Wat is chunking? In dit artikel vind je de betekenis, voorbeelden en vragen die je kunt stellen om te upchunken of downchunken. Dit is een krachtige methode uit de psychologie.

Wat is chunken?

Het idee van chunken is geïnspireerd door het werk van Bertrand Russel en Gregory Bateson. Chunken is een manier om een hiërarchie aan te brengen in hoe specifiek of abstract je iets communiceert.

  • Als je upchunkt, ga je omhoog in de hiërarchie van abstractie. Bijvoorbeeld: 'transport' is een hoger logisch niveau dan 'trein.'
  • Als je downchunkt, ga je omlaag in de hiërarchie van abstractie: je wordt specifieker. Bijvoorbeeld: 'trein' is een voorbeeld van transport. Downchunken we verder, dan is een intercity een voorbeeld van een trein.

We ordenen onze ervaring in onbewuste hiërarchieën. De functie van ieder niveau is het organiseren van de informatie op het niveau dat eronder zit. Deze niveaus waarnaar je kunt up- of downchunken, heten logische niveaus (niet te verwarren met de zes logische niveaus van Bateson en Dilts).

Hoe kun je chunken? 3 manieren!

chunking

Laten we in de volgende drie paragrafen verder inzoomen op de drie mogelijke manieren van chunken.

Manier 1 is upchunken: naar een hoger abstractieniveau

Door te upchunken, word je abstracter en algemener, waardoor je steeds verder uit het probleem raakt. Het linguïstische resultaat is in principe de ambigue taal van het milton-model.

Is er nog steeds een probleem? Dan is er nog niet hoog genoeg gechunkt.

Bijvoorbeeld:

  • Waar is dit een voorbeeld van?
  • Bij welke categorie hoort dit?
  • Voor welk doel?
  • Wat is je intentie?
  • Wat is de positieve intentie?
  • Om in welke behoefte te voorzien?
  • Wat is er belangrijk aan voor je?
  • Wat wil je echt?
  • Wat vind je echt belangrijk?
  • Met welke bedoeling?
  • Om wat te bereiken?
  • Om waar te komen?
  • Waar maakt dit onderdeel van uit?
  • Wat doet dat voor jou?
  • Wat krijg je dan?
  • Wat wil het voor je?
  • Hoe dient het je?
  • Wat wil het tegen je zeggen?
  • Wat brengt het je?
  • Wat schenkt het je?
  • En als je dat doet, wat levert jou dat op?
  • Wat levert het je op? Wat zou dat voor jou opleveren?
  • Welke voordelen wil je eruit halen?
  • Hoe laat dat jou voelen?
  • Waartoe leidt dat?
  • Wat is daarbij belangrijk voor jou?
  • Wat is nóg belangrijker?
  • En als dat gebeurt, wat zijn dan de effecten dáárvan?
  • En het resultaat daarvan was?
  • Wat is daar de impact van?
  • Wat motiveert jou om x te doen, om te doen wat je doet?
  • Wanneer je x hebt bereikt, wat gebeurt er dan? (Blijf deze vraag steeds weer stellen om dieper en dieper te gaan.)
  • Waar doe je het voor?
  • Wat is de reden dat je dit doet?
  • Zodat je…
  • Waardoor je…
  • De Boeddha-techniek: Waarom…? Waarom…? Waarom…? Blijf verder in absolute stilte en aandacht.
    (Upchunk-vragen hebben de eigenschap dat ze een persoon geassocieerd laten voelen. Daarnaast is de laatste vraag er speciaal voor bedoeld om de persoon extra geassocieerd te houden.)
  • Meer upchunken vind je in dit artikel over de logische niveaus van Bateson & Dilts, in dit artikel over de fundamentele behoeften en dit artikel met coachingsvragen.
Hierna lezen:  Ouder Worden Humor (& Grappige Felicitaties Verjaardag)

Een voorbeeld van upchunken langs verschillende logische niveaus op het gebied van leren:

  1. ‘Leren' ligt op een bepaald niveau.
  2. Hoger niveau: leren hoe je moet leren
  3. Nog een hoger niveau: leren hoe je geleerd hebt hoe te leren.

Laten we wat dieper op dit voorbeeld ingaan.

Even tussendoor: Heb je jouw NLP Doe-Boek al?

Vind je mijn blog zinvol en wil je alles in de vingers krijgen om je communicatie & relaties te boosten? Ik maakte dit simpele NLP Doe-Boek voor je. Mis jouw exemplaar niet: Hier met blogkorting en gratis verzending.

NLP-Praktijk-Doe-Boek
  1. Ik kan leren hoe ik optel, aftrek en vermenigvuldig zonder te snappen hoe ze in elkaar zitten.
  2. Op het volgende niveau leer ik mijn eigen berekeningen te maken en vind ik uit hoe ik iets door iets deel.
  3. Op het volgende niveau leer ik hoe ik het proces geleerd heb om deze berekeningen te maken, en ik ga direct door naar een hoger niveau, waardoor ik nog veel meer leermogelijkheden open in de lager gelegen sets.

Manier 2 is downchunken: naar een lager abstractieniveau

Je gaat voor details, specificaties en data. Dit is de specifieke taal van het meta-model.

Bijvoorbeeld:

  • Hoe vervul je jouw intentie/behoefte?
  • Wat zijn voorbeelden hiervan?
  • Kun je me hier wat meer over vertellen?
  • Wat specifiek?
  • Hoe specifiek?
  • Hoe weet je dat?
  • Wat is er feitelijk gebeurd?
  • Alle andere vragen van het meta-model.

Gebruik downchunken bijvoorbeeld bij het geven en ontvangen van feedback: spreek aan op gedrag in plaats van identiteit. Als je zelf beschuldigd wordt: plaats het probleem dan met een gebaar voor jullie waar je naar wijst en stel vragen over de lagere niveaus: “Wat gebeurde er precies, ik wil alles weten.” Hiermee ga je in op gedrag en omgeving in plaats van je identiteit.

Voorbeelden van downchunken:

  • “Jij bent gemeen.”
    “Welk deel van mijn zin moet ik veranderen om niet meer gemeen te zijn?”
  • “De VS is een rijk land”
    “Is een inwoner van de VS automatisch rijk?”
  • Een NLP-er vraagt vaak: “Hoe doe je dat?” Hiermee maak je iets specifieker. Hierdoor komt allerlei informatie vrij, bijvoorbeeld over de metaprogramma's en het representatiesysteem van de andere persoon: “Ik weet dat ik goed ben in mijn werk. Ik begrijp mijn vak heel goed.” “Hoe weet je dat?” “Ik spreek met de eindgebruikers, ik stel ze vragen en ik hoor ze zeggen dat ze…”

Manier 3 is lateraal chunken: eerst upchunken en daarna downchunken

Met lateraal chunken creëer je soortgelijke alternatieven. Dit zijn alternatieven binnen dezelfde categorie.

Dit is ideaal om problemen op te lossen. Lateraal chunken is typisch iets wat Steve Jobs deed. Alvast wat snelle voorbeelden van vragen om lateraal te chunken:

  • Is er iets wat hierop lijkt?
  • Is er iets wat hier gelijk aan is?
  • Wat is iets anders, waarmee toch dezelfde intentie vervuld kan worden?
Hierna lezen:  Persoonlijke Waarden Bepalen & Betekenis [Voorbeelden & Lijst]

De stappen van lateraal chunken:

  1. Chunk up.
  2. Chunk down: wat zijn andere voorbeelden hiervan?

Lateraal chunken praktisch toepassen in de praktijk: zó waardevol is deze omdenk-methode

chunking

Lateraal chunken is een vorm van omdenken, oftewel herkaderen. Je herkadert naar hogere of lagere logische niveaus om nieuwe alternatieven te vinden. Het behandelen van de positieve intentie van een negatief gedrag of gevoel, doe je ook door middel van upchunken en daarna downchunken.

Laten we een voorbeeld nemen. Als iemand iets van je wil, kun je vragen: “Waarom heb je het nodig?” Bedenk vervolgens een andere methode om datzelfde te bereiken. Geef hem dat, en hopelijk is het minder erg dan zijn eerste eis. Je bent dan eerst aan het upchunken naar het doel, om vervolgens weer te downchunken naar de middelen om het doel te bereiken.

Opmerking: Het kan zijn dat die nieuwe alternatieven moeilijker en minder kant-en-klaar te bereiken zijn dan de makkelijke snelle manier. Bijvoorbeeld: sigaretten of chocola zorgen direct en zonder moeite voor genot, terwijl je voor andere manieren van genot, zoals schilderen of een massage, eerst allerlei dingen moet opzetten en afspraken moet maken.

Meer voorbeelden en toepassingen van lateraal chunken

  • “Wat voor voordelen ontstaan er voor jou uit…” “Veiligheid.” “Hoe zou veiligheid kunnen helpen? Waar zorgt veiligheid dus voor?” “Vrede en rust.” “Dus wat je eigenlijk wil is vrede en rust.” Nu kan je weer downchunken naar gedrag om andere opties te vinden voor vrede en rust.
  • Probleem: we kunnen niet met de auto op reis.
    Upchunk: wat is het doel van een auto? Transport.
    Vervolgens downchunken: wat zijn meerdere vormen van transport?
  • Upchunk bij ruzies om te ontdekken welke waarden niet vervuld worden. Vind vervolgens door middel van downchunken nieuwe manieren om die waarden te vervullen.
  • Bij het modelleren: drie musketiers passen niet in mijn kantoor als ik ze visualiseer, maar wat is hun eigenschap? Ze zijn dapper. Wie is nog meer dapper? Oprah.
  • “Hij vindt me onbetrouwbaar…” “Waarom is het voor jou belangrijk dat men je kan vertrouwen?” “Zelfbescherming.” Nu ontstaan er mogelijkheden om met zelfbescherming aan de slag te gaan en op te merken dat dat zo fijn is om te hebben, waardoor het probleem van onbetrouwbaar gevonden worden niet meer belangrijk is.
  • “Wat bedoelde je te bereiken met…” in plaats van: “Dat was spottend.”
  • “De VS is een rijk land”
    Eerst een downchunk-voorbeeld:
    “Is een inwoner van de VS automatisch rijk?”
    Lateraal-chunk voorbeeld:
    “Dat zou waar zijn als geld het enige criterium was voor rijkdom. Op welke andere manieren kan je rijk zijn?”

Chunking en NLP-technieken

upchuncken downchunken

Chunken speelt een grote rol bij NLP-technieken: de belangrijkste herkadering, de intentie-herkadering, is hier een voorbeeld van. Bij zesstaps-herkaderen ben je bezig met het upchunken naar de positieve intentie, om vervolgens weer te downchunken naar nieuwe voorbeelden van die positieve intentie.

Hierna lezen:  SMART Doelen Stappenplan: Zo Formuleren [Voorbeelden]

Chunken en logische niveaus spelen daarnaast een rol bij de NLP-techniek Visual Squash. Daarbij is het belangrijk om te weten dat niet alle delen met elkaar horen te integreren. Het zijn dan andere logische typen. In dat geval doe je een parts negotiation in plaats van een parts integration. Kunnen ze samen bestaan? Wat zou daarvoor nodig moeten zijn? Bijvoorbeeld een brug?

Praktisch boek over chunken (bekroond!)

Vond je dit een zinvol artikel? Dan wijs ik je tot slot graag op het inspirerende NLP Doe-Boek, zodat we het ook samen in de praktijk gaan brengen. Hierin zitten meer dan 100 verschillende tools, tips en technieken van NLP, waaronder bruikbare challenges om met chunken aan de slag te gaan. Bekijk het NLP Doe-Boek hier >>

Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: