het NLP Doe-Boek hier >>