Neuro Associative Conditioning / Dickens-Techniek / Leverage [Pijn-Plezier-Principe]

Wat is ‘Neuro Associative Conditioning (NAC)', wat ook bekend staat als ‘Leverage' of ‘Het Pijn-Plezier-Principe'? Hoe kun je het Pijn-Plezier-Principe toepassen door middel van de Dickens-techniek en de NAC-techniek van Tony Robbins? Lees verder…

Wat is het pijn-plezier-principe, het belangrijkste onderdeel van NAC?

Het pijn-plezier-principe is een hulpmiddel bij het stellen en behalen van doelen, doordat het motivatie geeft.

Hoe creëer je motivatie met deze tool? Het is simpel om dit principe te begrijpen: zowel pijn als plezier kan als motivatie dienen om in beweging te komen.

• Pijn: Wanneer er een pistool tegen je hoofd gehouden wordt, doe je wel wat er van je gevraagd wordt. In dat geval motiveert noodzaak je om in beweging te komen. De hefboom is in dit geval: weggaan van pijn.
• Plezier: Wanneer je met een winnend lot een miljoen euro kunt ophalen bij de sigarenboer, kleed je je nu wel even om en stap je nu wel even op de fiets. In dat geval motiveert verlangen je. De hefboom is in dit geval: naar plezier toe bewegen.

Het Pijn-Plezier-Principe betekent dat iemand gemotiveerd kan worden door middel van pijn én plezier. Beiden zijn als motivatiemiddel te gebruiken:

• Pijn of extreme noodzaak om te veranderen: “Je móet je doel wel halen. Als je over vijf jaar nog altijd wekelijks gestrest bent, is je meeste haar eruit gevallen en ervaar je gevaarlijke hartkloppingen.
• Plezier en extreem grenzeloos verlangen om te veranderen: “Als je over vijf jaar terugkijkt op een leven vol ontspanning en controle, kun je de rest van je leven genieten van een mooi, gezond lichaam en leven.”

Als je in ijskoude wind van 100 km/uur met alleen je ondergoed een besneeuwde berg beklimt, is dat alsof je continu geslagen wordt door een zweep. Dan blijf je niet gezellig picknicken of afgeleid raken door gedachten of emoties. Je wilt en moet dan gewoon zo snel mogelijk vooruit. Ook al is het eigenlijk niet mogelijk: je gaat toch, je laat de berg met rust met je zielige gedachten en je doet het gewoon. Seek discomfort.
– Wim Hof

De verschillende namen van het pijn-plezier-principe…

Verschillende NLP-ontwikkelaars hebben hier verschillende benamingen aan gegeven.

• Tony Robbins noemt dit de ‘leverage-techniek'. Ook combineert hij dit met patroononderbrekingen, waardoor hij een nieuwe techniek ontwikkeld heeft die hij ‘Neuro Associative Conditioning (NAC)' noemt.
• Er is een NLP-model dat dit tot de ‘Dickens-techniek' heeft omgedoopt, als verwijzing naar het pijn-scenario's en het plezier-scenario van Scrooge in A Christmas Carol.
• Het staat ook bekend als ‘gewoon' het ‘pijn-plezier-principe'. Deze term is mede in Nederland geïntroduceerd door UNLP.

Waarom werkt het pijn-plezier-principe?

Waarom dit werkt? Vraag dat maar aan een gazelle: Hoe blijft ie gemotiveerd als er een leeuw achter hem aanzit? Kort gezegd: het pijn-plezier-principe brengt motivatie en urgentie, waardoor we ons haast gedwongen voelen om te veranderen. Nu. Niet volgende week of over een half jaar.

Als je huis in brand staat, ga je direct blussen.
– Michael Pilarczyk

Veel coaches gaan met cliënten werken zonder dat de cliënt echt gemotiveerd is om te veranderen. Dat is niet gewenst. De cliënt moet ervan overtuigd zijn dat hij/zij moet veranderen, omdat de consequenties van niet-veranderen dodelijk zijn en de consequenties van wel-veranderen extatisch zijn. Als iemand volledig gemotiveerd is om te veranderen, dan zal dat ook gebeuren

Degene wiens waarom sterk genoeg is, kan bijna elke hoe aan.
– Nietzsche

Er zijn vier grote krachten waarom ‘leverage' werkt:

• Je voelt intens verlangen, motivatie, urgentie en/of intense pijn waardoor er iets moet gaan gebeuren. Vooral die pijn geeft je een harde schop-onder-de-kont om iets te gaan doen.
• Voelen is het domein van het onderbewuste, dus die wordt hierdoor ook de goede richting op gezet.
• Je weet waarom je iets doet… Als de waarom groot genoeg is, vind je altijd wel een hoe.
• Er zijn vele onderzoeken die aantonen hoe krachtig de motivatie wordt wanneer we iets dreigen te verliezen. Pijn dus. Wanneer een baas aan werknemer A een ferrari belooft als hij beter presteert, en aan werknemer B alvast een Ferrari geeft en dreigt hem terug te nemen als de prestaties niet verbeteren, dan werkt werknemer B veel effectiever dan werknemer A.

Zachte heelmeesters maken stinkende wonden

Deze techniek heet niet voor niets de Dickens-techniek: een verwijzing naar de behandeling voor Scrooge in A Christmas Carol. Hoe kun je zo'n man die vast zit – die angst heeft voor liefde – in beweging krijgen? Hoe kun je zijn leven transformeren? Door even heel lief en begrijpend een braaf coachgesprekje met hem te houden? Zou dat Scrooge helpen?

Je moet Scrooge aan het huilen krijgen. Je moet Scrooge “in horror” laten. Je moet Scrooge op de knieën krijgen. Je moet hem laten smeken. Je moet hem zijn handen voor zijn gezicht laten slaan. Hij voelde dat hij uitgeput was:

If he doesn’t change his ways and stop being afraid of letting people into his life, he will die lonely and afraid.

Ik ben niet geïnteresseerd in politiek correct zijn. Is Scrooge getransformeerd of niet? Daar ben ik geïnteresseerd in. Bij de leverage-techniek ga je daarom daadwerkelijk plezierige én pijnlijke gevoelens intenser maken. Bij deze techniek handel je met de overtuiging: je moet mensen soms pijn doen om meer pijn te voorkomen.

Alle mensen zijn bereid het ongelooflijke te behalen als hun idealen worden bedreigd.
– Hermann Hesse

Door het pijn-plezier-principe te verkennen, kun je eindelijk de noodzaak van iets inzien. We erkennen vaak niet dat we een probleem hebben totdat we het onderzoeken en mogelijke (pijnlijke) scenario's onder de loep nemen.

En niet alleen de noodzaak is krachtig… ook het plezier! Het wordt heel makkelijk om 's ochtends vroeg uit je bed te springen als je een ‘sexy vision' hebt van wat je die dag allemaal gaat doen.

Als je aan het toewerken bent naar een fantastisch leven met een leuke partner, leuke vrienden, veel tijd voor familie, een comfortabel huis en een miljoen euro, dan word je veel makkelijker wakker om aan het werk te gaan dan wanneer je een niet-zo-sexy visie hebt van twee duizend euro.

Waarom doe je wat je doet? Alles is mogelijk als je het echt wilt. Dan vind je altijd wel een manier om het voor elkaar te krijgen.

Gebruikmaken van leverage is veel krachtiger dan gebruikmaken van discipline

Misschien weet je al dat het onderbewuste veel krachtiger is dan het bewuste. Je kunt bewust wel een richting op willen, maar de onderstroom van het onderbewuste kan jou gewoon de andere richting op trekken.

Een man rookte zijn hele leven al twee pakjes per dag en stopte van de een of andere dag met roken. Hoe kan iemand zó snel – van de een op de andere dag – stoppen met een verslaving? Pijn is het antwoord. Een dag eerder vertelde de dokter hem: “We hebben kanker waargenomen in je lichaam. Verander je niks, dan bestaat de kans dat je over twee jaar in een rolstoel zit van de chemotherapie.”
– Michael Pilarczyk

Discipline moet je op bewust niveau inzetten, terwijl leverage op onbewust niveau inwerkt. Een intens verlangen lost het hele discipline-probleem op. Dan heb je niet eens meer discipline nodig.

Zorg dat je zoveel passie en liefde voelt voor wat je wilt doen, dat het niet eens een optie is dat je iets anders gaat doen.

Zeg bij iedere taak die je moet gaat doen, het woordje: ‘anders'. ‘Ik moet dit wel doen, anders… [doemscenario]'

Wat zijn de stappen om dit principe (de Dickens-techniek) toe te passen?

Stel, Marietje heeft het doel om gezonder te worden. Ze weet ook waarom. Ze heeft dankzij het pijn-plezier-principe uitstekende brandstof om in beweging te komen!

• Een deel van haar wil écht niet meer de pijn voelen van het hebben van een dik lichaam. Ze wordt dus gemotiveerd door weg te gaan van die pijn.

Maar er zijn ook krachten actief die Marietje tegenhouden in haar doel om gezonder te worden…

• Een deel van haar beleeft plezier aan de vette snacks en de ontspanning van het niet-sporten.
• Zelfs een derde deel van haar beleeft pijn aan het sporten en aan het eten van groente.

Goed, je hebt nu inzicht. En de oplossing dan? Je hebt je pijnen en plezieren nu geanalyseerd, maar hoe kan ik de brandstof van pijn en/of plezier de goede richting op sturen? Tijd om de Dickens-techniek toe te passen om pijn en plezier als ‘hefboom' in te zetten in de goede richting. Zo voer je hem uit…

Stap 1 – Neem een neutrale meta-positie aan om je huidige situatie en je doel te observeren

Je doel is nu nog niet bereikt, maar je wilt het uiteraard wél gaan bereiken. Omdat het nu nog niet zover is, moet je dissociëren van de gewenste situatie – het doel. Je bent er namelijk nog niet!

Vergelijk de huidige situatie met de gewenste situatie. Merk de verschillen vanaf een afstandje op, terwijl je naar deze situaties kijkt.

Stap 2 – Associeer nu in de pijn en in het plezier

Verlaat je neutrale waarnemingspositie en ga eens naar je gevoel. Merk het enorme geluk en genot op van het behalen van het doel en merk vooral ook de enorme pijn op van het blijven in de huidige situatie.

Speel in op dat genot en de voordelen van het behalen van de gewenste situatie, en die pijn van het niet bereiken van de gewenste situatie. Ontdek ook de submodaliteiten van de gewenste en huidige situatie (op een dramatische manier).

Stap 3 – Speel extra intens in op noodzaak als hefboom…

Pijn opwekkende vragen waarmee je belangrijke waarden aan de pijn verbindt:

• Wat kost het je als je niet verandert? Wat is de prijs daarvan?
• Wat kan er allemaal gebeuren als je op deze wijze doorgaat?
• Wat ga je uiteindelijk mislopen in je leven?
• Wat kost het je nu al?
• Inderdaad, je wordt {minder productief, je contract wordt dus niet verlengd en je wordt een stinkend oud kattenvrouwtje in een flat in een achterbuurt}.
• Je staat voor de spiegel, ziet de vetrollen en je vindt jezelf niet mooi. Je bent niet happy met je lichaam.
• Je misschien zelfs wat pogingen maar je verslapt, veranderen lukt niet, je valt steeds terug en loopt achter op de rest.
• Je ervaart schuldgevoelens over je gezondheid.
• (Voorbeeld met ongezond eten in de huidige situatie:) Tsja, dan ga je toch gewoon iets eerder dood, maar eet je wel de pizza.
• Je krijgt je kleinkinderen niet te zien omdat je eerder sterft.
• Hoe is het over een maand, 3 maanden, 6 maanden, een jaar? Hoe zou het zijn als je het over 10 jaar nog steeds doet?
• Voel écht hoe het zou zijn. Voel écht hou het zou zijn. Voel écht hoe het zou zijn.
• Wat is nog erger, en nog erger, en nog erger?
• Associeer hierin! Voel hoe het is als je hartpatiënt bent en niet meer kunt lopen. Voel maar.
• Waar zit je dan? Waar ben je? Waar woon je? Hoe sta je s'ochtends op? Wat zie je als je de badkamer inloopt en in de spiegel kijkt? Wat zie je in de ogen?

Die ene pizza is de eerste stap naar die waardeloze flat. De pizza is één stap verwijderd van doodgaan. Hoe oud ben je dan? 50. Blijf kijken naar die pizza (en versterk de submodaliteiten): hoe zou die pizza er in je maag uitzien? Met kaas en speeksel, en hoe ruikt dat? En ga zo maar door.

Ze gaan je familie vermoorden als je dit gewicht niet tilt!

Je kunt dit gevoel van noodzaak eventueel ook met een anker verbinden om het direct op te kunnen roepen. Dit kun je bijvoorbeeld doen door in je pols te knijpen terwijl je die intense noodzaak voelt dat ze je familie nu gaan vermoorden als je niks doet.

Je tranen zijn je brandstof.

Denk ook aan de ecologie, oftewel andere gebieden in je leven: Hoe zou het voor je vrouw en kinderen zijn als je vroegtijdig sterft aan hartfalen?

Dromen brengen je nergens. Een goede trap tegen je broek zal je ver brengen.
– Baltasa Gracián, Spaanse schrijver uit de 17e eeuw

Stap 4 – Speel extra intens in op verlangen als hefboom…

Bovenstaande stap heeft je al een enorme kick gegeven. Je kunt echter niet zomaar gillend wegrennen van datgene wat je niet wilt. Je moet ook iets hebben om naartoe te gaan. Daarom komt in deze stap het plezier aan bod: Speel extra intens in op verlangen als hefboom… Plezier associërende vragen waaraan je belangrijke waarden kunt verbinden:

• Als je wel verandert, hoe zou je je dan voelen?
• Wat wordt er dan allemaal mogelijk in je leven?
• Wat kun je nog meer bereiken of wat geeft dat je nog meer? Wat kun je dan nog meer bereiken, wat geeft het je dan nog meer?
• Inderdaad, je {voelt je dan optimistisch en blij met een energiek gevoel, je zal meer rijkdom kunnen aantrekken, je krijgt een fijn huis bij het bos, je krijgt steeds meer inkomen, steeds meer geld en steeds meer vrienden om je heen…}
• Ecologie: Hoe zullen mijn dierbaren zich voelen?
• Gebruik de Cartesiaanse Coördinaten:
  – Wat zal er gebeuren als je het doet?
  – Wat zal er gebeuren als je het niet doet?
  – Wat zal er niet gebeuren als je het doet?
  – Wat zal er niet gebeuren als je het niet doet?

Misschien besef en voel je hierna wel dat je wel moet veranderen en het doel moet halen! Als bonus kun je de positieve intenties herkaderen van het niet behalen van het doel, dus bijvoorbeeld van het single blijven.

Het pijn-plezier-principe toegepast in de techniek: ‘Neuro Associative Conditioning' (NAC)

Tony Robbins kwam in de jaren 80 met zes stappen om nieuw gedrag aan te leren. Hierbij wordt dankbaar gebruikgemaakt van het pijn-plezier-principe in combinatie met een patroononderbreking.

Stap 1: Bepaal wat voor nieuw gedrag je wilt en wat je er nu van weerhoudt

Bijvoorbeeld: vroeger opstaan. Welke pijn van veranderen en welk plezier van blijven uitslapen weerhoudt je?

Stap 2: Creëer een hefboom (dankzij het pijn-plezier-principe) voor jouw nieuwe gedrag

Voel intens de plezier van vroeger opstaan en de pijn van de rest van je leven uit blijven slapen. Je kunt hiervoor ook gebruikmaken van submodaliteiten, bijvoorbeeld met een Mapping across.

Stap 3: Actie! Onderbreek nu daadwerkelijk je beperkende patronen

Dit is het daadwerkelijk actie ondernemen. Nu ga je het patroon daadwerkelijk veranderen door direct iets anders te doen wanneer je de de neiging voelt om uit te slapen. Als voorbeelden kun je deze patroononderbrekingen bekijken. Bijvoorbeeld: zodra ik voelde dat ik wilde uitslapen, zette ik gekke muziek op en dansde heel hard als patroononderbreking.

Stap 4: Direct na die patroononderbreking, doe je jouw nieuwe gewenste gedrag

Doe direct na stap 3 wat je wél wilt doen: vroeger opstaan. Ga de komende dagen dus daadwerkelijk vroeg opstaan na je patroononderbreking.

Stap 5: Versterk je nieuwe patroon en zorg dat het in overeenstemming is met je overtuigingen en je persoonlijke waarden

Beloon jezelf nadat je het nieuwe patroon hebt gedaan (stap 4). Voel direct het plezier van het doen van het nieuwe gedrag. Voel de voordelen die er zijn gekomen doordat je je patroon hebt doorbroken. Beloon jezelf bijvoorbeeld extra en maak het nóg plezieriger om dit nieuwe patroon vol te houden.

Stap 6: Reflecteer op je nieuwe gedrag… monitor jezelf en jouw effectiviteit

Deze stap vindt bijvoorbeeld een week later plaats. Plan een reflectiemoment in om te reflecteren op de acties die je de afgelopen week hebt ondernomen om je patroon te doorbreken. Controleer jezelf: hoe sterk is jouw nieuwe patroon realiteit geworden?

Wie te horen krijgt dat ie nog een week te leven heeft, wacht geen 10 maanden om iemand uit te vragen…

Zet het pijn-plezier-principe in voor coaching

‘Het boek voor coaches' beschrijft nauwkeurig hoe je het pijn-plezier-principe als brandstof kunt gebruiken om doelen te behalen. Uitstekend voor coaching!

Dus: vind die motivatie – zowel de pijn als het plezier – en zet het in om jezelf te lanceren richting jouw doelen. Op jouw succes!