Wat is NLP? Dit artikel dient als ‘wiki' om een uitleg te geven over NLP, oftewel Neuro Linguïstisch Programmeren. Lees verder voor een heldere betekenis en de zin en onzin van deze ingewikkeld klinkende methode…

Wat is NLP? Alvast een samenvattend antwoord

Laten we alvast een korte betekenis geven van NLP.

NLP = Doen wat werkt.
NLP = Dingen die niet waar zijn, maar nuttig zijn.
NLP = Allerlei stromingen die goed werken, samengepakt.
NLP = Al die stromingen die goed werken, vangen in concrete stappenplannen en modellen.

We zijn geboren met een brein, maar nergens wordt ons een gebruiksaanwijzing gegeven voor ons brein. Dat geeft NLP je! En niet op een al te serieuze, maar op een experimentele, humoristische en holistische manier.

Maar laten we wat concreter worden. Wat zijn NLP-technieken precies? De NLP-technieken kunnen we in twee groepen verdelen:

Hier vind je een overzicht van alle NLP-technieken.

NLP ontmaskerd: iedereen die ‘chique' over NLP praat, houdt zichzelf en anderen voor de gek…

NLP is niet ‘serieus' en ‘wetenschappelijk', maar wel oprecht, praktijkgericht, experimenteel en holistisch. NLP is dus een kwestie van doen, in beweging raken en actie ondernemen in plaats van psychologiseren, eindeloos praten en analyseren.

NLP is geïnteresseerd in hoe, niet waarom.

Wanneer iemand een lange lezing geeft en doet alsof NLP heel theoretisch, complex en hightech is – en daarbij allerlei dure woorden gebruikt, heeft die persoon de kern van NLP niet begrepen. Elke NLP-training of -tekst hoort volgepakt te zitten met praktijkoefeningen, praktijkvoorbeelden en instructies. Daarom vind je in bijna alle NLP-artikelen op deze website een of meerdere oefeningen.

De werkhouding in NLP-trainingen is er eentje van pure praktijk: “Laten we een experiment doen. Volg deze stappen. Voel hoe het anders is. Vertel concreet wat je zag en voelde. Schrijf op wat je de volgende keer anders gaat doen.” Concreter dan dit is haast niet mogelijk.

En zo hoort het ook. Het ingewikkeld klinkende woord ‘Neuro Linguïstisch Programmeren' (NLP) hoef je dan ook volgens de bedenkers niet al te serieus te nemen omdat deze titel als grapje bedoeld is. Het is tenslotte door hippies bedacht in de jaren 70, zoals je in de volgende paragraaf gaat leren…

Je kunt allerlei definities over NLP vinden in dure termen zoals ‘je brein is een ferrari', ‘jezelf herprogrammeren' en ‘neurologische verbindingen'.

Wat blijkt? Vervolgens leer je een NLP-techniek en was het achteraf gezien heel simpel: gewoon even een plaatje fantaseren. Of gewoon even mijn pieker-gedachte met een Elmo-stemmetje opzeggen.

Oh, dat was het dus… Noem het dan gewoon visualiseren.

Nee, want anders was je klaar geweest en was er geen reden meer om heel veel lange trainingstrajecten in te gaan om die rocket science over ‘de kracht van je brein' eindelijk te snappen.

NLP is niks meer dan simpelweg een plaatje maken van hoe jouw pestkop zich gedroeg, terwijl hij een Mickymouse-stem heeft. Dit is NLP en het is erg effectief. Echter, iemand een Mickymouse-stem geven is geen duizenden euro's waard. Deze simpele NLP-handelingen worden dus verkocht via dure woorden als “neurologische verbindingen in ons zenuwstelsel programmeren,” zodat kostbare NLP-trainingen verkocht kunnen worden.

NLP is géén manier om te psychologiseren: er is niet altijd een “probleem achter het probleem”. Je hoeft niet per se altijd maar “dieper te graven” in iemand. Lui zijn om bijvoorbeeld naar werk of sport te gaan of om een ander doel te bereiken, is vaak niet: issues hebben uit het verleden. Het is: lui zijn. En daar zijn gewoon NLP-tools voor die je kunt uittesten, om actief te zijn.

NLP, wat is dat? Voordat we dat beantwoorden… Een stukje over het ontstaan van NLP

californie

NLP is een vreugdevolle, positieve en liefdevolle manier om je eigen leven en het leven van de mensen om je heen te verbeteren, maar hoe is het ontstaan?

Hierna lezen:  9 NLP-Tips Voor Kinderen & NLP Kindercoaching [Pas dit toe!]

NLP begon officieel in Californië in de jaren 70 en was ontwikkeld door promotieonderzoekers Richard Bandler en John Grinder.

Bandler was geïnteresseerd in waarom sommige therapeuten effectiever waren dan anderen. Daartoe haalde hij Grinder over om zich samen te focussen op drie van de beste therapeuten die toen actief waren om clues te vinden over waarom ze zo succesvol waren. Dat waren Fritz Perls, Virginia Satir en Milton Erickson. Hij schreef de gesprekken tussen deze therapeuten en hun klanten op. Grinder helpte hem bij het analyseren van deze gesprekken, gebruik makend van zijn expertise in linguïstiek.

Samen ontdekten ze hierin specifieke, terugkerende patronen. Hierbij hebben ze niet gekeken naar wat de experts precies deden, maar vooral naar de manier waarop. Het resultaat van dit praktische onderzoek werd beschikbaar gesteld voor iedereen om het ook te leren. Dat is de geboorte van NLP zoals we het nu kennen.

Fritz Perls, Virginia Satir en Milton Erickson voerden hun magie uit vanuit een perspectief van onbewuste bekwaamheid. De geniën boden Bandler en Grinder geen bewust model aan met een bewuste beschrijving van hun gedrag. De modelleerders (Bandler en Grinder) absorbeerden en codeerden de patronen die op onbewuste wijze inherent waren in de geniën.

Wat kun je met NLP?

NLP ontstond dus als de bezigheid om te coderen hoe mensen hun gedachten, gevoelens, taal en gedrag organiseren om de resultaten te behalen die ze aan het behalen zijn. Hier kun je erg veel mee…

Het eerste wat je hiermee kunt, is om uitstekende prestaties van experts te ‘modelleren‘, zodat je dat vervolgens in concrete, bewuste stappen kunt coderen zodat anderen het ook kunnen leren.

In simpelere taal: op knopjes bij jezelf drukken om bijvoorbeeld even wat zelfvertrouwen aan te zetten.

Het tweede wat je hiermee kunt, is begrijpen hoe mensen de wereld beleven, om dat vervolgens te veranderen zodat mensen over nieuwe opties kunnen beschikken in hun leven: coaching. 

Daarnaast kent NLP toepassingen in onder andere:

  • Educatie
  • Training
  • Sales
  • Leiderschap
  • Marketing
  • Therapie

NLP is een soft skill. En wat is dan een soft skill? Soft skills draaien om communiceren, feedback geven, luisteren, lichaamstaal, creativiteit, kritisch inzicht, oplossingsgericht denken, stressbestendigheid, emotionele intelligentie, omgaan met conflicten, coaching, attitude, visualiatie, enzovoorts.

NLP draait om al die bovengenoemde dingen en is misschien wel de ultieme soft skill-toolset. Hard skills zijn bijvoorbeeld: boekhouden, verkopen, schrijven, software programmeren, enzovoorts.

“Dokter Grinder en meneer Bandler, jullie leren de studenten hoe ze dingen moeten doen… Dokter Grinder, meneer Bandler, jullie begrijpen de aard van een universiteit niet. Een universiteit is er niet voor bedoeld om mensen dingen te leren doen. Maar om mensen over dingen te leren.”
– Charles Faulkners impersonatie van de decaan van de universiteit van Santa Cruz, Californië

Wat is NLP? Uitgelegd in een video

Iemand die het ontstaan van NLP, én wat het is, erg mooi kan uitleggen, is Jasper Geluk. Bekijk hieronder zijn uitleg.

Hierna lezen:  NLP & Communicatie: Alle 54 Tools (Super Krachtig!)

6 verschillende definities van NLP

Als je aan tien mensen zou vragen wat NLP in één zin is, krijg je tien totaal verschillende antwoorden. En dat is ook niet gek, want NLP is een verzameling van totaal verschillende stromingen en onderzoeksresultaten die goed werken. Als je NLP in een enkele zin zou samenvatten, dan zijn er zes opties die het beste zijn:

  1. Een geheel van communicatietechnieken, oftewel: een verzameling krachtige beïnvloedingsstrategieën.
  2. De studie van de structuur van de subjectieve ervaring.
  3. De studie van uitmuntendheid: NLP is een onderzoeksmethode om de prestaties van geniën en middelmatige presteerders te vergelijken, en om dat op een overdraagbare en leerbare manier expliciet te maken: latente kennis in kaart brengen via een expliciet model.
  4. Hoe we onze percepties organiseren via de taal van ons verstand, om zo onze realiteit te creëren. Anders gezegd: een model voor hoe we ons gedrag coderen, overbrengen en bijstellen. (Deze definitie wordt in een ander artikel toegelicht aan de hand van het NLP communicatiemodel, waardoor je ook leert waar de woorden ‘neuro', ‘linguistisch' en ‘programmeren' voor staan).
  5. NLP is een houding. Om precies te zijn: een houding van nieuwsgierigheid en bereidheid om te experimenteren. Om een volledig beeld van deze houding te krijgen, kun je naar de NLP-vooronderstellingen (principes) kijken.
  6. NLP is: Van een ongewenste gemoedstoestand naar een gewenste gemoedstoestand gaan.

NLP is: hoe we de taal van ons zenuwstelsel kunnen gebruiken om consistent onze specifieke en gewenste doelen te bereiken (definitie 4).

Wacht even… wat is nou de échte NLP zoals het ooit ontstaan was?

Als je NLP neemt zoals het in de jaren 70 ontstaan is en in de jaren 80 verder ontwikkeld is door Richard Bandler, dan zijn er maar een handjevol technieken:

  • Geavanceerde visualisaties door middel van ‘submodaliteiten‘, inclusief de Swish-techniek en fast phobia. Die submodaliteiten-technieken worden bijvoorbeeld toegepast om een ongewenst gevoel uit het verleden of heden te vervangen door een gewenst gevoel; om piekergedachtes anders te laten klinken waardoor hun lading geen negatieve impact meer op je heeft; of om betere beslissingen te maken in de toekomst.
  • Een connectie met mensen maken door middel van de rapport-techniek.
  • Een gewenst gevoel verankeren zodat je het altijd kunt oproepen als je het wilt.
  • Specificerend taalgebruik: het metamodel.
  • Abstract taalgebruik: het milton model.

NLP-instituten en -trainers die de Richard Bandler-school aanhouden, leren je in hun 7- of 8-daagse NLP Practitioner-opleiding bovenstaande originele technieken. In hun Master Practitioner-opleiding worden geen technieken toegevoegd, maar wordt geleerd om meer te improviseren met de gegeven technieken.

Andere NLP-instituten en -trainers treden buiten die originele kaders en betrekken allerlei nieuwe/aanverwante technieken in hun NLP (Master) Practitioner-opleiding, zoals Logische Niveaus, Sleight of Mouth, de COACH-state, Time Line Therapy of Familieopstellingen. Hier vind je een volledig overzicht van wat je bij non-Bandler-instituten kunt tegenkomen.

Hierna lezen:  NLP Wetenschappelijk Bewezen: 28+ Onderzoeken [Onderbouwd]

NLP wás in de jaren 70 en 80 dus een verzameling van slechts zes technieken. In de jaren 90, 00, 10 en 20 zijn er duizenden technieken bij gekomen omdat de naam NLP in het publieke domein belandde. Het is niet meer bij te houden. NLP evolueert dus super hard, zo hard zelfs dat de originele NLP-technieken erbij verbleken.

Nadelen van deze harde evolutie is onder andere dat het niet meer echt pure NLP is. Zo is het best verkochte NLP-boek van Nederland “De Kracht Van NLP” eigenlijk 60% een mindfulness-boek. Ook in mijn NLP-werkboek zitten tientallen technieken die niet onder het originele NLP vallen.

De kracht van NLP

Veel mensen besteden in therapie enkele jaren en duizenden euro's om erachter te komen wat er allemaal mis is met ze is en waarom ze problemen hebben. Ze hebben dan een vier centimeter dik dossier, maar kunnen daarna nog steeds niet omgaan met de wereld. Heel interessant, maar wat wil je wel?

Als NLP-er wil je de cliënt keuzes geven. Nieuwe opties toevoegen in ons leven. Dat houdt in dat we niks gaan veranderen. Er komen alleen nieuwe opties bij om te reageren of om bepaalde dingen te ervaren. Iemand die verlegen is kan gebruikmaken van een hulpbron + anker om de optie te krijgen om assertief te zijn op alle dagen dat ze naar het werk gaat. Ze is dan niet meer beperkt in wat ze doet en hoe ze het doet.

Één keuze is voor robots en bij twee keuzes heb je een dilemma. Dus we gaan voor minimaal drie, want dan heb je keuze. Voor de installatie van die opties heb je maar weinig tijd nodig. Half uurtje. Probleem weg. Je hoeft een obstakel alleen maar goed te verwerken en daarna bijvoorbeeld genoeg op te bergen, bijvoorbeeld in een doosje, slotje erop en ver weggestopt. Je kunt er dan nog wel bij, die optie heb je, maar dat zal te veel moeite kosten.

De kracht van NLP zit ook vooral in het gegeven dat je de woorden die je dagelijks gebruikt, heel veel effect hebben op je gezondheid en geluk. Een voorbeeld hiervan is het herkaderen (omdenken) van problemen. ‘Het is een kans!' Verander je leven door je houding en je taal te veranderen!

Metafoor: mensen als computers zien

Je hebt misschien rondom NLP-technieken soms het woord “opslaan” en “installeren” gelezen. NLP gaat er dus van uit dat we al die informatie in ons zenuwstelsel hetzelfde kunnen behandelen als bestanden op een computer. Je kunt namelijk:

Computer Mens
Bestanden op de harde schijf zetten. Kennis opdoen en informatie verzamelen via onze zintuigen.
Bestanden die je niet meer wil hebben kun je wissen of overschrijven met een update. Negatieve gewoontes en herinneringen wissen of vervangen. Dit is een positieve vorm van geheugenverlies.
Commando’s geven, bijvoorbeeld in het opdrachtenprompt of door een programma op te starten. Mensen kunnen zichzelf en elkaar ook commando’s geven. Dat doen ze door doelen te stellen, elkaar te motiveren, of door met hypnotische taal directe commando’s te geven.
Programma’s installeren. Je kunt met NLP ook nieuwe ‘software’ in jezelf installeren. Zo kun je jezelf nieuwe gewoontes en vaardigheden aanleren.
Synchronisatie tussen verschillende apparaten waardoor informatieoverdracht kan plaatsvinden. Synchronisatie tussen verschillende mensen. dit kan je kan met NLP op heel vernuftige manieren leren, onder andere via je lichaamstaal, woordgebruik en vocale afstemming.
Interne Processen. Ook mensen hebben interne processen, en met NLP leer je de interne processen van andere mensen te herkennen. Dat doe je bijvoorbeeld door op hun oogbewegingen te letten. Die verklappen wat voor interne strategie ze van binnen hanteren.
Hierna lezen:  Kritiek Op Persoonlijke Ontwikkeling: Gevaarlijk & Verkeerd (& 100+ Tips Hoe Het Wél Moet)

Wat zijn de resultaten van NLP?

Met NLP ontwikkel je gereedschappen voor excellentie. Deze gereedschappen kun je inzetten om jezelf en je cliënten te herprogrammeren. Bij het toepassen van NLP bereik je voor jezelf en andere mensen het volgende:

  • Meer begrip voor jezelf en anderen
  • Een groeiend bewustzijn
  • Controle over je emoties
  • Doelgerichter worden, doelen stellen en resultaat behalen
  • Alle eigenschappen die je wil, bijvoorbeeld zelfverzekerdheid, beheersing, assertiviteit etc.
  • Om kunnen gaan met angsten en tal van andere klachten zijn op te lossen
  • Jezelf en anderen kunnen motiveren
  • Op gewenste momenten gewenste stemmingen naar boven te kunnen brengen
  • (Innerlijke) conflicten kunnen oplossen
  • Gewoontegedrag veranderen
  • Beter keuzes maken
  • Leren ontspannen

Hoe kan NLP nog meer van nut zijn?

De toepassingen van NLP reiken ver, maar nog een aantal praktische voorbeelden zijn:

  • Voor het oplossen van angsten en negatieve gevoelens.
  • Voor het overwinnen van fobieën.
  • Het verbeteren van je vaardigheden in presenteren voor een groot publiek.
  • Conflicten oplossen.
  • Gewoontes veranderen die schadelijk zijn voor je gezondheid.
  • Het ontwikkelen van management- en leiderschapsvaardigheden.
  • Snel van stress afkomen.
  • Effectief luisteren en empathie opbrengen.
  • Het starten van teams en het motiveren van teams.
  • Het creëeren van gezonde relaties.
  • Doelen stellen en deze bereiken.
  • De natuurlijke leerstijlen van andere mensen identificeren.

Van welke technieken maakt NLP gebruik?

Onder de vele technieken die in NLP gebruikt worden, vallen:

  • Ankeren: een waarneembare trigger verbinden aan een state.
  • Oogrichtingen: opmerken naar welke richting iemand kijkt en daaruit opmaken wat die persoon denkt.
  • Metamodel: een hulpmiddel om beperkende gedachtes op te merken en uit te dagen. Je maakt gebruik van vragen om meer bewustheid te creëren.
  • Volgen en leiden: een onderdeel van leiden is geduld. Eerst volg je de andere persoon op de een of andere manier. Dat kan bijvoorbeeld door te spiegelen. Zodra er op deze manier vertrouwen is gecreëerd kun je beginnen met leiden, waardoor je de andere persoon jou kan laten volgen.

Dit is de kern van de meeste NLP-interventietechnieken (standaard 4-stapstemplate)

De meest basis NLP-techniek is om gewenste gemoedstoestanden op te roepen – door ze uit andere situaties te halen. Het is wonderbaarlijk hoe je met een hulpbron uit een andere context, op verrassende wijze een probleemsituatie kunt oplossen. Dit is de basis van iedere NLP-techniek. Iedere NLP-interventie-techniek volgt deze vier stappen:

  1. Associeer met het probleem.
  2. Dissocieer van het probleem (bijvoorbeeld door een patroon-interruptie of door de meta-vraag te stellen: ‘Wat heeft hij/zij nodig?')
  3. Associeer in de hulpbron (‘Hoe zou het zijn om {gemoedstoestand} te hebben?')
  4. Koppel de hulpbron met het probleem: ‘En als je nu met dit gevoel denkt aan het probleem, wat gebeurt er nu?' ‘Hoe voel je je over probleem x terwijl je bron y aan het ervaren bent?'
Hierna lezen:  UNLP Reviews & Ervaringen [2024 Update] [Betrouwbaar?]

Wat is dan een NLP Practitioner Opleiding precies?

De NLP Practitioner Opleiding is simpelweg het startpunt om NLP te leren. NLP wordt wereldwijd meestal in drie niveaus geleerd via opleidingen:

  1. Je begint bij de NLP Practitioner Opleiding. Dit is de startopleiding, oftewel de basisopleiding voor wie wil beginnen met het leren van NLP.
  2. Vervolgens kun je een Master Practitioner Opleiding doen, waarin zowel een verdieping als verbreding plaatsvindt.
  3. Tot slot kun je ervoor kiezen om een specifieke NLP Coachopleiding of NLP Traineropleiding te doen.

Oefening: onderzoek doen naar NLP en het vergelijken met andere methodieken

wat is nlp

Ook deze oefening kreeg ik van mijn docent Saskia:

Onderzoek wat NLP inhoudt. Vergelijk het vervolgens met minimaal drie andere communicatietheorieën, modellen, coachmethodieken of verkooptechnieken. Wat is jouw definitie van NLP (samenvatting)? Wat is jouw definitie van de andere theorie? Vergelijk iedere theorie met NLP: wat zijn de overeenkomsten en de verschillen? Geef tot slot een conclusie die gericht is op jouw persoonlijk doel: wat wil je bereiken en hoe gaat NLP (en andere methodieken) je helpen met het bereiken van jouw doel?

Variatie: doe deze opdracht ook met het vergelijken van NLP met drie andere filosofieën/levensvisies/stromingen/religies.

Wat is NLP? Dat weet ik nu wel… Oké! Wat nu? Oefenen!

Oefen met de NLP-modellen! Dat is de manier waarop je vlieguren maakt en van bewust onbekwaam naar onbewust bekwaam gaat. Laat jezelf observeren voor feedback (of observeer jezelf vanuit de derde waarnemingspositie) en stel naderhand steeds een doel voor de volgende keer.

NLP gaat niet over begrijpen, maar over doen. Je hoeft niks te weten over psychologie, brein, boekjes, etc. Zolang je de stappen maar doet.

De uitnodiging is om tijdens jouw NLP Practitioner Opleiding (dit is de basis-opleiding), alle modellen ten minste twee keer te oefenen als ‘programmer', oftewel coach. Tijdens de tweede keer laat je jouw observeerders enkel op jouw doel focussen: hun feedback is de tweede keer specifiek daarop gericht.

De rol van de observeerder is trouwens ook om de ‘programmer' alert te houden door middel van een anker. Ankeren is heel handig als je iemand coacht. Bijvoorbeeld een aanraking op de schouder om de ander gefocust, alert en wakker te houden.

Daarnaast is het aangeraden om te (laten) noteren hoe je reageerde (wat je zei of deed) in een bepaalde oefening, en om naderhand erbij op te schrijven wat je nog meer had kunnen doen om de oefening nog beter te doen.

Oefen je in het wild met NLP? In coachende situaties vertel je altijd eerst dat je een coachende oefening met de ander gaat doen. Met dat kader behoud je de relatie.

Hierna lezen:  Wie is Richard Bandler, de bedenker van NLP? [Bio] [Wiki]

Hier vind je meer tips over het leren toepassen van NLP.

De toekomst van NLP

Niemand weet waar het naartoe zal gaan, maar het lijkt erop dat constante simplificatie het sleutelwoord is. Alles schrappen wat je verder weg brengt van ‘ervaring‘. Ervaring is genoeg en daarin kunnen interventies plaatsvinden, zonder dat er nog taal en linker hersenhelft-begrip voor nodig is.

  • Tony Robbins doet geen technieken met cognitieve stappen meer in zijn seminars. Hij focust zich op het opbouwen van een bronvolle gemoedstoestand in het lichaam.
  • John Grinder heeft met New Code NLP al een heleboel overbodige taal- en linker hersenhelft-elementen uit NLP geschrapt. Gemoedstoestanden bevatten al die dingen automatisch al.
  • NLP-trainingen worden steeds korter. De practitioner-opleiding was rond het jaar 2000 nog vaak een 22+ daagse opleiding in Amerika. Nu zijn 8 dagen al veel.

Zelfstandig onderzoek brengt je de ware betekenis van NLP!

Het is belangrijk dat je de modellen niet blind aanneemt, maar dat je zelf nagaat of ze nuttig zijn of niet. Vervolgens maak je zelf aanpassingen aan de modellen zodat je ze wel kunt gebruiken in de context waarop je dat wil. mocht je ze niet bruikbaar vinden op de manier zoals ze aangeboden worden.

Nu is de vraag ‘Wat is NLP' beantwoord. Het NLP College moedigt je aan om te blijven onderzoeken en te blijven ontdekken! Heb zoveel mogelijk een open mind voor NLP en absorbeer de bergen aan informatie die erover te verkrijgen is in deze kennisbank. Ook kun je met korting een NLP-opleiding volgen bij een gerenommeerd opleidingsinstituut.

Wil je nog meer tips zoals deze? Meld je dan hieronder eventjes aan voor een leuke NLP-bonus zodat je niks mist: